ทำความรู้จักกับบัญชียาหลักแห่งชาติ
เมื่อเราไปรับบริการที่โรงพยาบาลหรือร้านยา เคยส่งสัยไหมว่า ยาในโรงพยาบาล ยาในร้านยา เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร ใช้อะไรแยก แล้วมีความสำคัญอย่างไง วันนี้เรามีคำตอบมาให้ครับ
"บัญชียาหลักแห่งชาติ” คือรายการยาที่ประชาชนที่ใช้สิทธิประกันสุขภาพของภาครัฐสามารถใช้ได้โดยที่ภาครัฐสนับสนุนค่ายาให้ ประชาชนจึงไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเอง ทั้งนี้ ยาแต่ละบัญชีมีเงื่อนไขของการให้เบิกจ่ายระบุไว้ บางชนิดไม่มี ส่วนใหญ่แล้วหากไม่ระบุ มักเป็นยาที่ราคาไม่แพงและใช้กันโดยทั่วไป โดยจำแนกเป็นบัญชีต่างๆตามลักษณะการใช้ยาที่อ้างอิงจากหลักฐานเชิงประจักษ์ทางคลินิก ราคายาและปัจจัยอื่นๆ
โครงข่ายการกระจายยาในประเทศไทย
โดยบัญชียาหลักแห่งชาติ สามารถจำแนกเป็นบัญชีย่อยๆได้ ดังนี้
1. ยาบัญชี ก หมายความว่า รายการยามาตรฐานที่ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพที่พบบ่อย มีหลักฐานชัดเจนที่สนับสนุนการใช้มีประสบการณ์การใช้ในประเทศไทยอย่างพอเพียงและเป็นยาที่ควรได้รับการเลือกใช้เป็นอันดับแรกตามข้อบ่งใช้ของยานั้น
2. ยาบัญชี ข หมายความว่า รายการยาที่ใช้สำหรับข้อบ่งใช้หรือโรคบางชนิดที่ใช้ยาในบัญชี ก ไม่ได้ หรือไม่ได้ผล หรือใช้เป็นยาแทนยาในบัญชี ก ตามความจำเป็น
3. ยาบัญชี ค หมายความว่า รายการยาที่ต้องใช้ในโรคเฉพาะทาง โดยผู้ชำนาญ หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากผู้อำนวยการของสถานพยาบาลนั้นๆ โดยมีมาตรการกำกับการใช้ ซึ่งสถานพยาบาลที่ใช้จะต้องมีความพร้อม ตั้งแต่การวินิจฉัยจนถึงการติดตามผลการรักษา เนื่องจากยาในบัญชีนี้มีหลักฐานสนับสนุนที่จำกัด มีราคาแพง
4. ยาบัญชี ง หมายความว่า รายการยาที่มีหลายข้อบ่งใช้ แต่มีความเหมาะสมที่จะใช้เพียงบางข้อบ่งใช้ หรือมีแนวโน้มจะมีการสั่งใช้ยาไม่ถูกต้อง หรือเป็นรายการยาที่มีราคาแพง โดยยาบัญชีนี้ต้องมีระบบการกำกับประเมินและตรวจสอบการใช้ยา (Drug Utilization Evaluation, DUE) โดยต้องมีการเก็บข้อมูลการใช้ยาเหล่านั้นเพื่อตรวจสอบในอนาคต
5. ยาบัญชี จ แยกได้เป็น 2 บัญชีย่อย คือ
บัญชี จ.1 หมายถึง ยาสำหรับโครงการพิเศษของกระทรวง หรือหน่วยงานของรัฐต่างๆ ที่มีการกำหนดวิธีการใช้และการติดตามประเมินการใช้ยาตามโครงการ และหากพบว่ามีประโยชน์ต่อผู้ป่วย อาจมีการรวบรวมการศึกษาและอาจทำให้ยาดังกล่าวขึ้นไปอยู่ในบัญชีแรกๆ ทำให้ประชาชนเข้าถึงได้มากยิ่งขึ้น
บัญชี จ.2 หมายถึง รายการยาสำหรับผู้ป่วยที่มีความจำเป็นเฉพาะ ให้เข้าถึงยาได้อย่างสมเหตุผล มีการจัดการเป็นพิเศษ มีระบบกำกับและอนุมัติการสั่งใช้ยา (authorized system) เพื่อให้เกิดการใช้ที่เหมาะสมและคุ้มค่า มากที่สุด
สรุปลักษณะของยาแต่ละบัญชี
หากเราสังเกตจะพบว่า บัญชียาจะค่อยๆไล่ระดับเงื่อนไขการใช้มากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งนี้เนื่องจากโรคบางโรคและยาบางชนิดมีลักษณะการรักษาและการใช้ที่มีความจำเพาะ ซึ่งจะกระทบกับกลไกราคา และโอกาสในการทำตลาดของบริษัทยาด้วย ภาครัฐของทุกๆประเทศจึงต้องเข้ามามีบทบาทในเรื่องนี้
สำหรับประเทศไทย ถือว่ามีการตรวจสอบและบริหารรายการยาในบัญชียาหลักแห่งชาติที่เข้มแข็ง ราคายาในบ้านเราถูกใช้เป็นราคาอ้างอิงในประเทศแถบอาเซียนหลายประเทศ ส่วนตัวผมเคยได้อยู่ในคณะทำงานเสนอรายชื่อบัญชียาหลักแห่งชาติ ขอบอกเลยว่าเกร็งมาก ทุกคำพูดที่ออกไปต้องมีหลักฐานรองรับ ไม่อย่างนั้นจะถูกตำหนิอย่างรุนแรง นอกจากนี้ยังมีกลไกตรวจสอบจากหน่วยงานอื่นๆ ทำให้บัญชียาหลักของไทยมีความสมเหตุสมผลและสอดรับกับความต้องการของประชาชนได้อย่างแท้จริง
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
