6 พ.ค. 2023 เวลา 05:08 • ประวัติศาสตร์

ทำความรู้จักเพชรคัลลิแนน และเหตุผลที่แอฟริกาใต้เรียกร้องทวงคืนจากอังกฤษ

ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา มีข่าวที่พูดถึงเรื่องชาวแอฟริกาที่ออกมาทวงคืนเพชรคิลลิแนนจากอังกฤษ จนนำไปสู่ข้อพิพาทที่ว่าเพชรเม็ดดังกล่าวที่รู้จักกันในชื่อ ‘The Great Star of Africa’ หรือ ’ดาวใหญ่แห่งแอฟริกา’ นั้น ควรเป็นของชาติใดกันแน่
2
เพชรคัลลิแนนถูกพบครั้งแรกที่เหมืองในแอฟริกาใต้เมื่อช่วงปี 1905 ซึ่งนับเป็นเพชรแบบยังไม่ผ่านการเจียระไนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก มีน้ำหนัก 3,106 กะรัต ภายหลังได้มีการนำไปตัดแบ่งเจียระไนออกมาเป็น 9 เม็ดใหญ่และอีก 96 เม็ดย่อย
เพชรที่เจียระไนออกมาแล้วมีขนาดใหญ่ที่สุดคือ ‘เพชรคัลลิแนน 1’ หรือ ’ดาวใหญ่แห่งแอฟริกา’ ด้วยน้ำหนัก 530 กะรัต ซึ่ง ณ ช่วงนั้น เป็นช่วงยุคล่าอาณานิคม ทำให้แอฟริกาจำยอมต้องส่งเพชรคัลลิแนนจำนวนหนึ่งให้กับราชวงศ์อังกฤษ หนึ่งในนั้นคือ ’ดาวใหญ่แห่งแอฟริกา’ ที่ถูกประดับไว้กับยอดคทากางเขน (Sceptre with the Cross) ซึ่งเป็นคทาประจำพระองค์ของพระมหากษัตริย์อังกฤษ
1
นอกจากนี้ ยังมีเพชรที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 (ถูกตัดแบ่งออกมาจากเพชรคัลลิแนนเหมือนกัน) เรียกว่า ‘เพชรคัลลิแนน 2’ หรือ ‘Second Star of Africa’ น้ำหนัก 317 กะรัต ซึ่งเป็นเพชรที่ถูกประดับไว้บนมงกุฎอิมพีเรียลสเตต ไว้ให้พระมหากษัตริย์อังกฤษใช้ในพิธีการต่าง ๆ ทั้งนี้ ยังมี Granny’s Chips เข็มกลัดของควีนเอลิซาเบธที่ว่ากันว่ามีเพชรคัลลิแนนเม็ดรองลงมาอีก 2 เม็ดประดับอยู่ด้วย
7
แต่นอกจากผู้ชมทั่วโลกที่กำลังรอชมพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ที่จะมีขึ้นในวันที่ 6 พฤษภาคม 66 นี้แล้ว กลับมีการปลุกกระแสเรียกร้องให้อังกฤษส่งเพชรคัลลิแนนคืนให้แอฟริกาใต้ที่ควรจะได้เป็นเจ้าของเดิม รวมถึงของล้ำค่าอื่น ๆ ที่อังกฤษเอาไปในช่วงยุคล่าอาณานิคม
2
โมธูสี คามังก้า (Mothusi Kamanga) ทนายความและนักเคลื่อนไหวชาวแอฟริกาบอกว่า “เพชรเหล่านั้นต้องถูกเรียกคืนกลับมายังแอฟริกาใต้ดังเดิม มันคือสัญลักษณ์ของความภาคภูมิใจ มรดกทางวัฒนธรรม และวัฒนธรรมของเรา” “ซึ่งการปลดปล่อยอาณานิคมไม่ใช่แค่การปล่อยให้ผู้คนมีเสรีภาพเท่านั้น แต่ยังเป็นการเอาคืนสิ่งที่ถูกพรากไปจากเราด้วย”
2
คามังก้า เป็นผู้สนับสนุนการยื่นคำร้องทางออนไลน์ในประเด็นเรียกร้องเพชรคืนมาจากอังกฤษ ซึ่งผลปรากฏว่าสามารถรวบรวมลายเซ็นได้มากถึง 8,000 รายชื่อเข้าไปแล้ว
3
ชาวแอฟริกาบางคนบอกว่าเงินทองและสิ่งมีค่าทั้งหลายที่ได้มาจากการล่าอาณานิคม การค้าทาส และลัทธิจักรวรรดินิยมเป็นธุรกรรมที่ผิดกฎหมาย ซึ่งสถาบันกษัตริย์ของอังกฤษต้องมีส่วนร่วมรับผิดชอบในเรื่องนี้ โดยหนึ่งในวิธีในการแสดงความรับผิดชอบคือการหยุดใช้เพชรของชาวแอฟริกาในการประกอบพิธีการต่าง ๆ เพราะแอฟริกาไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอังกฤษอีกต่อไปแล้ว
5
นอกจากนี้ ชาวแอฟริกาใต้ยังมีการวิพากษ์วิจารณ์ ซีริล รามาโฟซา (Cyril Ramaphosa) ประธานาธิบดีแอฟริกาใต้คนปัจจุบัน ที่ได้ไปร่วมถวายความอาลัยต่อควีน ทั้ง ๆ ที่เขาควรจะไปช่วยเรียกร้องให้อังกฤษส่งเพชรคืนประเทศมากกว่า ดูเหมือนความขัดแย้งครั้งนี้จะไม่จบลงง่าย ๆ ตราบใดที่ ’ดาวใหญ่แห่งแอฟริกา’ ยังอยู่ในการครอบครองของอังกฤษ ท่ามกลางการถกเถียงจากหลายฝ่ายว่าเพชรเหล่านี้ควรเป็นของใครกันแน่
5
โฆษณา