ประเภทของที่ดิน
สรุปมาให้อ่านครับ (ไม่ออกสอบใบอนุญาตทนายความ)
โฉนดที่ดิน (น.ส.4) เป็นหนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิในที่ดิน ออกให้ตามประมวลกฎหมายที่ดิน ผู้เป็นเจ้าของที่ดินถือว่ามีกรรมสิทธิในที่ดินอย่างสมบูรณ์ สามารถซื้อขาย โอน จำนอง หรือค้ำประกันได้
โฉนดที่ดิน (น.ส.4) ที่เคยใช้มามี 6 แบบ คือ น.ส.4 ก, น.ส.4 ข, น.ส.4 ค, น.ส.4, น.ส.4 ง และ น.ส. 4 จ
น.ส.4 จ เป็นเอกสารโฉนดที่ออกให้ในปัจจุบัน ส่วนแบบอื่นยกเลิกไปหมดแล้ว
โฉนดที่ดิน น.ส.4 แต่ละแบบมีความแตกต่างกันในเรื่องของการระบุขอบเขต การระวางภาพถ่ายทางอากาศ และการรับรองของทางราชการ
โฉนดที่ดิน (น.ส.4 จ) ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน มีการระบุขอบเขตและระวางภาพถ่ายทางอากาศชัดเจน จึงมีมูลค่าสูงกว่าแบบอื่นๆ
🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘 🏘
ระวางภาพถ่ายทางอากาศ คืออะไร
คือการเรียงลำดับและปรับขนาดภาพถ่ายทางอากาศ ให้สอดคล้องกับแผนที่ที่มีมาตราส่วนและทิศทางที่แน่นอน โดยใช้จุดหรือเส้นอ้างอิงบนพื้นผิวดิน เพื่อแสดงตำแหน่งและขนาดของสิ่งปลูกสร้าง ที่ดิน หรือพื้นที่ที่สนใจ
ระวางภาพถ่ายทางอากาศ มีประโยชน์ในการออกแบบแผนที่ การวางผังเมือง การวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติ การศึกษาการเปลี่ยนแปลงของพื้นผิวดิน และการออกโฉนดที่ดิน
รูปถ่ายทางอากาศมีลักษณะคล้ายกับแผนที่ แต่แผนที่มีมาตราส่วนตายตัว ขณะที่ค่าอัตราส่วนของรูปถ่ายทางอากาศมีความเปลี่ยนแปลงไปตามระดับความสูง และมุมมองจากกล้องถ่ายรูป
ที่ดิน น.ส.3 ก. คือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ในที่ดิน โดยออกให้ในท้องที่ที่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ โดยเป็น 1 ใน 3 ประเภท ที่แยกย่อยออกมาจาก น.ส.3 ซึ่งลักษณะของ น.ส.3 ก.นั้น มีตราครุฑสีเขียว สามารถขอออกเป็นโฉนดได้ ซื้อขาย จำนองได้ โดยไม่ต้องรอให้มีการประกาศจากทางราชการ 30 วัน
🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜 🚜
น.ส.3 มี 3 ประเภท
1️⃣ น.ส.3 ออกตามแบบท้ายกฎกระทรวง ฉบับที่ 5 พ.ศ.2497 ให้แก่ผู้ครอบครองทั่วไปในพื้นที่ที่ไม่มีระวางโยงยึด มีลักษณะเป็นแผนที่รูปลอย ไม่มีการกำหนดตำแหน่งที่ดินที่แน่นอน การทำนิติกรรมต้องประกาศ 30 วัน ว่ามีผู้คัดค้านหรือไม่
2️⃣ น.ส.3 ก. ออกตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 43 พ.ศ.2537 ให้แก่ผู้ครอบครองในท้องที่ที่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ มีลักษณะเป็นแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ มีการกำหนดตำแหน่งที่ดินที่แน่นอน การทำนิติกรรมไม่ต้องประกาศ 30 วัน ยกเว้นโอนมรดก ต้องประกาศ 30 วัน
3️⃣ น.ส.3 ข. ออกในท้องที่ที่ไม่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ และรัฐมนตรีได้ประกาศยกเลิกอำนาจหน้าที่ในการปฏิบัติตามประมวลกฎหมายที่ดินของหัวหน้าเขต นายอำเภอหรือปลัดอำเภอผู้เป็นหัวหน้าประจำกิ่งอำเภอตามมาตรา 19 แห่งพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายที่ดิน ฉบับที่ 4 พ.ศ.2528 และกฎกระทรวงฉบับที่ 43 พ.ศ.2537 (เจ้าพนักงานที่ดินเป็นผู้ออก) การทำนิติกรรมต้องประกาศ 30 วัน
โฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรม คือเอกสารที่แสดงว่าผู้ถือครองมีสิทธิในการใช้ประโยชน์ในที่ดินเพื่อประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยมีคุณสมบัติและเงื่อนไขตามที่กฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 และที่แก้ไขเพิ่มเติมกำหนด
โฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรม มีความแตกต่างจากโฉนดที่ดินทั่วไป ในหลาย ๆ ด้าน ดังนี้
1️⃣โฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีสีเขียว หรือเรียกว่า "โฉนดครุฑเขียว" เพื่อแยกจากโฉนดที่ดินครุฑสีแดง
2️⃣โฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จะมีข้อจำกัดในการถือครอง โดยเกษตรกรไม่สามารถถือครองเกินกว่า 50 ไร่สำหรับการเกษตรกรรม และ 100 ไร่สำหรับการเลี้ยงสัตว์ใหญ่
3️⃣โฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จะมีข้อจำกัดในการโอนสิทธิ โดยเกษตรกรสามารถโอนสิทธิให้กับเกษตรกรอื่นที่มีคุณสมบัติตามกฎหมาย หรือคืนให้สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) ได้เท่านั้น
4️⃣โฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จะมีข้อกำหนดในการปลูกไม้มีค่า โดยเกษตรกรต้องปลูกไม้มีค่าในพื้นที่ตามสัดส่วนและชนิดของไม้มีค่าที่ ส.ป.ก. กำหนด และสามารถใช้ต้นไม้ค้ำประกันสินเชื่อ หรือขาย Carbon Credit ได้
ถ้าต้องการขอโฉนดที่ดินเพื่อเกษตรกรรม สามารถยื่นคำขอได้ที่ ส.ป.ก. จังหวัด หรือผ่านระบบออนไลน์ โดยต้องมีเอกสารสิทธิ์ ส.ป.ก. 4-01 และบัตรประชาชน และถือครองที่ดินมาไม่น้อยกว่า 5 ปี และไม่มีการใช้ที่ดินผิดวัตถุประสงค์
ใบจอง หรือ น.ส.2 คือหนังสือแสดงการยอมให้เข้าครอบครองที่ดินชั่วคราว เป็นหนังสือแสดงสิทธิ์ในที่ดินที่ทางราชการออกให้เพื่อนำไปทำประโยชน์ชั่วคราว หากผู้ที่เข้าครอบครองทำประโยชน์ไม่ได้ภายในระยะเวลาที่กำหนด ทางราชการก็จะให้ผู้นั้นหมดสิทธิในที่ดิน และมอบสิทธิที่ดินนี้ให้แก่ผู้อื่นแทน ซึ่งใบจอง หรือ น.ส. 2 จะนำไปขาย โอน จำนองไม่ได้ เว้นแต่การโอนทางมรดกตกทอดแก่ทายาทเท่านั้น
ที่ดิน ภ.บ.ท.5 (ภาษีบำรุงท้องที่) มักเรียกกันว่า ภาษีดอกหญ้า เป็นเอกสารที่รับรองการเสียภาษีของผู้ที่ครอบครองที่ดินให้กับหน่วยงานท้องถิ่น ซึ่งมีหน้าที่รับจ่ายเงินภาษี และออกเอกสาร ภ.บ.ท.5 ไว้เป็นหลักฐาน
ภ.บ.ท.5 ไม่ใช่เอกสารสิทธิที่ดิน เพราะไม่ได้ออกโดยกรมที่ดิน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่มีอำนาจตรวจสอบการครอบครองที่ดิน
ที่ดิน ภ.บ.ท.5 เกิดเมื่อหลายสิบปีก่อน ซึ่งเกิดภาวะที่ดินทำกินไม่เพียงพอ ประชาชนเข้าไปอาศัยในที่ดินรกร้าง จึงมีการเรียกเก็บภาษีบำรุงท้องที่ขึ้น
ภ.บ.ท. 5 ไม่ใช่เอกสารสิทธิ หรือโฉนดที่ดิน และไม่ใช่การระบุสิทธิครองครอง แต่เป็นการที่รัฐบาลให้โอกาสบุคคลใช้ประโยชน์บนที่ดินทำกินโดยตกทอดให้ทายาท หรือโอนสิทธิไปยังอีกบุคคลหนึ่งได้
การโอนสิทธิครอบครองนั้นทำได้โดยการแจ้งเปลี่ยนชื่อผู้เสียภาษีบำรุงท้องที่ที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยเจ้าพนักงานจะลงชื่อเป็นพยานรับทราบ โดยไม่เรียกเก็บค่าธรรมเนียมใดๆ
การซื้อขายที่ดิน ภ.บ.ท.5 มีความเสี่ยง ซึ่งอาจมีปัญหาตามมาภายหลัง เช่น
👉 ที่ดินอาจเป็นที่ดินสาธารณะ ที่ป่าชายเลน ป่าสงวน/อุทยานแห่งชาติ หรือที่ดินของบุคคลอื่น ทำให้ภายหลัง ผู้ครองครองอาจไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้อีกต่อไป
👉 ขนาดที่ดินใน ภ.บ.ท. 5 อาจคลาดเคลื่อน ไม่ตรงกับเนื้อที่ดินที่ระบุไว้ในเอกสาร เพราะไม่มีการรังวัดจากพื้นที่จริง แต่เป็นการคาดการณ์เท่านั้น
ผู้ครอบครองที่ดิน ภ.บ.ท.5 สามารถปลูกบ้าน หรือสร้างอาคารบนที่ดินได้ โดยยื่นขออนุญาตปลูกสร้างอาคารต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แล้วจึงนำใบอนุญาตก่อสร้างไปขอบ้านเลขที่ จากนั้นนำเลขที่บ้านไปขอออกทะเบียนบ้าน ณ ที่ว่าการอำเภอ เมื่อมีทะเบียนบ้านแล้วสามารถติดต่อขอใช้ไฟฟ้าและโทรศัพท์ได้ต่อไป
ส.ค.1 เป็นใบแจ้งการครอบครองที่ดิน ซึ่งเป็นหลักฐานที่แสดงว่าผู้แจ้งเป็นผู้ครอบครองและใช้ประโยชน์ในที่ดินมาก่อนวันที่ประมวลกฎหมายที่ดินประกาศใช้ (ก่อน 1 ธันวาคม พ.ศ.2497 ตาม พ.ร.บ.ให้ใช้ประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 5)
โดยที่ดินนั้นจะต้องไม่เป็นที่เขตหวงห้าม และยังไม่ออกโฉนดที่ดิน โฉนดตราจอง โฉนดแผนที่ หรือตราจองที่แสดงว่าได้มีการทำประโยชน์แล้ว
การได้มาซึ่ง ส.ค.1 นั้น ผู้ครอบครองที่ดินจะต้องแจ้งการครอบครองที่ดิน ต่อนายอำเภอท้องที่ โดยให้ข้อเท็จจริงหรือรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของที่ดิน และมีการรับรองจากหัวหน้าฝ่ายปกครองท้องที่
เมื่อเจ้าพนักงานได้ทำการลงทะเบียนเสร็จแล้วก็จะออกใบ ส.ค. 1 โดยจะเก็บฉบับหนึ่งไว้ที่ สำนักงานอำเภอท้องที่และอีกฉบับให้เจ้าของที่ครอบครองที่ดินเก็บไว้เป็นหลักฐาน
ส.ค.1 ไม่ใช่หนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน แต่เป็นเพียงการแจ้งการครอบครองที่ดินของราษฎรเท่านั้น
ผู้ครอบครองที่ดิน ส.ค. 1 จะไปขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์อาจทำได้โดยมีแนวทางดังต่อไปนี้
1️⃣ ต้องพิจารณาว่าพื้นที่ใดที่มีการทำระวางแผนที่เพื่อการออกโฉนดที่ดินไว้แล้ว
2️⃣ การขอออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ในที่ดินนั้นจะทำได้ในพื้นที่ที่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ จึงจะสามารถขอออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ได้ (น.ส. 3 ก.) ส่วนในพื้นที่ที่ไม่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ สามารถขอออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ น.ส. 3 ข. ได้
🙏 ถ้าเห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ กรุณากด “ถูกใจ” และกด “แชร์” ด้วยครับ 🙇♀️🙇🙇♂️
แนะนำหนังสือสำหรับอาชีพทนายความ คลิกตามลิ้งก์นี้
***คดีที่ดินและฟ้องขับไล่
***คู่มือพิสูจน์ข้อเท็จจริงคดีที่ดิน
***หลักกฎหมายที่ดิน
- 25
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
