กลองมโหระทึกในวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวถวายกลองมโหระทึกนี้เป็นพุทธบูชา เมื่อครั้งเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ พ.ศ.๒๓๙๔
ในครั้งนั้นยังทรงมีพระราชดำรัสให้แผ่ทองคำทำพระรัศมีลงยาราชาวดีประกับพระรัศมีพระพุทธชินสีห์ พร้อมกับผ้าทรงสพักตาด และต้นไม้เงินทอง
กลองมโหระทึกนี้จักกระทั่งในเวลาพระภิกษุจุดธูปเทียนบูชาพระประธานในพระอุโบสถเวลาทำวัตรเช้าและทำวัตรค่ำสืบมาจนถึงปัจจุบัน
ดังปรากฏรายละเอียดธรรมเนียมกระทั่งมโหระทึกของวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ในหนังสือเครื่องดนตรีไทย ของ ธนิต อยู่โพธิ์ ความตอนหนึ่งว่า
“...ที่วัดบวรนิเวศราชวรวิหารมีประเพณีกระทั่งมโหระทึกและบันลือสังข์ ประโคมในขณะพระภิกษุสงฆ์ลงประชุมทำวัตรสวดมนต์ในพระอุโบสถทั้งเช้าเย็น เริ่มประโคมเมื่อพระภิกษุผู้นำทำวัตรสวดมนต์จุดเทียนทอง คือ โลหะทำเป็นรูปเทียนไส้ด้ายดิบ ใช้ตามด้วยน้ำมันมะพร้าว มีปลอกทำด้วยทองแดงชักเงาปักอยู่บนเชิงลายถมปัดรูปเชิงเทียนจีนคู่หนึ่ง ณ ที่บูชา เมื่อจุดเทียนทองและประโคมแล้ว
พระภิกษุสงฆ์จึงจะขึ้นบนอาสนะยืนพนมมือจนจุดเทียนธูป ณ ที่บูชาทั้ง ๓ หมู่เสร็จแล้วจึงหยุดประโคม พระภิกษุสงฆ์ลงนั่งคุกเข่าทำวัตรและสวดมนต์ต่อไป
ถ้าไม่จุดเทียนทอง ไม่มีประโคมมโหระทึกมีอยู่ใบเดียว (ความจริงมีอยู่คู่หนึ่ง) ไม่ใช่คู่อย่างวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ใช้เลกวัดเป็นผู้มีหน้าที่ประโคม เข้าใจว่า พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวคงจะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเป็นเกียรติยศแด่พระพุทธชินสีห์ พระประธานในพระอุโบสถ เมื่อเสด็จลาผนวชขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติแล้ว ได้ทราบว่า
วัดที่มีประโคมมโหระทึกขณะพระภิกษุสงฆ์ประชุมทำวัตรสวดมนต์มีอยู่ ๓ วัดคือ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ๑ วัดบวรนิเวศวิหาร ๑ ทั้ง ๒ วัดนี้เชื่อว่าจะพระราชทานพร้อมกันในรัชกาลที่ ๔ อีกวัดหนึ่งคือ วัดเบญจมบพิตร ไม่มีปัญหาคงจะพระราชทานในรัชกาลที่ ๕ เลียนแบบของ ๒ วัดนั้น
มโหระทึกเป็นเครื่องบรรเลงประกอบพระราชอิสริยยศขององค์พระมหากษัตริย์
ฉะนั้นจึงต้องทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานจึงจะใช้ได้ ไม่ใช่ใช้ได้ตามอำเภอใจ เชิงเทียนลายถมปัดบนที่บูชาในวัดบวรนิเวศวิหารเคยเลิกใช้ยุคหนึ่งในสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงเป็นเจ้าอาวาส โดยทรงอ้างว่า รูปลักษณะไม่เป็นเชิงเทียนและไม่เข้าชุดกับเครื่องแก้วเจียระไน ซึ่งเป็นเครื่องบูชาในชุดนั้นเปลี่ยนใช้เชิงเทียนเจียระไนปักเทียนทองแทน ครั้นต่อมาไม่นานก็กลับนำเชิงเทียนลายถมปัดมาใช้อีก เพื่อรักษาขนบประเพณีเดิมไว้ และยังใช้อยู่เป็นธรรมเนียมตลอดมาทุกวันนี้...”
กลองมโหระทึกในวัดบวรนิเวศวิหาร
ที่มา : เล่าเรื่อง..วัดบวรฯ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
