ในวงการพิพิธภัณฑ์ศิลปะที่จัดแสดงอารยธรรมหลายหลาก, ฉันจัดให้ Louvre Museum, British Museum (ยังไม่เคยไป), และ Metropolitant Museum of Art (The Met) อยู่ระดับพระรัตนตรัย ที่เหลือทั้งหมด, แบ่งเป็น (1) honorary หรือ ระดับอัครสาวกสาวิกา และ (2) เอาไว้ฆ่าเวลา
มิวเซียมนอกเหนือจากพารากราฟแรกที่จัดแสดงธีมเฉพาะเจาะจง เช่น Guimet Museum (ศิลปะเขมรพระนคร, อุษาคเนย์, และปลายบูรพาทิศ), National Museum of Archeology ณ Mexico City (โบราณวัตถุของชาวมายา และ อื่น ๆ ในกลุ่มวัฒนธรรมอเมริกากลาง), National Palace Museum แห่งไทเป (ศิลปะสมัยจีนราชวงศ์), Grand Egyptian Museum, หรือ Acropolis Museum (สามอันหลังยังไม่มีโอกาสเยี่ยมชม) ถูกจัดอยู่กลุ่มเอตทัคคะ
Prado Museum เป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะนามอุโฆษ (กลุ่ม honorary) แสดงภาพวาดหลายณอนร่า แต่ที่อุ่นหนาฝาคั่งเป็นพิเศษ คือ งานยุค High Renaissance โดยเฉพาะของศิลปินอย่าง Diego Velzquez, El Greco (The Greek) กรีกเกี้ยนผู้ร่ำเรียนวิชาศิลปะในอิตาลีและจรลีมาลงหลักปักฐานในโตเลโด, Peter Paul Rubens, และ Titian รวมทั้ง Goya ผู้ได้รับสมัญญานาม: the last of the old masters and the first of the new ones
ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 18 ตรงกับ Enlightenment Period ในยุโรป สเปน, เริ่มตื่นจากแอกโรมันคาทอลิกที่โย้คนางตั้งแต่ Reconquista
คิง Charles III, ในปี 1785, สั่งสถาปนิกออกแบบอาคารเพื่อสร้างเป็นกระทรวงและจัดแสดง Natural History ของ Everything แต่เหมือนโปรเจกต์หยุดชะงัก จนกระทั่งปี 1819, คิง Ferdinand VII และ ภริยา ควีน Maria Isabel ณ Baganza มีรับสั่งปริวัติต่อเติมเป็นพิพิธภัณฑ์จัดโชว์งานศิลป์ส่วนพระองค์และของบูรพกษัตริย์ที่รวบรวมตั้งแต่สมัย ควีน Isabella I ณ Castile กับ พระสวามี คิง Ferdinand II ณ Aragon ตั้งแต่ครึ่งหลังคริสต์ศตวรรษที่ 15
นักประวัติศาสตร์ศิลปะเชื่อว่านางเป็น neurosyphilis (common disease is a common disease) เพราะก่อนหน้านั้นนางมีอาการทางระบบประสาท (ที่บันทึกไว้ อ่านแล้วเหมือน posterior circulation stroke หรือ TIA บวกกับประสาทหลอนเป็น ๆ หาย ๆ)
จาก Prado Museum, หากเดินลงใต้อีกหน่อย จะเจอ Reina Sofia Museum (Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia) อันเป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่และร่วมสมัย คือ ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา
เพราะเหตุนั้น, โกย่าจึงหลีกลี้ยุทธภพหนีไปอยู่ชานเมืองมาดริด ณ Quinta del Sordo หรือ บ้านคนหูหนวก และในปี 1819-1824 นางได้สร้างผลงานเป็นภาพวาดบนผนังห้องครัวและห้องนอนที่คนสมัยหลังเรียก The Black Paintings
โกย่าสลัดความสดใสในวัยเยาว์ออกหมด กาฬรูปทั้ง 14 อันจึงเต็มไปด้วย Rated PG13 และ R ผู้เชี่ยวชาญมากมายพยายามอธิบายว่าเพราะอะไร, นางถึงรังสรรค์งานเหล่านี้
ปี 1873 คหบดีผู้ชื่นชอบผลงานโกย่าซื้อบ้านหลังนี้ แล้วสั่งให้ย้ายกาฬรูปทั้งหมดลงบนผืนผ้าใบ จากนั้นบริจาคให้ Prado Museum ในปี 1889
III>II2
กลบทถอยหลังเข้าคลอง
เศร้าสลด โศกเช่น ลำเค็ญโชค
โชคลำเค็ญ เช่นโศก สลดเศร้า
มีกรรมหนัก รักทึ้ง รำพึงเรา
เรารำพึง ทึ้งรัก หนักกรรมมี
สักขีเป็น ลูกด้วย ช่วยพันผูก
ผูกพันช่วย ด้วยลูก เป็นสักขี
พรหมลิขิต ทำจากไกล ไร้ไมตรี
ไมตรีไร้ ไกลจากทำ ลิขิตพรหม
ขมขื่นสุด ตกตาย หายให้ห่าง
ห่างให้หาย ตายตก สุดขื่นขม
วิญญาณดับ ลับไป ใจระทม
ระทมใจ ไปลับ ดับวิญญาณ
ผลาญลูกกิน สิ้นชีวิต ดั่งจิตสั่ง
สั่งจิตดั่ง ชิวิตสิ้น กินลูกผลาญ
เดียวดายอย่าง อยู่ด้วยทุกข์ คุกอนธการ
อนธการคุก ทุกข์ด้วยอยู่ อย่างเดียวดาย
ป.ล.
สมัยก่อน Zeus มี pater แปลว่า “พ่อ” ต่อท้าย แต่ pater ถูกตัดทิ้งเหลือแค่ Zeus ส่วน Jupiter มาจาก djous + pater ใน Proto-Italic ถ้าเป็นสันสกฤตก็ dyaus (ดยาอุส) + piter ขอให้สังเกต zeus, djous, และ dyaus ออกเสียงคล้ายกันเพราะเจริญมาจากคำเดียวกันคือ *Dyeu-pater ในภาษา Proto-Indo-European หรือ PIE
เคยได้ยิน “Habsburg Jaw” ไหมคะ? Habsburg เป็นชื่อราชวงศ์ Royal Family ของแผ่นดินยุโรปยุคกลางต่อสมัยใหม่
ประวัติช่วงพีคของวงศ์ตระกูลโดยย่อ: Emperor Maximillian I ผู้เป็น The Holy Roman Emperor อีกหนึ่งตำแหน่ง, แต่งงานกับเจ้าหญิงเบอร์กันดี สมัยนู้นผู้หญิงที่แต่งงานต้องให้ dowry ผู้ชาย แคว้นเบอร์กันดีที่ also คุม Low Country: Be-Ne-Lux ถูกผนวกเข้าอาณาจักร คู่นี้มีลูกชื่อ Philip the Handsome ทดเอาไว้ก่อน
ครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 15, Isabella แห่ง Castille แต่งงานกับ Ferdinand II แห่ง Aragon สองรัฐรวมกันกลายเป็นคัพภะของสเปน คู่นี้มีลูกชื่อ Joanna
Philip สุดหล่อแต่งงานกับ Joanna; สเปนและเมืองขึ้นบนแผ่นดินโลกใหม่จึงตกเป็นของ Habsburg และอาณาจักรโรมันพิสุทธิ์
คู่ลูกมีลูกสองคนที่ดัง ๆ: Charles กับ Ferdinand ส่วน Joanna ผัวตายกลายเป็นบ้า; Charles (และ Ferdinand ด้วยหรือเปล่าไม่รู้) ต้องระหกระเหินไปอยู่ Court ของป้าฝั่งพ่อ ณ เมืองต่ำ มี tutor สอนหนังสือชื่อ Adrian
พอ Isabella และ Ferdinand ตาย, Charles ได้ราชบัลลังก์สเปนและกาลต่อมาหลังปู่ Max ตาย, Charles ได้รับเลือกเป็นจักรพรรดิอาณาจักรโรมันพิสุทธิ์, ใช้ชื่อ Charles I of Spain และ Charles V of the Holy Roman Empire, ตามลำดับ
สมัย Charles V นี่แหละที่ดวงตระกูล Habsburg ขึ้นสูงสุด เพราะจากต้นกำเนิดเล็ก ๆในสวิสเซอร์แลนด์ (ประมาณปลายสหัสวรรษที่หนึ่งต่อต้นสอง) ได้แผ่ขยายอำนาจเกือบทั่วยุโรปและโลกใหม่อันมีอาณานิคมสเปนตั้งอยู่
ตำแหน่ง Charles V มีดังนี้:
1. King of Spain และ New Spain บนทวีปอเมริกา: 1516-1556
2. Archduke of Austria: 1519-1521
3. Duke of Burgundy: 1506-1555, และ
4. The Holy Roman Emperor: 1519:1556
*คัดเฉพาะอันเด็ด ๆ
ตัดฉับมา Habsburg Jaw มันคือขากรรไกรล่าง (mandible) ยื่นขยายนำเครื่องหน้า ศัพท์เทคนิคเรียก prognathism เนื่องจากเจอเยอะมากในพระบรมวงศานุวงศ์ตระกูลนี้, Habsburg Jaw จึงเป็นคำที่สร้าง connotation หรือสำนึกว่าเพราะ Royal Family แต่งงานกันเองในเครือญาติ ทำให้เกิดโรคหรือลักษณะด้อยไม่พึงประสงค์
นักพันธุกรรมชาวสเปนสืบค้นสาแหรก Spanish Habsburg (ฝั่ง Charles V; น้องของ Charles นาม Ferdinand กลายเป็นสาแหรก Austrian/ยุโรปกลาง) แล้วสร้างพงศาวลีลึกถึง 20 ชั่วโคตร (1)