31 มี.ค. 2023 เวลา 05:08 • ประวัติศาสตร์

Fukuzawa Yukichi ชายบนธนบัตรหมื่นเยน

เวลาเห็นธนบัตรต่างประเทศ เราก็อาจจะตั้งคำถามว่าบุคคลบนธนบัตรนั้นเป็นใคร?
 
อย่างสหรัฐฯก็จะมีภาพของจอร์จ วอชิงตัน, อับราฮัม ลินคอนน์ และเบนจามิน แฟลงคริน
อังกฤษ ธนบัตรด้านหนึ่งจะเป็นควีนอลิซาเบธที่สอง อีกด้านจะเป็นคนที่มีคุณูปการต่อประเทศ
เช่น ธนบัตร 50 ปอนด์ตอนนี้ ซึ่งเป็นธนบัตรที่มีมูลค่าสูงที่สุด จะมีภาพของ Alan Turing นักคณิตศาสตร์ นักวิทยาศาสตร์ ที่ถอดรหัสเครื่องเอนิกมาของนาซี เยอรมนีจนสำเร็จ จนบางคนยกย่องเขาว่าเป็นบิดาแห่งคอมพิวเตอร์สมัยใหม่
ถ้ามาดูญี่ปุ่น ธนบัตรจะไม่มีรูปพระจักรพรรดิ ไม่ว่ามูลค่าใดก็ตาม
แล้วธนบัตรหมื่นเยน ที่มีมูลค่ามากที่สุด เป็นภาพของใคร
คำตอบ คือ ชายที่ชื่อว่า Fukuzawa Yukichi
เขามีความสำคัญอย่างไร?
ต้องบอกว่าสังคมญี่ปุ่นก่อนจะเดินหน้าปฏิรูปในยุคเมจิ
เป็นสังคมศักดินา หรือสังคมยุคโชกุน ซามูไร
ช่วงนั้นญี่ปุ่นปิดประเทศนานกว่า 265 ปี
ปกครองโดยรัฐโชกุน ภายใต้ตระกูลโทกูงาวะ ที่รวมแผ่นดินญี่ปุ่นได้ในปี 1603 หรือก็คือยุคเรเนสซองส์ของยุโรป
ก่อนที่จะถูกสหรัฐฯ บีบให้เปิดประเทศในปี 1854
หลายคนเรียกกระบวนการนั้นว่า Kurofune หรือ การเดินทางมาถึงของเรือสีดำ ของ Matthew Perry ซึ่งเป็นทหารเรือของสหรัฐ
หลังจากนั้นไม่กี่ปี ระบบโชกุนก็ล่มสลาย
ชนชั้นผู้นำ ต้องการปฏิรูป และอัญเชิญพระจักรพรรดิ Mutsuhito จากเกียวโตมาเป็นประมุขสูงสุด และเริ่มต้นศักราชเมจิในปี 1867
ถ้าเทียบกับไทยก็ตรงกับปลายรัชสมัยของร.4
ตอนนั้นพระจักรพรรดิไม่ได้มีอำนาจ แต่ปกครองโดยกลุ่มชนชั้นนำของเมจิ
หรือ กลุ่มคณาธิปไตยของญี่ปุ่น เรียกว่า Hambatsu
1
ช่วงนั้น ญี่ปุ่นเริ่มเรียนรู้เรื่องวิทยาศาสตร์ วิศวกรรม วิทยาการต่างๆ เพื่อป้องกันการรุกรานของต่างชาติ
ญี่ปุ่นรู้ดีว่า พวกเขาจะะเติบโตไม่ได้ ถ้าไม่มีการปฏิรูปการศึกษาและเศรษฐกิจ
ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งใหม่ สำหรับสังคมญี่ปุ่น
เพราะเดิมเป็นสังคมชนชั้น การศึกษาไม่ได้ถูกกระจายตัว
2
บุคคลที่เป็นปูชนียบุคคลในการปรับโครงสร้างทางการศึกษา การนำวิทยาการแบบตะวันตกเข้ามา การปูพื้นฐานความเข้าใจเศรษฐกิจใหม่ของญี่ปุ่น
คือ Fukuzawa Yukichi ซึ่งเขาเป็นส่วนหนึ่งของ Hambatsu ชื่อว่า Fukuzawa Yukichi
ถ้าไปดูโครงสร้างสังคมในสมัยศักดินา
ญี่ปุ่นมีชนชั้นผู้ปกครอง ได้แก่
-โชกุน
-ไดเมียว
-ซามูไร
-โรนิน
ส่วนชนชั้นผู้ถูกปกครอง ได้แก่
-ชาวนา
-ช่างฝีมือ
-พ่อค้า
แต่พอสังคมยุคใหม่ที่จะทัดเทียมกับนานาประเทศได้ ต้องขับเคลื่อนด้วยเศรษฐกิจ มีความรู้ทางเศรษฐกิจ การธนาคาร การค้าระหว่างประเทศ
การปฏิรูปเมจิยุคนั้น มีการวางรากฐานทางการเงิน จนเกิดกลุ่มทุนที่เรียกว่า Zaibatsu ประกอบดเ้วย 4 กลุ่มใหญ่ ได้แก่
-มิตซูบิชิ
-มิตซุย
-ซูมิโตโม
-ยาสุดะ
Zaibatsu มีส่วนวางแผนระบบการเงิน อุตสาหกรรม การวางรากฐานจักรวรรดิญี่ปุ่น เพื่อระดมทุนไปทำสงคราม
กลับมาที่ Fukuzawa Yukichi เขาเป็นซามูไรหัวก้าวหน้า ศึกษาภาษาดัตซ์
เพราะสมัยนั้น ดัตซ์เป็นชนชาติเดียวที่ญี่ปุ่นยอมทำการค้าขายได้
เนื่องจากมองว่า ดัตซ์ไม่ได้มากับอาวุธสงครามที่น่ากลัวเหมือนอังกฤษ และฝรั่งเศส
ญี่ปุ่นมองการขยายอำนาจของอังกฤษ และฝรั่งเศสในเอเเชียด้วยความวิตกกังวล
ในขณะที่ดัตซ์ มีฐานที่มั่นหลักๆ คือ อินโดนีเซ๊ย และไม่ได้เป็นชาติที่ไปถึงไหนก็ล่าอาณานิคม ส่วนใหญ่จะไปทำการค้าด้วยเฉยๆ ทำให้ญี่ปุ่นไว้ใจ
โดย Fukuzawa Yukichi เป็นคนญี่ปุ่นคนแรกๆที่เดินทางไปยุโรปและสหรัฐฯ และตระหนักถึงความสำคัญของคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ตามอย่างตะวันตก
ในปลายยุคโชกุน Fukuzawa Yukichi ได้ก่อตั้งโรงเรียนเคโอะ
ตอนหลังกลายเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของญี่ปุ่น อย่างมหาวิทยาลัยเคโอะ
นอกจากนี้ยังตั้งหนังสือพิมพ์ Jiji Shinpo ในปี 1882 เพื่อสื่อสารให้คนญี่ปุ่นที่เริ่มอ่านออกเขียนได้ เข้าใจถึงการปรับตัวให้ทันสมัยของสังคมญี่ปุ่น
และเป็นกระบอกเสียงให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติของญี่ปุ่น
Fukuzawa Yukichi ยังเป็นคนแปลหนังสือจากภาษาต่างชาติทั้งอังกฤษและดัตซ์
ให้คนญี่ปุ่นอ่าน
หนังสือที่แปลมีหลายสาขา ทั้งเคมี ศิลปะ การทหาร สังคมศาสตร์แนวตะวันตก
ที่น่าสนใจ คือ Fukuzawa Yukichi ไม่ได้รับตำแหน่งใดๆในกลุ่ม Hambatsu
แต่ดำรงตนเป็นผู้นำทางความคิด และการศึกษาจวนจนอสัญกรรมในปี 1901
ผลจากการการปฏิรูปเมจิ ทำให้ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่แข็งแกร่งและทันสมัย
ระบอบการเงินที่ถูกวางรากฐานมาอย่างดี จนเป็นประเทศอุตสาหกรรมตามอย่างตะวันตก และเป็นพื้นฐานให้ญี่ปุ่นมีแสนยานุภาพแข็งแกร่ง
เป็นชาติเอเชียผิวเหลืองชาติแรกที่สามารถเอาชนะฝรั่งผิวขาว ในสงครามญี่ปุ่น-รัสเซีย ในปี 1905
ซึ่งอาศัยการระดมทุนจากกลุ่ม Zaibatsu และการขายพันธบัตรสงคราม ผ่านสกุลร็อธส์ไชลด์ที่ลอนดอน ซึ่งเป็นโบรกเกอร์ในเวลานั้น กู้เงิน 10 ล้านปอนด์ ดอกเบี้ย 6%ต่อปี จนญี่ปุ่นกลายเป็นประเทศที่มีแสนยานุภาพทางทะเลแข็งแกร่งเป็นอันดับที่ 3 ของโลก
หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 1 โตเกียวกลายเป็นมหานครอันดับที่ 2 ของโลก แซงหน้าปารีส เป็นรองแค่ลอนดอน ศูนย์กลางของโลก
ด้วยรากฐานที่แข็งแกร่งนี้ ทำให้คนญี่ปุ่นยกย่อง Fukuzawa Yukichi และมีภาพของท่านบนธนบัตรที่มีค่าสูงที่สุด คือ หมื่นเยนนั่นเอง
ที่มา : WEALTH HISTORY EP.29
โฆษณา