2 มิ.ย. 2023 เวลา 10:37 • สุขภาพ

ไข่ไม่ลงถุง จะยุ่งแค่ไหน?

อัณฑะ หรือ เรียกกันแบบง่ายๆ ว่าไข่ มีโอกาสไม่ลงถุง (อัณฑะ) 1-2% ในทารกแรกเกิดครบกำหนดเพศชาย และ 10-20% ในทารกแรกเกิดก่อนกำหนดเพศชาย ส่วนใหญ่เป็นข้างเดียวส่วนน้อยเป็น 2 ข้าง และอาจพบความผิดปกติขององคชาตร่วมด้วย ซึ่งกรณีนี้ให้สงสัยภาวะความผิดปกติของพัฒนาการทางเพศ
ไข่ไม่ลงถุงแบ่งเป็น 2 ประเภทคือ ชนิดคลำเจอได้กับชนิดคลำไม่ได้ ประเภทที่คลำได้อาจจะอยู่ที่เหนือต่อถุงอัณฑะหรือขาหนีบ ประเภทที่คลำไม่ได้มักอยู่ในช่องท้อง
ไข่ไม่ลงถุง มีข้อเสียหลายอย่างคือ
1. เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งลูกอัณฑะ 2-5 เท่าของคนทั่วไป และเสี่ยงสูงที่สุดกรณีไข่อยู่ในช่องท้อง
2. เสี่ยงต่อการบิดขั้วของไข่ ทำให้ขาดเลือดและเสียไข่ข้างนั้นอย่างถาวร
3. เสี่ยงต่อการเกิดไส้เลื่อนขาหนีบ และถุงน้ำในถุงอัณฑะ เนื่องจากอาจจะยังมีช่องติดต่อระหว่างช่องท้องและถุงอัณฑะได้
4. เสี่ยงต่อการมีบุตรยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรายที่ไข่ไม่ลงถุงทั้ง 2 ข้าง เพราะการผลิตอสุจิจะผิดปกติจากอุณหภูมิที่สูงเกินไป
5. เสี่ยงต่อการมีฮอร์โมนเพศชายต่ำลง โดยเฉพาะกรณีที่ไข่ไม่ลงถุงทั้ง 2 ข้างและไม่ได้รับการรักษาจนเข้าสู่วัยผู้ใหญ่
6. แลดูไม่สวยงาม กระทบต่อความรู้สึกของผู้ป่วย และอาจกระทบกระเทือนไปถึงคู่ครองด้วย
ไข่ไม่ลงถุงควรได้รับการผ่าตัดแก้ไขทุกราย ช่วงอายุที่เหมาะสมที่สุดคือ 6-18 เดือน จะลดโอกาสไม่ดีต่างๆ ได้มาก หรืออย่างช้าที่สุดก่อนเข้าสู่วัยรุ่นครับ
การผ่าตัดกรณีไข่ไม่ลงถุงประเภทคลำได้ จะมีแผลผ่าตัดเล็กๆ ตรงขาหนีบ และถุงอัณฑะข้างนั้น ปัจจุบันการผ่าตัดแบบมีแผลเดียวที่ถุงอัณฑะ (single scrotal incision orchidopexy) ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะมีข้อดีหลายอย่างคือ ใช้เวลาผ่าตัดน้อย นอนรพ.สั้น ฟื้นตัวไว และมองเห็นแผลไม่ชัด
การผ่าตัดกรณีไข่ไม่ลงถุงประเภทคลำไม่ได้ หมอจะทำการส่องกล้องผ่านผิวหนังตรวจในช่องท้องว่าไข่อยู่ตรงไหน เมื่อเจอแล้วหากไม่อยู่ตำแหน่งสูงมากก็จะทำการผ่าตัดแก้ไขผ่านกล่อง (laparoscopic orchidopexy) ได้ทันที
ไข่ไม่ลงถุงที่ได้รับการผ่าตัดแก้ไขแล้ว หมอจะนัดมาตรวจติดตามเป็นระยะ เพื่อเฝ้าระวังเรื่องมะเร็งอัณฑะ จนผู้ปกครอง หรือเด็กสามารถตรวจไข่เองได้ ก็จะแนะนำให้คลำไข่เองทุกเดือน จนอายุ 30-40 ปี หากพบความผิดปกติให้ไปพบหมอได้ทันที
เด็กชายไทย ไม่มีไข่ ไม่ได้ครับ
ด้วยความปรารถนาดีจาก
นพ.พิษณุ มหาวงศ์
โฆษณา