บทความ Blockdit ตอน สามเรื่องส่วนตัวของไอน์สไตน์
เรื่องที่ 1 รูปคนสามคนในห้องทำงานของไอน์สไตน์
ในอพาร์ตเมนต์ของไอน์สไตน์ที่กรุงเบอร์ลินในยุค 1920 และในห้องทำงานของเขาที่พรินซตัน แขวนภาพคนสามคน คือ ไอแซค นิวตัน ไมเคิล ฟาราเดย์ และ เจมส์ คลาร์ก แม็กซเวลล์
ทั้งสามล้วนเป็นนักวิทยาศาสตร์คนสำคัญของโลก และเป็นคนอังกฤษ
รูปคนแรกคือ เซอร์ ไอแซค นิวตัน (1642-1726) เป็นนักฟิสิกส์ผู้ค้นพบแรงโน้มถ่วง เป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้ปราดเปรื่อง เมื่อใช้คณิตศาสตร์เดิมอธิบายความคิดของเขาไม่ได้ เขาก็ประดิษฐ์คณิตศาสตร์ใหม่คือแคลคูลัสขึ้นมาใช้
หลักการของนิวตันยังใช้การได้อยู่ในปัจจุบัน การส่งจรวดออกนอกโลกก็ยังคงใช้หลักที่เขาคิดในศตวรรษที่ 18
รูปคนที่สองคือ ไมเคิล ฟาราเดย์ (1791-1867) ผู้เสนอความคิดเรื่องสนามแม่เหล็กไฟฟ้า และ Laws of Electrolysis เปิดประตูสู่ทฤษฎีใหม่ๆ ให้โลกฟิสิกส์ในเวลาต่อมา
ไมเคิล ฟาราเดย์ เป็นตัวอย่างของคนที่ไต่เต้าขึ้นมาจากชั้นล่างสุด ฟาราเดย์เกิดในครอบครัวยากจน เรียนไม่จบชั้นประถม แต่เขาทำงานเป็นลูกมือในร้านทำปกหนังสือ จึงถือโอกาสอ่านหนังสือทั้งหมดที่มาเข้าปก เขาเรียนเรื่องวิทยาศาสตร์ด้วยตนเอง และค้นคว้าทดลองเรื่องกระแสไฟฟ้า
Max Planck, H. A. Lorentz และ Ernst Mach
ฟาราเดย์คิดค้นงานยากๆ ทั้งที่ไม่เคยเรียนคณิตศาสตร์ จัดเป็นนักฟิสิกส์ที่เรียนเองที่เก่งที่สุด
รูปคนที่สามคือ เจมส์ คลาร์ก แม็กซเวลล์ (1831-1879) เขาสานต่องานของฟาราเดย์ รวมกับแนวคิดอื่นๆ กลายเป็นแนวคิดของเขา งานของแม็กซเวลล์ในด้านแม่เหล็กไฟฟ้า ส่งผลต่อวงการฟิสิกส์อย่างลึกซึ้ง ทำให้ไอน์สไตน์พัฒนาทฤษฎีสัมพัทธภาพ และทำให้เข้าใจเรื่องแรงโน้มถ่วงดีขึ้น
หลังจากนั้นไอน์สไตน์ก็ต่อยอดงานของแมกซเวลล์ไปอีกขั้นหนึ่ง
ไอน์สไตน์รู้สึกว่าตนเป็นหนี้บุญคุณแมกซเวลล์มากกว่าคนอื่นๆ
งานของคนเหล่านี้เป็นรากฐานของงานของเขา ปราศจากคนเหล่านี้ ไอน์สไตน์ไม่มีทางคิดค้นทฤษฎีสำคัญของเขา
ที่น่าสนใจคือ ไอแซค นิวตัน ไมเคิล ฟาราเดย์ และ เจมส์ คลาร์ก แม็กซเวลล์ เป็นคนอังกฤษ (แม็กซเวลล์เป็นชาวสกอต)
ในการเล็กเชอร์เรื่องทฤษฎีสัมพัทธภาพในปี 1925 ที่เบอร์ลิน ไอน์สไตน์แนะนำผู้ฟังสาวคนหนึ่งชื่อ Esther Salaman ให้ไปเรียนฟิสิกส์ที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ บ้านของ เซอร์ ไอแซค นิวตัน ในศตวรรษที่ 17 และ เจมส์ คลาร์ก แมกซเวลล์ ในศตวรรษที่ 19
เขาบอกว่า อังกฤษผลิตนักฟิสิกส์ชั้นยอดเสมอ
แต่ที่น่าขันขื่นคือ ขณะที่ไอน์สไตน์ชื่นชมนักวิทยาศาสตร์จากเคมบริดจ์ ในช่วง 1905-1920 ไม่มีใครในเคมบริดจ์สนใจงานของไอน์สไตน์เลย ทุกคนยิงทิ้งทฤษฎีของเขา
แต่ในเวลาต่อมา แนวคิดของไอน์สไตน์ก็เป็นวิชาที่นักศึกษาเคมบริดจ์เรียน
ครั้งหนึ่ง ไมเคิล ฟาราเดย์ สาธิตกลไกการทำงานของกระแสไฟฟ้ากับแม่เหล็กให้นายกรัฐมนตรีอังกฤษดู นายกฯเอ่ยถามว่า "แล้วมันใช้ประโยชน์อะไรได้?"
ไม่ใช่คำถามที่แปลก เพราะคนทั่วไปมองไม่เห็นจริงๆ ในต้นศตวรรษที่ 19 โลกรู้จักกระแสไฟฟ้าแล้ว แต่ไม่มีใครมองออกว่ามันมีประโยชน์อะไร
วันนั้นฟาราเดย์ถามกลับไปว่า "แล้วทารกแรกเกิดใช้ประโยชน์อะไรได้?"
ศาสตร์หลายอย่างมาก่อนกาล และมองเผินๆ ไม่มีประโยชน์อะไร
รูปถ่ายของนักวิทยาศาสตร์สามคนในห้องทำงานของไอน์สไตน์บอกเราว่า ศาสตร์ต่อยอดศาสตร์ ความรู้ใหม่มาจากฐานความรู้เก่า
ไม่มีศาสตร์ใดที่ไร้ประโยชน์จริงๆ
เรื่องที่ 2 ไอน์สไตน์แลบลิ้น
ไอน์สไตน์เกิดวันที่ 14 มีนาคม ในวันคล้ายวันเกิด 72 ปีเมื่อปี 1951 เพื่อนๆ จัดงานให้เขาที่ The Princeton Club มิดทาวน์ แมนฮัตตัน นิวยอร์ก
The Princeton Club ก่อตั้งโดยสมาคมศิษย์เก่าพรินซตัน ตั้งแต่ปี 1866 เนื่องจากไอน์สไตน์ทำงานที่สถาบัน Institute for Advanced Study มหาวิทยาลัยพรินซตัน พวกเขาจึงจัดงานวันเกิดที่นั่น
งานเลี้ยงผ่านไปด้วยความเรียบร้อย แต่ไอน์สไตน์มีแขกที่ไม่ได้รับเชิญจำนวนหนึ่ง คือบรรดานักข่าวและช่างภาพ รุมล้อมจะถ่ายรูปและสัมภาษณ์เขา
หลังงานเลี้ยงเลิก ไอน์สไตน์ก็ติดรถของอดีตผู้อำนวยการสถาบัน Dr. Frank Aydelotte และภรรยากลับ เขานั่งกลางระหว่างคนทั้งสอง แสงแฟลชสว่างวาบตลอดเวลา ไอน์สไตน์รู้สึกหงุดหงิด บอกบรรดาช่างภาพว่า พอเถอะๆ
ใครคนหนึ่งขอให้เขา ช่วยยิ้มหน่อย
เขาไม่ได้ยิ้ม แต่แลบลิ้นออกมาแทน
ช่างภาพชื่อ Arthur Sasse จากสำนักข่าว UPI (United Press International ) มือไว เป็นคนเดียวที่กดภาพนั้นไว้ทัน
บรรณาธิการและเจ้าหน้าที่ในสำนักข่าว UPI ครุ่นคิดหนัก ปรึกษากันว่าสมควรเผยแพร่ภาพนี้ออกสื่อหรือไม่ เนื่องจากไอน์สไตน์เป็นบุคคลสำคัญระดับโลก การเสนอภาพเล่นๆ แบบนี้ออกสื่ออาจไม่เหมาะสม
ในที่สุดบรรณาธิการก็ตัดสินใจตีพิมพ์ เหตุผลหนึ่งอาจเพราะไอน์สไตน์เป็นคนสนุก มีอารมณ์ขัน ไม่เคร่งครัด ไม่ยึดติดกับกฎเกณฑ์
ตลอดหลายสิบปีในสหรัฐฯ นักฟิสิกส์รางวัลโนเบลผู้นี้ไม่ถือตัว ไม่หวีผม สวมเสื้อผ้าแบบไม่แยแสสายตาใคร บางครั้งสวมรองเท้าแตะสีชมพูให้สัมภาษณ์
เล่ากันว่าเขาเคยบอกว่าเขามีไอเดียหนึ่งที่ดีพอๆ กับทฤษฎีสัมพัทธภาพ นั่นคือระหว่างที่ต้มน้ำแกง ก็หย่อนไข่หนึ่งใบลงไปด้วย ก็สามารถต้มไข่โดยไม่ต้องใช้หม้ออีกใบหนึ่ง
ภาพไอน์สไตน์แลบลิ้นเผยแพร่ไปทั่วโลก
ใครๆ ก็ชอบภาพนี้ และเรียกรอยยิ้มให้ทุกคนที่เห็นภาพ
ภาพนี้ทำให้ไอน์สไตน์เป็นดาราทันที
ไอน์สไตน์ชอบภาพถ่ายนี้มาก จนขอให้ทางสำนักข่าวช่วยอัดรูปมาให้จำนวนหนึ่ง โดยครอปภาพเฉพาะใบหน้าเขา เพื่อรักษาความเป็นส่วนตัวของครอบครัว Aydelotte
เขาเซ็นชื่อใส่ภาพ ส่งให้เพื่อนๆ และคนสนิทแบบขำๆ ต่อมาก็ยังทำบัตรอวยพรด้วย
เล่ากันว่าเขาส่งภาพหนึ่งไปให้กิ๊กของเขา โจฮันนา แฟนโตวา เขียนว่า "ภาพนี้สะท้อนมุมมองทางการเมืองของผม"
ทว่าในความจริงภาพนี้ทำให้สะท้อนอีกด้านหนึ่งของไอน์สไตน์ว่าเป็นคนสนุก มีอารมณ์ขัน เป็นนักวิทยาศาสตร์ที่ไม่มีมาดเคร่งขรึมใดๆ
ใครบอกว่าคนที่ทำงานเคร่งเครียดจะต้องเคร่งเครียด?
ทำไมเราจะต้องรักษาภาพลักษณ์เคร่งขรึมของเราจนกระดิกตัวไม่ได้?
ถึงวันนี้ เมื่อเอ่ยชื่อ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ หลายคนไม่ได้นึกถึงทฤษฎีสัมพัทธภาพ หรือสมการ E = mc2 แต่นึกถึงภาพเขาแลบลิ้น
เรื่องที่ 3 ไอน์สไตน์กับมายา
เมื่อไอน์สไตน์ยังเป็นหนุ่มในวัยยี่สิบกว่า เขาก็เริ่มสอนหนังสือในมหาวิทยาลัยแล้ว แต่ไม่มีนักศึกษามาฟังเขาสอนเลยสักคน ยกเว้นหญิงสาวคนหนึ่งไปฟังเขาเล็กเชอร์
หญิงสาวคนนี้ไม่ใช่นักศึกษาวิชาของเขา แต่ไปฟังเขาเล็กเชอร์ เพื่อให้เห็นว่ามีคนสนใจวิชานี้
เธอชื่อมายา นามสกุลไอน์สไตน์
เป็นน้องสาวของ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์
มายาเป็นเด็กฉลาด เรียนหนังสือเก่ง จบปริญญาเอกจากมหาวิทยาลัยเบิร์นในปี 1909 เธอสนใจด้านภาษา วรรณกรรม รู้ภาษาดีมาก ตั้งแต่ละติน ฝรั่งเศส ไปจนถึงสเปน
มายายังเป็นนักใช้ชีวิต เธอเดินทางไปมาระหว่างหลายประเทศในยุโรป
หลังแต่งงาน มายากับสามีย้ายไปอยู่ที่อิตาลี ในปี 1924 ไอน์สไตน์ช่วยเหลือจ่ายหนี้สินค่าบ้านที่ค้างอยู่ให้หมด
หลังจากพวกยิวถูกกีดกันและต่อต้านในอิตาลี ในปีเริ่มสงครามโลกครั้งที่สอง มายาก็ย้ายถิ่นฐานไปอยู่ที่สหรัฐฯ แต่สามีเธอไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าสหรัฐฯด้วยเหตุผลด้านสุขภาพ มายาไปอยู่กับพี่ชายคือไอน์สไตน์ที่ถนนเมอร์เซอร์ ส่วนสามีเธออยู่ที่กรุงเจนีวา
ไอน์สไตน์สนิทกับน้องสาวคนนี้มาก ทั้งสองมีอารมณ์ขันเหมือนกัน ชอบพูดตลก
มายาเล่าว่าเมื่ออายุเจ็ดขวบ ไอน์สไตน์ขว้างลูกโบว์ลิงใส่ศีรษะเธอ เธอเขียนว่า "นี่แสดงว่าคนที่จะเป็นน้องสาวของนักฟิสิกส์ชื่อก้องโลกได้ ต้องหัวแข็งมาก"
ทั้งสองเป็นมากกว่าพี่น้อง แต่เหมือนเพื่อนสนิท
มายากับ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์
เมื่ออายุมากแล้ว มายาเป็นสโตรค ต้องนอนติดเตียงไปจนวันตาย เธอพูดไม่ได้ แต่ยังเข้าใจและรู้เรื่องสิ่งที่เป็นไปในโลกภายนอก
ทุกวันไอน์สไตน์ในวัยชราไปเยี่ยมน้องสาว บ่อยครั้งเดินฝ่าลมหนาวจากแคมปัสพรินซตันไปหาเธอที่ห้อง เขามักพูดว่า "มายา เรามาคุยกันนะ"
เขาอ่านหนังสือให้มายาฟัง ทั้งสองเป็นนักอ่าน ชอบงานวรรณกรรมของดอสโตเยฟสกี ชอบงานนักสืบ Ellery Queen
เขาอ่านให้เธอฟัง แต่น้องสาวไม่สามารถพูดตอบได้
มายาจากโลกไปในปี 1951 ไอน์สไตน์รู้สึกเศร้าใจอย่างยิ่ง
คนเราไม่ว่าจะอยู่บนยอดเขาสูง หรือสถานะใด ท้ายที่สุดก็ต้องการชีวิตธรรมดาที่เรียบง่าย เพราะความเรียบง่ายเป็นข้อแม้แรกของความสุข
ความสัมพันธ์ระหว่างคนเป็นเครื่องชี้ว่าเรามีความสุขหรือไม่
การใช้ชีวิตก็คล้ายวิชาฟิสิกส์ คนจำนวนมากพยายามทำชีวิตให้ซับซ้อนอย่างวิชาสัมพัทธภาพ แต่ละทิ้งวิชาสัมพันธภาพระหว่างคน
- 98
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
