"หยินหยาง" (ตอนที่1) จักรวาลแห่งชีวิต
จักรวาล ได้ถือกำเนิดขึ้นหลังเกิดจากการระเบิดครั้ง ยิ่งใหญ่ หรือบิกแบง (Big Bang) ในอดีต เมื่อประมาณหนึ่งหมื่นสี่พันล้านปีมาแล้ว บิกแบงเป็นทฤษฎีที่อธิบายถึงการระเบิดครั้งใหญ่ที่ทำให้พลังงานส่วนหนึ่งเปลี่ยนเป็นเนื้อสาร มีวิวัฒนาการต่อเนื่องจนเกิดเป็นกาแล็กซี เนบิวลา ดาวฤกษ์ ระบบสุริยะ โลก ดวงจันทร์ มนุษย์ และสิ่งมีชีวิตต่างๆ
จุดบิกแบงจึงเป็นจุดที่พลังงานเริ่มเปลี่ยนเป็นสสารครั้งแรก เป็นจุดเริ่มต้นของเวลาและเอกภพ จากมวลความร้อนที่มีความหนาแน่นมหาศาล และ เมือเย็นตัวลงความหนาแน่นเริ่มน้อยลง เอกภพมีการขยายตัวเพิ่มขึ้น และการเกิดขึ้นของอะตอมแรก สสารจึงก่อตัวขึ้นเป็นดาราจักร ดวงดาว และทุกสิ่งทุกอย่างที่เห็นในปัจจุบัน
ภาพจาก : freepix.com
"หยินหยาง" 陰陽 แนวคิดทางปรัชญา และ ศาสนาของลัทธิเต๋า มีต้นกำเนิดในประเทศจีน มานับพันปี ซึ่งเน้นในเรื่องความเข้าใจทางธรรมชาติและเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ ทุกสิ่งที่เกิดตามหลักจักรวาลวิทยาล้วนเป็นวัฏจักรของหยินและหยาง ก่อตัวเป็นวัตถุและชีวิต หยินและหยางเป็นคุณสมบัติที่ตรงกันข้ามเสมอ
ปรัชญาหยินหยางเริ่มขึ้นเมื่อประมาณต้นศตวรรษที่ 4 แนวคิดของหยินและหยางได้รับความนิยมในโรงเรียนของจีนซึ่งศึกษาปรัชญาและจักรวาลวิทยาในศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสต์ศักราช ผู้เสนอทฤษฎีหลักคือนักจักรวาลวิทยา Zou Yan (หรือ Tsou Yen) (305 – 240 ปี ก่อนคริสตกาล) เป็นนักปรัชญาและนักเขียนเชิงจิตวิญญาณในยุคสงครามระหว่างรัฐของจีน เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีในฐานะนักคิดตัวแทนของโรงเรียนหยินและหยาง(หรือโรงเรียนนักธรรมชาตินิยม)
ในช่วงยุคร้อยโรงเรียนแห่งความคิด เชื่อว่าชีวิตต้องผ่านห้าขั้นตอน (wuxing) หรือ เบญจธาตุ ประกอบด้วย น้ำ, ไม้, ไฟ, ดิน, โลหะ
Zou Yan เชื่อว่าไม้สร้างไฟ ไฟสร้างดิน ดินสร้างทอง ทองสร้างน้ำ และ น้ำสร้างไม้ ทั้งหมดคือรูปแบบของการเปลี่ยนแปลง "การเกิดและเปลี่ยนแปลงของธาตุทั้งห้า" รูปแบบนี้แสดงให้เห็นว่ามีความสัมพันธ์เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันระหว่างสิ่งต่างๆ
และยังมีความสัมพันธ์เชิงปฏิปักษ์กันของ "ธาตุทั้ง 5 ชนะกัน" คือ น้ำชนะไฟ ไฟชนะทอง ทองชนะไม้ ไม้ชนะดิน และดินชนะน้ำ การสืบทอดตำแหน่งของจักรพรรดิในราชวงศ์ก่อนๆ เกิดขึ้นพร้อมกับองค์ประกอบทั้งห้า และตามลำดับของ "คุณธรรมทั้งห้า"
ทฤษฎีหยินและหยางเชื่อว่าสิ่งใดหรือปรากฏการณ์ใด ๆ ในธรรมชาติประกอบด้วยหยินและหยางสองด้านที่ตรงข้ามกัน แต่ยังทำงานร่วมกันได้หยินและหยางเป็นลักษณะทั่วไปของคุณลักษณะและความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ หรือปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกัน คุณลักษณะของฝ่ายตรงกันข้ามในสิ่งเดียวกัน
สีและสัญลักษณ์ของหยินและหยางที่ถูกใช้เป็นสากล สีดำคือหยินและสีขาวคือหยาง สัญลักษณ์หยินและหยางเป็นวงกลมที่แบ่งออกเป็นสองซีก โดยแต่ละซีกจะมีวงกลมเล็ก ๆ ที่มีสีตรงข้ามกัน โดยทั่วไปสีสำหรับหยินคือสีดำ และสีขาวสำหรับหยาง
หยินมีความเกี่ยวข้องกับคุณสมบัติต่างๆ ซึ่งโดยหลักของทั้งหยินและหยาง ทำลายล้างและเกื้อหนุนกันอยู่ตลอดเวลา
หยินและหยางไม่ใช่พลังคงที่หรือเป็นอิสระ แต่พึ่งพาอาศัยกันและเชื่อมโยงถึงกันอยู่ตลอดเวลา สัญลักษณ์นี้บ่งบอกถึงความสมดุลย์ของทุกสรรพสิ่ง ซึ่งแสดงให้เห็นว่ากำลังของฝ่ายตรงข้ามมีความสัมพันธ์กันและเสริมกันอย่างไร เพื่อให้เกิดความสมดุลที่กลมกลืน ก่อเกิดการเปลี่ยนแปลงและการเกิดใหม่ของบางสิ่ง
ภาพจาก freepix.com
นิยามของทั้งสองขั้ว
หยิน (陰) yin คือ
ผู้หญิง, สีดำ, มืด, ทิศเหนือ, น้ำ, เฉยเมย, พระจันทร์ , โลกมนุษย์, เย็น, ชรา, เก่า, เลขคู่, หุบเขา, ยากจน, อ่อนนุ่ม, ความอ่อนโยน, ความเฉื่อยชา และให้จิตวิญญาณแก่ทุกสิ่ง
หยินอาจแทนด้วยเสือ และเส้นแตกในตรีโกณมิติของคัมภีร์อี้จิง (I Ching 易经)
หยาง (陽) Yang คือ
เพศชาย, สีขาว, แสงสว่าง, ทิศใต้, ไฟ, คล่องแคล่ว, พระอาทิตย์, สวรรค์, อบอุ่น, หนุ่มสาว, ใหม่, เลขคี่, ภูเขา, รวย, แข็ง, ความกล้าแสดงออก ความแข็งแกร่งและให้รูปร่างแก่ทุกสิ่ง
หยางยังอาจแทนด้วยมังกร และตรีโกณมิติเส้นทึบ ของคัมภีร์อี้จิง (I Ching 易经)
ตามแนวทางลัทธิเต๋า นิยม"หยิน" ในขณะที่แนวทางของนักปรัชญาขงจื๊อนิยม "หยาง" เพื่อให้สอดคล้องกับปรัชญาหลักของพวกเขา พวกลัทธิเต๋าเน้นการปลีกตัว ในขณะที่พวกขงจื๊อเชื่อในความสำคัญของการมีส่วนร่วมในชีวิต ที่แสดงไว้ในคัมภีร์อี้จิง ความสัมพันธ์ที่เปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตลอดเวลาระหว่างสองขั้วมีหน้าที่รับผิดชอบต่อการไหลของจักรวาลและชีวิตโดยทั่วไป เมื่อเกิดความไม่สมดุลระหว่างหยินและหยางที่มากเกินไปในธรรมชาติ ภัยพิบัติอาจเกิดขึ้นได้ เช่น น้ำท่วม ภัยแล้ง และโรคระบาด
สองชี่โต้ตอบเพื่อเปลี่ยนแปลงทุกสิ่ง
(ราชวงศ์ซ่ง Zhou Dunyi ของ "Tai Chi Tu Shuo")
หยินและหยางได้แทรกซึมเข้าไปในสิ่ง ต่างๆทางวัฒนธรรมดั้งเดิมของจีนรวมทั้งปฏิทินดาราศาสตร์ อุตุนิยมวิทยาการแพทย์แผนจีน ศิลปะการต่อสู้ การคัดลายมือ สถาปัตยกรรม ศาสนา ศาสตร์ฮวงจุ้ย การทำนายโชคชะตา ฯลฯ และ เป็นส่วนสำคัญของจิตสำนึกทางวัฒนธรรมดั้งเดิมของจีน
ในการแพทย์แผนจีน ความสมดุลของหยินและหยางถือเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาสุขภาพ เชื่อกันว่าความไม่สมดุลจะนำไปสู่การเจ็บป่วย และแนวทางการรักษาต่างๆ มีเป้าหมายเพื่อฟื้นฟูสมดุลนี้
หยินและหยาง ถูกนำมาประยุกต์เชิงปรัชญาและการทำนายโชคชะตา ซึ่งต้องอาศัยหลักการและความเข้าใจในหยินและหยาง ร่วมกับ ทฤษฎีห้าธาตุ (wuxing)ในการตรวจสอบหาความเป็นไปและตัวตนของบุคคล
การทำงานร่วมกันระหว่าง "หยินและหยาง" นั้นไม่อยู่ในสภาวะที่คงที่แต่มีการดำรงอยู่ตลอดเวลา มีเคลื่อนไหวและเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องซึ่งอาจมองเห็นและไม่สามารถเห็นได้
โดยภาพรวมๆของปรัชญา "หยินและหยาง" (Yin Yang) (陰陽) ถือเป็นหัวใจหลักของ ลัทธิ "เต๋า" (Tao) (Dao) (道)
" หนึ่งหยินและหนึ่งหยางเรียกว่า "เต๋า" (道) (Tao) เล่าจื๊อได้รับการยกย่องให้เป็นศาสดาของศาสนาเต๋า และได้เขียนตำราอันเป็นแบบแผนในทางเต๋า นั่นคือ "เต้าเต๋อจิง" (道德经; Tao Te Ching)
ความหมายของ คำว่า "เต๋า" (道) (Tao) แปลตรงๆอย่างเรียบง่ายที่สุดแปลว่า "ทาง" คำนี้ถูกใช้ในเชิงสัญลักษณ์ในแง่ของ "วิถีทาง" ว่าเป็นวิถีทางแห่งความถูกต้องหรือเหมาะสมของการดำรงอยู่ ในบริบทของการปฏิบัติอย่างต่อเนื่องในการบรรลุผล การบังเกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ หรือสถานะของการตรัสรู้ในจิตวิญญาณ ความสมบูรณ์อันเป็นผลแห่งการปฏิบัติ
เต๋าสามารถคิดคร่าวๆ ได้ว่าเป็นการไหลเวียนของจักรวาลหรือเป็นสาระสำคัญหรือรูปแบบบางอย่างที่อยู่เบื้องหลังโลกธรรมชาติที่ทำให้จักรวาลมีความสมดุลและมีระเบียบ การภวนาและดำรงตนอยู่ในวิถีทางแห่งเต๋าย่อมทำให้เกิดผลประเสริฐเรียกว่า "เต๋อ" ( 德 ) (dé) ซึ่งหมายถึง"คุณธรรม" หรือพลัง
หยินและหยางถูกนำมาประยุกต์ใช้กับแนวคิดทางปรัชญาต่างๆ ในด้านจริยธรรม สุนทรียศาสตร์ และความสัมพันธ์ทางสังคม
ปรัชญานี้ส่งเสริมให้แต่ละบุคคลยอมรับความซับซ้อนของชีวิต โดยยอมรับว่าสิ่งที่ตรงกันข้ามเชื่อมโยงถึงกันและเป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน
โดยสรุป สัญลักษณ์หยินและหยางแสดงถึงการทำงานร่วมกันและความกลมกลืนระหว่างพลังฝ่ายตรงข้าม ซึ่งแสดงให้เห็นถึงธรรมชาติของการดำรงอยู่เป็นวัฏจักรและสมดุลย์ในปรัชญาจีน เป็นคำอุปมาที่ทรงพลังและยั่งยืนซึ่งยังคงมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมและความคิดของจีนในด้านต่างๆ
"หยินและหยาง" จักรวาลแห่งชีวิตเป็นทั้งรากฐานแห่งปรัชญา และวิถีทางแห่งชีวิต ทุกชีวิตอยู่ในกระบวนการและวัฎจักรของ "หยินและหยาง" และที่สำคัญการเข้าถึงปรัชญาแห่งหยินหยาง เป็นต้นกำเนิดของปัญญาบริสุทธิ์และ "มโนทัศน์ที่จำเป็นด้วยเหตุผลเชิงภววิทยา" อย่างแท้จริง
"หยินหยาง" ตอนที่2 จักรพรรดิผู้สร้าง
![[ชะตาคน] ”หยินหยาง” (ตอนที่2) จักรพรรดิผู้สร้าง
”หยินและหยาง” คืออภิปรัชญาและรากเหง้าของอารยธรรมชาวจีนมาตั้งแต่ในยุคดึกดำบรรพ์ซึ่งถ้าย้อนเวลากลับไปเมื่อประมาณ 5,000 ปีที่แล้ว ตามบันทึกต่างๆทางประวัติศาสตร์ แน](https://t1.blockdit.com/photos/2023/05/645a80e6b51d4427fe8abbc1_800x0xcover_Q-KK7OjT.jpg)
บทความโดย เลิศ แก้วเจริญผล
อ้างอิง: worldhistory.org
#หยินหยาง #จักรวาล #ภววิทยา #ปรัชญา #เต๋อ #เต๋า #หยินคือ #หยางคือ
#จักรวาลแห่งชีวิต #เบญจธาตุ
- 10
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
