8 มี.ค. 2023 เวลา 14:30 • ความคิดเห็น

เกิดอะไรขึ้นกับสังคม ทำไมคนบางคนไม่รู้จัก empathy?

มีอยู่ครั้งหนึ่งที่อ่านข่าวเด็กที่กระทำผิด แล้วไม่แสดงออกถึงความรู้สึก “ผิด” รู้สึก “ขอโทษ” ไม่รู้สึก “เสียใจ” ในการกระทำของตัวเอง มันสะท้อนถึงความผิดพลาดของสถาบันครอบครัว ที่การเลี้ยงดูไม่สามารถสอนให้คนหนึ่งคนมี Empathy ในการดำรงชีวิต รู้ผิดชอบชั่วดี มีความเห็นอกเห็นใจ และมีกาลเทศะรู้ว่าสิ่งใดควร/ไม่ควรกระทำ และความผิดพลาดของสังคมที่ให้ค่า social media มาก เด็กเลือกที่จะแสดงสถานะของตัวเองผ่านโลกออนไลน์โดยไม่รู้ หรือไม่นึกถึงผลลัพธ์
อะไรทำให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้นได้ เป็นเพราะเด็กขาด Empathy (ความเข้าใจ ตระหนัก และสัมผัสได้ถึงความรู้สึกของคนอื่น) หรือเปล่า?
โดยความเป็นไปได้ของการขาด empathy ในสังคมปัจจุบันเช่น
1. ไม่มีคนสอน ครอบครัวไม่สามารถสอน / support ได้ เพราะEmpathy คือสกิลทางอารมณ์ที่ต้องสอน ทำให้เห็นเป็นแบบอย่าง เป็นสิ่งสำคัญมากที่สอนเด็กในวัยกำลังเติบโต การที่ครอบครัวไม่สามารถสอนให้เด็กหนึ่งคนมีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นได้ ครอบครัวไม่สามารถเป็นแบบอย่างให้เด็กเห็นและทำตามได้ โอกาสที่เด็กจะมี empathy ก็จะน้อยมาก ทั้งนี้ก็อาจจะด้วยเหตุผลเรื่องความจำกัดทางด้านทรัพยากร /ความรู้ ความไม่ใส่ใจ หรือความไม่รู้
2. เด็กไม่มีความแข็งแรงทางด้านความฉลาดทางอารมณ์ที่มากพอ เมื่อตกอยู่ในสถานการณ์ที่ตึงเครียด อาจจะทำให้เกิดการ burnout และไม่สามารถจัดการกับอารมณ์ และการแสดงออกบางอย่างของตัวเองได้ เช่นการโพสลง social media การกระดิกเท้า การไม่แสดงความเคารพ
3. พื้นฐานของ Narcissistic Personality Disorder ในกรณีทีเด็กเป็นคนมีความสามารถ และอาจจะ outstanding กว่าคนอื่นๆ ในครอบครัว ทำให้การ “มองข้าม” ข้อเสียเล็กๆ น้อยๆ เป็นเรื่องที่ยอมรับได้ หรือภาษาบ้านๆ ก็คือ “หยวนน่า” เมื่อเด็กทำอะไรไม่ถูกต้อง การไม่แสดงความเคารพก็อาจจะเป็นเพราะเด็กรู้ตัวว่าตัวเองมีความสามารถ มีความสามารถ/มีฐานะ = เหนือกว่าผู้อื่น ทำให้ไม่สามารถเข้าใจถึงความรู้สึกของผู้อื่นที่รู้สึกว่า “ด้อย” กว่าตัวเองได้
ส่วนตัวคิดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ของสังคมนะ เพราะถ้าเรื่องพื้นฐาน อย่างEmpathy และความฉลาดทางอารมณ์ยังเฟล สังคมเราจะเป็นยังไงก่อน
จริงๆ เรื่องความฉลาดทางอารมณ์ เป็นศาสตร์ที่สำคัญ แต่พวกเราไม่ค่อยได้รับการสอนตอนเด็กๆ และพ่อแม่ของเราก็ไม่เคยได้รับการสอนสิ่งเหล่านี้ แต่แน่นอนทั้งเขาและเราโตขึ้นมาโอเค เพราะยุคที่เราโตขึ้นมาโลกไม่ได้เปลี่ยนเร็วขนาดนี้เราไม่ได้มี social media ปั่นให้เราคิดซ้าย คิดขวา เราเลยโตขึ้นมาได้ just fine แต่นั่นไม่ได้แปลว่าเรามีความฉลาดทางอารมณ์
ตอนนี้พวกเราอาจจะยัง suffer กับการจัดการอารมณ์ ในโลกที่เปลี่ยนเร็วขนาดนี้ เราก็อาจจะหวังพึ่งครอบครัวเรามากไม่ได้ แต่ก็ต้องเลือกศึกษาด้วยตัวเอง อ่านหนังสือ เสพสื่อและซึมซับเอาเอง
แต่ข่าวดีก็คือ พ่อแม่ยุค 90 หลายคนติดตามการเลี้ยงลูกแบบศาสตร์ตะวันตก บวกกับรู้ว่าเราเคยขาดอะไร พอโตมามีลูก ตอนนี้ก็เริ่มสอนลูกเรื่อง ความฉลาดทางอารมณ์ เรื่องempathy เริ่มปูพื้นฐาน ติดอาวุธ ให้ลูกมีอาวุธไว้รับมือกับโลกอนาคต (ที่น่าจะเปลี่ยนเร็วกว่านี้อีก) ก็ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี
กลับมาที่ข่าว ถ้าคิดเป็นพล็อตหนังสักเรื่อง
คงจะดีไหมนะ ถ้าเด็กได้ไปแข่งกีฬา และเอาเงินรางวัลที่ได้มามาเยียวยาครอบครัวผู้เสียหาย อย่างน้อยก็ถือว่ารับผิดชอบผลการกระทำของตัวเอง มีโอกาสได้โตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพขึ้น
หรือคิดอีกที หรือเป็นแบบนี้ดีแล้ว เพราะมันก็อาจไม่ใช่ความผิดของเด็กอยู่แล้วตั้งแต่ต้น..
#เคยคิด
ข้อมูลประกอบ psychcentral
โฆษณา