ฝุ่น PM 2.5 ปัญหาเชิงซ้อน
โดย ภก.ดร.จันทรชัย ถวิลพิพัฒน์กุล Ph.D., LLL.
ชีวิตคือปัญหา
การดำเนินไปของชีวิตคือ การแก้ปัญหา
แต่เวลาแก้ปัญหา ท่านสงสัยไหมว่าทำไม ในขณะที่กำลังแก้ปัญหาหนึ่งๆ
แก้ยังไม่ทันจะจบเลย มันมีประเด็นอื่นๆ แทรกเข้ามาทุกที
ดูมันยุ่งวุ่นวายและส่งผลกระทบกันไปหมด
อาการอย่างนี้ น้อยคนนักที่จะมองออกว่าทุกปัญหา
มันมีธรรมชาติของระบบเชิงซ้อนที่ไม่ค่อยมีคนเอามาเล่าสู่กันฟัง
ปัญหาฝุ่น PM 2.5 ที่ทำให้หัวเมืองทางเหนือเราติดอันดับหนึ่งของโลกมานานหลายสัปดาห์ก็เช่นกัน
เราพยายามแก้ปัญหา แต่ทำไม มันไม่จบสิ้นเสียที
ปัญหามันเกิดขึ้นซ้ำๆ แก้กี่ครั้ง ก็เหมือนเดิม เหมือนไปไม่เป็น
นั่นเป็นเพราะมันเป็นปัญหาเชิงซ้อน มันเป็นปัญหาซ้อนปัญหา
เพราะมันเกิดจากองค์ประกอบที่หลากหลายที่ส่งผลถึงกัน
อย่างไม่อาจแยกออกจากกันได้ด้วยแนวคิดเส้นตรงเชิงเดี่ยว
หากเราเริ่มหาว่าอะไรคือสาเหตุหลัก เช่น การเผาป่า ควันเสียจากเครื่องยนต์
มลพิษจากโรงงาน สภาพภูมิอากาศ ฤดูกาล การก่อสร้าง เป็นต้น
ในแต่ละสาเหตุหลัก มันยังประกอบด้วยสาเหตุรองมากมาย
เช่น หากเราพิจารณาที่ “การเผาป่า”
มันมีประเด็นรองๆ ลงมาที่เกี่ยวข้อง เช่น ตัวชาวนาเอง การทำไร่
การเตรียมพื้นที่เพาะปลูกฤดูถัดไป ที่สำคัญคือการเผาป่าของเพื่อนบ้าน และอื่นๆ
และตัวประเด็นรองเหล่านี้
ตัวมันเองก็ยังประกอบด้วยสาเหตุย่อยๆ ลดหลั่นกันลงไปอย่างเป็นลำดับชั้น ไม่สิ้นสุด
จะเห็นว่า การแก้ปัญหาฝุ่น PM 2.5
แค่ปัญหาเดียว มันก็มีประเด็นเข้ามาเกี่ยวข้องมากมายหลายระดับชั้น
และประเด็นเหล่านั้น มันเชื่อมโยง ส่งผลถึงกันอย่างสลับซับซ้อน
บางปัญหา มันก็แก้ง่ายๆ ได้ด้วยตัวเราเอง
แต่บางปัญหา มันอยู่นอกเหนือการควบคุม เช่น การเผาป่าของประเทศข้างเคียง
นี่แค่เรื่อง “การเผาป่า” ประเด็นเดียว มันยังปวดหัวขนาดนี้
ยังไม่ได้พูดถึงเรื่องควันเสียจากเครื่องยนต์ มลพิษจากโรงงาน สภาพภูมิอากาศ ฤดูกาล
ซึ่งในแต่ละเรื่อง มันก็มีประเด็นรอง ประเด็นย่อย ที่เชื่อมโยงถึงกันอีกมากมาย
ปัญหาใดๆ ที่เราเจอทุกวันนี้ ก็เช่นกัน
ดังนั้น เราต้องเข้าใจก่อนว่า ทุกปัญหามันมีธรรมชาติของเชิงซ้อน
กล่าวคือ มันประกอบด้วยประเด็นต่างๆ ที่เชื่อมโยงและส่งผลถึงกันอย่างเป็นลำดับชั้น
การแก้ปัญหาใดๆ จึงต้องพิจารณาธรรมชาตินี้ให้ออก
แล้วแยกแยะ หาสาเหตุทีละประเด็น ทีละระดับ
และเห็นความเชื่อมโยงของทั้งหมดอย่างเป็นลำดับชั้น
แล้วลงมือจัดการอย่างเป็นภาพรวม
โดยถามตนเองว่า เป้าหมายคืออะไร พอใจที่จะลงไปลึกแค่ไหน
และต้องเข้าใจว่า เราไม่สามารถแก้ได้ทุกประเด็น
บางอย่างก็อยู่ในอำนาจตนเอง แต่หลายอย่างไม่
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
