16 มิ.ย. 2023 เวลา 11:18 • ปรัชญา

สองด้านงามหน้าของ "ความสุภาพ" ในทัศนะ Bernard de Mandeville

สำหรับนักปรัชญาอย่าง แบร์นาร์ด เดอ มองเดอวิลล์ (Bernard de Mandeville) ความสุภาพมีพื้นฐานอยู่บนความหยิ่งยโสที่ต้องการยกตนข่มท่าน และเป็นกลไกอำนาจที่ชนชั้นหนึ่งใช้ต่อชนชั้นอื่น มองเดอวิลล์เห็นว่า ในพื้นที่ความสัมพันธ์ทางสังคม ความสุภาพมีหน้าที่สองด้าน คือ เป็นการตอบสนองความนิยมต่อตนเอง ในด้านหนึ่ง และแฝงไว้ด้วยความรู้สึกว่าตนเป็นบุคคลที่น่ายกย่องและควรเอาเป็นเยี่ยงอย่าง ในอีกด้านหนึ่ง ในแง่นี้ การให้ความสำคัญกับความสุภาพจึงเป็นประเด็นของพวกหลงตัวเอง (narcissism) เท่านั้น
ความสุภาพในฐานะที่ไปด้วยกันกับความสำรวม จึงเป็นกลไกทางชนชั้นที่ใช้แสดงความเหนือกว่า และปนเปื้อนกับแรงปรารถนาที่ต้องการให้ผู้อื่นต้องเอาตนเป็นเยี่ยงอย่าง ทั้งนี้ ความต้องการให้ชนชั้นอื่นเลียนแบบตนนั้น ก็คงจำกัดอยู่แค่ในระดับแรงปรารถนา ไม่ใช่ในระดับการปฏิบัติ เพราะหากชนชั้นอื่นเปลี่ยนพฤติกรรมมาเป็นอย่างตนได้สำเร็จ ก็ย่อมทำให้ ‘ความพิเศษ’ หรือความเป็น ‘ข้อยกเว้น’ ของตนหายไป
โฆษณา