25 มิ.ย. 2023 เวลา 10:04 • สุขภาพ

ยาช่วยให้หลับ​ -​ sleep aid

👥ช่วงนี้นักท่องเที่ยวเข้ามามาก​ ร้านยาคงจะเจอกับการที่​นักท่องเที่ยวถามหา​ sleep aid หรือยาช่วยให้หลับ​ (ที่ไม่ใช่​ sleeping pill หรือ​ ยานอนหลับ) ไม่ว่าจะเพื่อการปรับเปลี่ยนเวลา หรือในกรณีที่​ต้องบินกลับ​ ใช้ระยะเวลานานในการบิน
sleep aid ที่นักท่องเที่ยวคุ้นเคย​ ก็แล้วแต่ว่ามาจากที่ไหน​ ถ้าเป็นอเมริกาก็จะคุ้นเคยกับ​ Benadryl / diphenhydramine แต่ถ้าเป็นทางฝั่งยุโรปหรืออาฟริกา​ จะคุ้นเคยกับ​ Unisom / doxylamine ซึ่งมีอยู่หลากหลายยี่ห้อ​
เหตุที่คุ้นเคยก็เพราะในประเทศเหล่านั้น​ จัดเป็นยา​ OTC.ที่หาซื้อได้ง่าย​
นอกจากยาทั้ง​ 2 ชนิดแล้ว​ sleep aid​ อื่นๆที่ถามหาก็อย่างเช่นสมุนไพรวาเลอเรียน (Valerian Root) CBD OIL ชาคาโมมายล์​ หรือ​ เมลาโทนิน​ ซึ่งไม่ขอกล่าวในบทความนี้
.
.
♉Diphenhydramine / ไดเฟนไฮดรามีน
เป็นยาต้านฮิสตามีนรุ่นที่​ 1 (first-generation H1 receptor antihistamine)
การที่​ Diphenhydramine จับกับ​ H1 receptor​ ในอวัยวะต่างๆ​ ทำให้ออกฤทธิ์​ได้หลากหลาย​ ไม่ว่าจะเป็นการแก้แพ้​ ผื่นคัน​ เมารถเมาเรือ​ คลื่นไส้อาเจียน​
การที่สามารถเข้าสู่สมอง​ และจับกับ​ H1 CNS receptors จึงสามารถออกฤทธิ์​แก้ไอ​ และช่วยให้หลับ
ยาสามารถดูดซึมและออกฤทธิ์​ได้เร็วภายใน​ 15​ - 30 นาที​
ถูกเปลี่ยนที่ตับโดย​อาศัย​เอนไซม์​ CYP2D6
ขับออกอย่างช้าๆทางปัสสาวะ
ค่าครึ่งชีวิต​ / Half-life 2.4-9.3 ชั่วโมง
และยาวนานขึ้นในผู้ที่เป็นตับแข็ง
ยาสามารถผ่านเข้าสู่รกและน้ำนม​ จึงระวังการใช้ในหญิงมีครรภ์​ช่วง​ 3 เดือนแรก​ และห้ามใช้ก่อนคลอด​ 2 สัปดาห์​
สำหรับหญิงให้นมบุตรให้ใช้ยาในขนาดต่ำๆ​ และใช้ยาในช่วงสั้นๆ​ ในกรณีที่​น้ำนมลดลง​ ควรเปลี่ยนไปใช้ยาอื่น
อาการข้างเคียงจากยา
จากการที่ยาจับกับ​ H1 Receptor​ ในสมอง​ ทำให้เกิดอาการง่วงซึม​ จึงไม่ควรขับขี่ยานยนต์​ หรือ​ ทำงานที่เกี่ยวกับเครื่องจักร​ รวมทั้งงดเหล้าขณะที่​กินยานี้
นอกจากการที่ยาจับกับ​ H1 Receptor​ แล้ว​ ยังสามารถจับกับ​ muscarinic receptors ได้อีกด้วย​ เนื่องจากตัวรับทั้ง​ 2 ชนิด​ มีลักษณะ​คล้ายคลึง​กัน​ ผลที่ยาจับกับ​ muscarinic acetylcholine receptors จะทำให้เกิดอาการข้างเคียงอื่นๆ​ เช่น​ ปากแห้ง​ ตาพร่า​ ความดันลูกตาสูงขึ้น​ ปัสสาวะขัด​ ท้องผูก​ อาจเกิดอาการสับสน​ ประสาทหลอน​ ซึ่ง​ผู้สูงอายุต้องใช้ยาด้วยความระมัดระวัง​เป็นอย่างมาก
.
.
♉doxylamine​ / ด็อกซี่ลามีน
จัดอยู่ในกลุ่มยาต้านฮีสตามีนรุ่นแรก (first-generation antihistamines) ยานี้มีฤทธิ์ anticholinergic ที่แรง
นอกเหนือจากนำมาใช้เป็นยาแก้แพ้แก้คันแล้ว​ ยังใช้รักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากการตั้งครรภ์​ โดยให้ร่วมกับวิตะมินบี​6 และไดไซโคลมีน
แต่ยาสามารถผ่านออกทางน้ำนมได้​ จึงไม่ควรใช้ในหญิงให้นมบุตร​ แต่ถ้าจำเป็นต้องใช้​ ควรเว้นช่วงในการให้นมให้ห่างจากการกินยา​ 3 - 7 ชั่วโมงครึ่ง​ และกินยาในขนาดต่ำๆ
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบ​ จะเป็นอาการที่เกิดจากฤทธิ์ antihistamine และ anticholinergic ของ doxylamine เช่น ปากแห้ง ตาแห้ง​ ง่วงนอน ปัสสาวะคั่ง รบกวนความจำ เป็นต้น
ยาสามารถดูดซึมได้ดี โดยมีปริมาณ​ยาสูงสุดในเลือด​ 2-3 ชั่วโมง​
ถูกเปลี่ยนที่ตับ
ค่าครึ่งชีวิต​ / Half-life 10 ชั่วโมง
ผู้ที่เป็นโรคตับต้องลดขนาดยาลง
ส่วนผู้ที่เป็นโรคไตไม่จำเป็นต้องปรับขนาดยา
ไม่ควรใช้ยาติดต่อกัน​ 2 อาทิตย์​
ในกรณีที่​การนอนหลับไม่ดีขึ้น​ ควรพบแพทย์​
ไม่ใช้​ doxylamine เป็นยาช่วยให้หลับในเด็กอายุต่ำกว่า​ 12​ปี​
.
.
🤔ทำไมถึงไม่ใช้​ hydroxyzine เป็น​ sleep aid
1.ถึงแม้ว่าจะออกฤทธิ์​เร็วภายใน​ 15​ -​ 60​ นาที​ แต่ half-life นาน 14-25 ชั่วโมง​ เมื่อตื่นนอนยังคงมีฤทธิ์​ยา​ค้างอยู่ อาจเกิดอาการ​ hang over สะลึมสะลือ​ โดยเฉพาะในคนสูงอายุ​ ค่าครึ่ง​ชีวิตของยาอาจยาวนานถึง​ 29​ ชั่วโมง​ และจะนานขึ้นไปอีกในผู้ที่เป็นโรคตับโรคไต​
2.เกิด​หัวใจเต้นผิดจังหวะ​ชนิด QTc prolongation
3.การกินยาร่วมกับน้ำผลไม้เกรปฟรุต​ จะทำให้ยาอยู่ในร่างกายได้นานขึ้น
👨‍🔬ถึงแม้ยาช่วยให้หลับ​ จะเป็นยาที่มีในร้านยาทั่วไป​ แต่การจ่ายยาต้องมีความระมัดระวังในคนสูงอายุ​ ผู้ที่เป็นโรคตับโรคไต​ โรคหอบหืด รวมทั้งต้องให้คำแนะนำห้ามกินยานี้ร่วมกับอัลกอฮอล์​ และไม่ควรใช้ยาติดต่อกันนานกว่า​ 2 สัปดาห์
😄มี​ปัญหา​เรื่อง​การ​ใช้​ยา​ เชิญ​ปรึกษา​เภสัชกร​
Sleep aids: Understand options sold without a prescription
The 8 Best Over The Counter Sleep Aids I’ve Tried
.
.
.
.
แก่แล้วกินยาแก้แพ้ อาจสมองพัง
POSTED 2023.06.25
บทความอื่น
ยาที่ทำให้ฝันร้าย
ยาห้ามใช้ในคนสูงอายุ​ BEER CRITERIA
รายชื่อยาที่เสี่ยงต่อการหกล้มในผู้สูงอายุ
โฆษณา