“พระ - ดี - บุก - ?”
ระนอง สันนิษฐานอย่างหนึ่งว่าเพี้ยนเสียงมาจาก “แร่นอง”
นอง ถูกตัดเสียงมาจากเนืองนอง หมายถึงมีมากต่อเนื่องกันไม่ขาดสาย
แร่นอง หรือแร่เนืองนอง
ระนองมีทรัพยากรแร่เรียกกันแต่โบราณว่าตะกั่วดำหรือดีบุก ที่นี่เป็นเมืองแห่งแรกที่เจ้าของเหมืองแร่ได้พระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงระนอง เจ้าเมืองระนองคนแรก นั่นก็คือนายนอง มีบทบาทเป็นนายอากรในสมัยอยุธยา
ดีบุกจึงเป็นแร่คู่บ้านคู่เมืองระนองมาแต่อดีต จึงนำมาเป็นวัตถุในการสร้างพระประจำเมืองระนองขึ้น
พระพุทธรูปองค์ดังกล่าวคือ พระติปุกะพุทธมหาศากยมุนีศรีรณังค์ หรือหลวงพ่อดีบุก ประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถวัดบ้านหงาว อำเภอเมือง
ชื่อพระพุทธรูป “ติปุกะพุทธมหาศากยมุนีศรีรณังค์” ใช้คำในภาษาบาลีสันสกฤต
ติปุกะ คือคำว่าดีบุกที่เขียนอย่างบาลี
พุทธมหาศากยมุณี หมายถึง พระนามพระพุทธเจ้าผู้มีเชื้อสายศากยวงศ์
รณังค์ (ผมค้นหารากศัพท์ของคำนี้แต่ก็ไม่พบ จึงคาดว่าน่าจะเป็นการเขียนคำว่าระนองเป็นภาษาบาลี)
เพราะในพิธีสมโภชพระติปุกะพุทธมหาศากยมุนีศรีรณังค์กล่าวถึงความหมายไว้ว่า “พระพุทธรูปดีบุกองค์ใหญ่เป็นสิริมงคลและศักดิ์ศรีของเมืองระนอง”
ที่น่าสนใจไม่ต่างกันคือชื่อภาษาไทย “หลวงพ่อดีบุก” หากจะแปลว่าพระพุทธรูปที่ทำจากแร่ดีบุกก็ถูกต้อง แต่ยังมีความหมายโดยนัยอีกว่า ดี บุก คือ ดีเอาชนะความชั่วร้ายนั่นเอง
หากมีโอกาสไปสักการะ “พระติปุกะพุทธมหาศากยมุนีศรีรณังค์” ในอุโบสถวัดบ้านหงาวแล้วละก็ ก่อนออกจากอุโบสถ อย่าลืมเงยหน้าขึ้นและสักการะหลวงพ่อดำด้วยล่ะ
หลวงพ่อดำเป็นพระดีบุกเช่นกันแต่ไม่ผ่านการถลุงคัดแยกสิ่งเจือปน จึงทำให้องค์พระเป็นสีดำ องค์พระประดิษฐานอยู่เหนือผนังด้านในอุโบสถตรงข้ามกับพระประธานหรือพระติปุกะพุทธมหาศากยมุนีศรีรณังค์นั่นเอง
ดีบุกจึงเป็นสิ่งที่ผูกพันวิถีชีวิตของชาวระนอง แม้การทำเหมืองแร่มีน้อยลงแต่พระดีบุกจะเป็นสัญลักษณ์ให้ระลึกเสมอว่าดีบุกเป็นของคู่บ้านคู่เมืองระนอง
ไม่เชื่อลองเดินดูเรื่องราวรอบฐานพระอุโบสถดูสิ
ณ. หนม
#กากพร้าว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
