24 มิ.ย. 2023 เวลา 05:31 • ข่าวรอบโลก

มนุษย์ผู้ใฝ่รู้กับธรรมชาติที่ยิ่งใหญ่

เรารู้จักเรือ Titanic กันเป็นอย่างดี ด้วยเพราะภาพยนตร์ชื่อดังเรื่องหนึ่ง เมื่อไม่กี่เดือนก่อน หนังก็เพิ่งเข้าโรงอีกครั้งในวาระครบรอบ 20 ปี ถ้ายังอยากจะดูอีกสักครั้ง ทุกวันนี้ก็หาดูได้ง่ายบน streaming service
ชื่อนี้กลับมาเป็นกระแสอีกครั้งด้วยโศกนาฏกรรมเรือดำน้ำขนาดเล็กที่มีชื่อว่า Titan ที่ให้บริการพานักท่องเที่ยวกระเป๋าหนักลงไปดูซากเรือ Titanic ถึงก้นทะเล ก็ต้องขอแสดงความเสียใจกับผู้เสียชีวิตทั้งหมดในเหตุการณ์นี้ด้วยครับ
คำว่า Titan และ Titanic ต่อให้คุณไม่มีความรู้ทางภาษาเลย แต่แค่เห็นรูปคำ ฉันเชื่อว่าคุณก็ต้องมองออกว่ามันมีอะไรบางอย่างเหมือนกัน มาเจาะลึกคำนี้ด้วยมุมมองนักภาษาศาสตร์มืออาชีพและนักประวัติศาสตร์มือสมัครเล่นให้อ่านกัน
คำนี้มีที่มาจากภาษากรีก Τιτάν อันหมายถึง เผ่าพันธุ์ยักษ์ 12 ตน ที่เป็นลูกของ Gaia และ Uranus ที่ปกครองโลกมาก่อน แต่ถูกลูกของตัวเองที่นำโดย Cronus โค่นอำนาจลง แต่ต่อมายักษ์เหล่านี้ก็ถูกโค่นลงโดยลูกๆของตัวเองที่นำโดย Zeus และน้องๆ พอชนะแล้วก็ตั้งตนเป็นใหญ่บน Mount Olympus และพวกนี้กลายมาเป็นเทพเจ้า (Gods of the Olympians ในมุมมองของกรีก
นี่คือวิธีการมองโลกของคนโบราณ คือเค้าจะใช้เทพเจ้าและสิ่งลึกลับเหนือธรรมชาติมาอธิบายปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ ปัจจุบันเราเรียกสิ่งนี้ว่า Mythology หรือ เทพปกรณัม ความเชื่อและมุมมองนี้ก็ส่งต่อมายังพวกโรมันอีกด้วย เพราะอารยธรรมกรีก-โรมันนี่มันมีความต่อเนื่องเชื่อมโยงกัน อารยธรรมที่เกิดก่อนจะเป็นรากฐานของอารยธรรมที่เกิดตามหลังมาเสมอ เป็นแบบนี้เหมือนกันในทุกอารยธรรมทั่วโลกครับ แล้วพวกโรมันนี่เค้ามีภาษาเป็นของตัวเอง ก็คือภาษาละติน และคำนี้เขียนเป็นภาษาละตินว่า Tītān
ภาษาละตินเป็นต้นธารของภาษาทางตะวันตกหลายภาษา ที่พัฒนาและแยกย่อยแยกสายกันออกไปมากมาย ส่วนภาษาอังกฤษก็เป็นอีกภาษาหนึ่งที่ที่วิวัฒนาการมาจากภาษาละติน ก็เลยรับเอาอะไรบางอย่างและตัดบางอย่างออกไป ภาษาที่ยังมีชีวิตอยู่ อันหมายถึงภาษาที่ยังมีการใช้งานอยู่ มันจะมีความเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา โครงสร้าง คำ วลี สำนวน ฯลฯ แบบเก่าจะตายไป แล้วรูปแบบใหม่ก็จะเกิดขึ้นมาและเป็นที่นิยมและใช้กันแทน โชคดีที่คำนี้ยังเหลือรอดอยู่มาจนถึงปัจจุบัน และนี่คือวิวัฒนาการของคำว่า Τιτάν - Tītān - Titan
ในภาษาอังกฤษ คำว่า titan ถือเป็น Noun นะครับ มีความหมายถึง อะไรก็ตามที่ยิ่งใหญ่และมีความสำคัญ จะเป็นคนหรือสถาบันหรือหน่วยงานอะไรก็ได้ ที่ความหมายออกมาแบบนี้ก็เพราะต้นธารของคำนี้มันเคยหมายถึงยักษ์ใหญ่ที่เคยปกครองโลกและสวรรค์ยังไงล่ะ
ส่วนคำว่า Titanic ที่เป็นชื่อเรือและชื่อหนังที่เรารู้จักกันนั้นเค้าก็เอาคำว่า titan นั่นแหล่ะไปตั้งเป็นชื่อ และเราถือว่ามันเป็น Noun เช่นกัน แต่เป็น Proper Noun หรือคำนามเฉพาะ แต่ถ้าเขียนนำด้วยตัวเล็ก titanic จะเป็น Adjective ที่มีความหมายว่า มีความยิ่งใหญ่ใน…. เอาไว้ขยาย Noun อีกที เช่น He has a titanic powers. / เขามีอำนาจอันยิ่งใหญ่ ส่วนเรือเดินสมุทร Titanic และเรือดำน้ำ Titan เราถือว่าเป็น Proper Noun เพราะว่ามันเป็นชื่อเรือ สามารถเรียกทับศัพท์ไปโดยไม่ต้องแปลว่าเรือไททัน และ เรือไทแทนิค
14 เมษายน คศ 1912 เมื่อ 100 กว่าปีที่แล้ว เรือ Titanic จมลงในการเดินทางครั้งแรก ภาษาอังกฤษเค้าเรียกว่า maiden voyage ก็มีมุมมองหนึ่งเกิดขึ้นว่านี่คือความพ่ายแพ้ของมนุษย์ที่มีต่อธรรมชาติ เพราะตอนนั้นเพิ่งจะมีการปฏิวัติอุตสาหกรรมเกิดขึ้นเมื่อไม่กี่ทศวรรษก่อนหน้า มนุษย์กำลังหลงระเริงกับเทคโนโลยีที่เปลี่ยนโลกไปตลอดกาลอย่างเครื่องจักรไอน้ำ 
ความอวดดีมีมากถึงขนาดตั้งชื่อเรือว่า Titanic อันหมายถึงอะไรที่ยิ่งใหญ่ ตามความหมายดั้งเดิมที่หมายถึงเทพเจ้า นัยว่าเป็นการโอ้อวดว่าเรือลำนี้ใหญ่ที่สุดในโลกและยังออกตัวอีกว่าเป็นเรือที่ไม่มีวันจม (The Unsinkable Ship) ที่มีที่มาจากการออกแบบเพื่อป้องกันน้ำไม่ให้รั่วและท่วมไปหมดทั้งลำเรือ แต่สุดท้ายเหล็กกล้าที่ลอยน้ำได้ ก็แพ้น้ำแข็งที่ธรรมชาติสร้างขึ้น
ส่วนเรือดำน้ำ Titan ก็ไม่ได้ต่างอะไรกับเรือ Titanic เมื่อ 100 กว่าปีที่แล้วเลย แล้ว cocky มากๆ ลำนิดเดียว แต่กร่างคับทะเล ขนาดลำเรือน่ะ tiny แต่ตั้งชื่อว่า Titan ซึ่งก็เป็นความอวดดีของมนุษย์ที่พยายามเอาชนะธรรมชาติโดยการดำดิ่งลงไปในทะเลลึกด้วยเทคโนโลยีล่าสุด แต่ที่สุดแล้วก็พ่ายแพ้ต่อธรรมชาติอีกครั้งในบริเวณใกล้เคียงกับที่เคยเกิดโศกนาฏกรรมมาแล้วในอดีต
ความอยากรู้ของมนุษย์เป็นเรื่องที่ดี เรามีความเจริญก้าวหน้าทางด้านความรู้ ความเข้าใจในปรากฏการณ์ตามธรรมชาติตลอดไปจนการสร้างเทคโนโลยีต่างๆ ก็เพราะความใฝ่รู้ที่ส่งต่อกันมา แต่บางครั้งก็ต้องยอมรับว่าของบางอย่างต้องใช้เวลาและรอคอยจังหวะที่เหมาะสม มันใจว่าวันหนึ่งข้างหน้า เราจะมีเทคโนโลยีที่ทำให้มนุษย์สามารถลงไปใต้น้ำลึกได้โดยมีความเสี่ยงน้อยลงกว่านี้แน่นอน
ถ้า Titanic พ่ายแพ้ต่อธรรมชาติบนผิวน้ำ เรือดำน้ำ Titan ก็พ่ายแพ้ต่อธรรมชาติใต้ผิวน้ำ อันเป็นภาพสะท้อนระหว่างมนุษย์และธรรมชาติที่ชัดเจนที่สุด ไม่ว่าจะสมรภูมิไหน ธรรมชาตินั้นยิ่งใหญ่กว่าเสมอมาและจะเป็นเช่นนี้ตลอดไป
โฆษณา