พรายย้ำ จ้ำเขียว รอยช้ำปริศนา? หรือว่าถูกผีพรายมากัด
เคยสงสัยกันไหมคะว่า จ้ำเขียวๆที่เกิดขึ้นบนผิวหนังของเรา โดยไม่รู้เนื้อรู้ตัว มันคืออะไรกันแน่?
โบราณว่า พราย คือ ผีจำพวกหนึ่ง ว่ากันว่าเป็นผู้หญิงและเด็กที่ตายท้องกลม แต่พรายย้ำในทางการแพทย์แล้ว หมายถึง รอยดำๆคล้ายถูกอะไรกัดเป็นรอยช้ำ ปรากฎตามร่างกายเป็นแห่งๆ แต่ไม่มีอาการเจ็บปวดอย่างไร คนโบราณท่านเลยว่า ถูกผีพรายกัดย้ำเอา แต่ไม่ถึงกับเข้าเนื้อเป็นแผล
พรายย้ำ จ้ำเขียว เป็นการเปลี่ยนแปลงของผิวหนังที่พบบ่อย มี 2 ลักษณะ
ลักษณะที่ 1 เป็นจุดเลือดออกตามผิวหนัง พบได้ทั่วร่างกาย จุดใหญ่บ้างเล็กบ้าง จุดเลือดออกลักษณะนี้ ทางการแพทย์ เรียกว่า Petichial Hemorrhage ไม่เจ็บ หรือคันเกิดขึ้นเนื่องจากมีเกล็ดเลือดต่ำ กดแล้วไม่จางหาย
จุดเลือดออก (Petichial Hemorrhage)
ลักษณะที่ 2 เป็นรอยจ้ำตามผิวหนังคล้ายๆกับห้อเลือด พบมากตามแขนขา ไม่เจ็บปวดหรือคัน สาเหตุเกิดจากมีความผิดปกติในกลไกการห้ามเลือดของร่างกาย จ้ำเลือดลักษณะนี้บางครั้งเกิดขึ้นโดยไม่เป็นอันตรายอะไรเลย แต่บางครั้งก็อาจเป็นส่วนหนึ่งที่เกิดจากโรค
จ้ำเลือด (Ecchymosis)
ภาพถ่ายจากกล้องกำลังขยายสูง เกล็ดเลือดจะเป็นจุดเล็กๆย้อมสี Wright stain ติดสีม่วง ในรูปตรงปลายลูกศรชี้
พรายย้ำ จ้ำเขียว "สาเหตุความผิดปกติจากเกล็ดเลือดต่ำ"
1. ได้รับยาหรือสารเคมีบางชนิด ยาปฏิชีวนะ (sulfonamides, trimethoprim/sulfamethoxazole) ยาเคมีบำบัด (ยารักษาโรคมะเร็งชนิดต่างๆ) ยารักษามาลาเรีย ยาขับปัสสาวะ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอลล์มากๆก็อาจทำให้เกล็ดเลือดต่ำได้
2. เกล็ดเลือดต่ำจากความผิดปกติของไขกระดูก เพราะไขกระดูกเปรียบเสมือนโรงงานที่ใช้สร้างเกล็ดเลือด เช่น เป็นมะเร็งไขกระดูก โรคไขกระดูกฝ่อ
3. เกิดจากการขาดสารอาหาร เช่น ไข่ไก่ ผักใบเขียว ตับสัตว์ เนื้อสัตว์ หรือวิตามินบางชนิดอย่างรุนแรง ได้แก่โฟเลตหรือวิตามิน B9
4. เกล็ดเลือดต่ำที่เกิดจากการถูกทำลายในกระแสเลือด เช่น โรคเอสแอลอี มะเร็งบางชนิด ธาลัสซีเมีย เป็นต้น
เกล็ดเลือดต่ำ เกิดจากการได้รับยาบางชนิด ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รับประทานผักใบเขียวน้อย
พรายย้ำ จ้ำเขียว นอกจากมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของเกล็ดเลือดต่ำแล้ว ยังเกิดจาก"สาเหตุที่เกล็ดเลือดทำหน้าที่ผิดปกติ" ซึ่งพบได้หลายสาเหตุ เช่นได้รับยาปฏิชีวนะ (piperacillin, carbenicillin) ยาในกลุ่มแอสไพริน ยาโรคหัวใจ ยาแก้หอบ ยารักษาโรคจิตประสาท 💉💊🧴
เกล็ดเลือดทำหน้าที่ผิดปกตมาแต่กำเนิด เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรังและเฉียบพลัน
พรายย้ำ จ้ำเขียว "สาเหตุจากความผิดปกติของหลอดเลือด" ได้แก่
😷 เกิดจากการอักเสบของหลอดเลือด เช่น โรคภูมิต้านทานผิดปกติ โรคเอสแอลอี
👴 เกิดจากเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ซึ่งเป็นส่วนประกอบของผนังหลอดเลือดมีความผิดปกติ ทำให้เส้นเลือดเปราะฉีกขาดง่าย เช่น ในคนสูงอายุ พบมากบริเวณหลังมือ ข้อมือ แขน ซึ่งมักจะเป็นรอยช้ำขนาดใหญ่ แบนราบ กดไม่จาง มีขอบเขตชัดเจน มักจะจางหายไปเองและไม่มีอันตรายใดๆ
🛏 เป็นปฏิกิริยาจากการได้รับเลือดของคนอื่น
🤒 โรคมะเร็งบางชนิด เช่น carcinoma, myeloproliferative disorder
🤯 โรคบางชนิดที่ยังไม่มีคำแปลภาษาไทย แต่เอาเป็นว่ารู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม เช่น amyloidosis. Ehlers-Danlos syndrome, Osier-Weber-Rendu disease
พรายย้ำ จ้ำเขียว เป็นอาการที่พบได้บ่อย ส่วนใหญ่ไม่มีอันตรายใดๆ หายได้เอง
ถึงอย่างไรก็ขอให้สังเกตุร่างกายของเราเองว่าหากพบ พรายย้ำ จ้ำเขียว ร่วมกับอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง ควรรีบไปพบแพทย์
1. ไข้ 🤒
2. ซีด 😰
3. ข้อบวม 😱
4. เลือดออกง่าย หยุดยาก 🤕
5. มีก้อนที่คอ รักแร้ ขาหนีบ (อาการต่อมน้ำเหลืองโต)
6. ตาพร่ามัว 🤯
7. ปวดศีรษะอย่างแรง 😨
8. ปัสสาวะ อุจจาระมีเลือดปน 🚽
หากคุณไม่มั่นใจ ตรวจเช็คสุขภาพประจำปีสักทีก็ดีนะคะ
ตรวจสุขภาพเสียที สักปีละครั้ง
Reference :
เล่าเรื่อง "เลือด" โดยหมอโรคเลือด
รศ.พ.อ.นพ.วิเชียร มงคลศรีตระกูล
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
