28 มิ.ย. 2023 เวลา 04:00 • ข่าวรอบโลก

ย้อนรอยภารกิจอพยพคนไทยออกจากซูดาน และความประทับใจต่อ ‘มิตรแท้ในยามยาก’ ของไทย

สถานการณ์การสู้รบในประเทศซูดานที่เริ่มต้นขึ้นในช่วงเดือนเมษายน ๒๕๖๖ ส่งผลให้มีผู้ได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิต นอกจากนี้ การสู้รบยังทำให้เกิดความเสี่ยงต่อความปลอดภัยในชีวิตของคนที่พำนักอยู่ในซูดาน ซึ่งรวมถึงคนไทยในซูดานด้วย
หนึ่งในภารกิจที่สำคัญของกระทรวงการต่างประเทศ คือ การบริหารจัดการการอพยพคนไทยออกจากพื้นที่ที่มีการสู้รบหรือสถานการณ์ที่มีความเสี่ยงสูง ในแง่นี้ กระทรวงการต่างประเทศจึงมีบทบาทสำคัญเปรียบเหมือนหัวเรือใหญ่ ในการอพยพคนไทยออกจากซูดานอย่างเร่งด่วน โดยเป็นส่วนหนึ่งของภารกิจงานกงสุลของกระทรวงการต่างประเทศภายใต้แนวคิด “การทูตเพื่อประชาชน ทุกแห่งหนเราดูแล”
ที่มา: เว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศ
ภูมิหลังก่อนการอพยพ
 
จุดเริ่มต้นของความขัดแย้งเกิดขึ้นในช่วงเดือนเมษายน ๒๕๖๖ ฝ่ายกองทัพซูดาน (SAF) และฝ่ายกองกำลังติดอาวุธ (RSF) มีทัศนคติที่ไม่ตรงกันเกี่ยวกับการจัดตั้งรัฐบาลพลเรือนของทั้งสองฝ่าย จนส่งผลให้เกิดการปะทะกันขึ้นในช่วงวันที่ ๑๕ เมษายน ๑๕๖๖ ณ กรุงคาร์ทูม เมืองหลวงของซูดาน และทำให้สถานการณ์ในกรุงคาร์ทูมโดยรวมมีความตึงเครียดสูง ผู้คนที่อาศัยอยู่ในเมืองดังกล่าวซึ่งรวมถึงคนไทยประสบความยากลำบากอย่างมากในการใช้ชีวิต รวมถึงการซื้อหาอาหารและปัจจัยอื่น ๆ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต
เส้นทางการอพยพคนไทยออกจากซูดานผ่านซาอุดีอาระเบีย
แน่นอนว่ารัฐบาลไทยได้เตรียมพร้อมอพยพคนไทยออกจากพื้นที่ที่มีความขัดแย้งอย่างรวดเร็วและปลอดภัยที่สุด เช่นเดียวกับในสถานการณ์การอพยพคนไทยออกจากยูเครนเมื่อปี ๒๕๖๕ ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติของกระทรวงการต่างประเทศที่มีการปรับปรุงแผนอพยพคนไทยให้สอดรับกับสถานการณ์ด้านความมั่นคงใน ประเทศอื่น ๆ เป็นประจำทุกปี
โดยในภารกิจครั้งนี้ กระทรวงการต่างประเทศ สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงไคโร สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงริยาด สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์ และสถานกงสุลกิตติมศักดิ์ ณ กรุงคาร์ทูม ได้ประสานงานกับมิตรประเทศต่าง ๆ อาทิ ซาอุดีอาระเบีย และอีกหลายประเทศ เพื่อขอรับการอำนวยความสะดวกในการอพยพคนไทยจากซูดานอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา
ทำไมเส้นทางการอพยพต้องผ่านซาอุดีอาระเบีย ?
นายกิตตินัย นุตกุล กงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์ ให้ข้อมูลว่า แผนการอพยพเดิมเป็นการอพยพทางบกจากกรุงคาร์ทูมเข้าอียิปต์ แล้วโดยสารเครื่องบินออกจากอียิปต์สู่ประเทศไทยที่กรุงไคโร แต่เนื่องจากเหตุการณ์บริเวณที่แต่เดิมตั้งใจใช้เป็นเส้นทางอพยพทวีความรุนแรงขึ้น จึงต้องเปลี่ยนเส้นทางอพยพ เป็นเส้นทางที่ผ่าน กรุงคาร์ทูม-Port Sudan-เมืองเจดดาห์แทน ทำให้มีการอพยพมีทั้งทางบกและทางน้ำ (ติดตามบทสัมภาษณ์ฉบับเต็ม ‘บทบาทของสถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาร์ ในการสนับสนุนการช่วยเหลือคนไทย’ ได้ทาง MFA Thailand Channel)
เมื่อวันที่ ๒๐ เมษายน ๒๕๖๖ หน่วยงานไทยนำโดยสถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์ ร่วมกับทีมประเทศไทยภาคส่วนต่าง ๆ ทั้งฝ่ายทหารและพลเรือนจากกรุงเทพฯ กรุงไคโร กรุงคาร์ทูม และกรุงริยาด
ได้หารือถึงแนวทางการให้ความช่วยเหลือและอพยพคนไทย ๒๑๕ คน ออกจากพื้นที่สงครามกลางเมืองในซูดานไปยัง Port Sudan โดยรถบัสเพื่อขึ้นเรือข้ามทะเลแดงไปยังเมืองเจดดาห์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย
เส้นทางการอพยพที่ผ่าน กรุงคาร์ทูม-Port Sudan-เมืองเจดดาห์ ทำให้มีการอพยพมีทั้งทางบกและทางน้ำ ก่อนโดยสารเครื่องบินกลับสู่ประเทศไทย
ต่อมา คนไทยกลุ่มแรกได้เดินทางถึง Port Sudan เมื่อวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๖๖ จากนั้น ในวันที่ ๒๖ เมษายน ๒๕๖๖ เครื่องบินเที่ยวบินพิเศษได้เดินทางไปเจดดาห์เพื่อรับคนไทย โดยคนไทยจำนวน ๗๘ คน โดยเดินทางถึงไทยเป็นกลุ่มแรกในวันที่ ๒๗ เมษายน ส่วนคนไทยอีก ๑๓๕ คนได้เดินทางถึงไทยในวันที่ ๒๙ เมษายน ๒๕๖๖ และในวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๖ คนไทยอีก ๕ คน ได้เดินทางถึงไทยอย่างปลอดภัยค่ะ
ที่มา: เว็บไซต์สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์
ที่มา: เว็บไซต์สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์
ภายใต้สถานการณ์อันตึงเครียด สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์ ได้ร่วมมือกันกับทีมประเทศไทยในหลายส่วนสนับสนุนการปฏิบัติภารกิจ อาทิ การเตรียมบริการภาคพื้นดิน (ground handling) เพื่อรองรับอากาศยาน Airbus A340-500 และ C-130 ของกองทัพอากาศ การจัดหารถรับส่ง ที่พัก รวมถึงอาหารในเมืองเจดดาห์สำหรับลูกเรือและเจ้าหน้าที่อำนวยการจากไทยกว่า ๑๐๐ ชีวิตที่ร่วมเดินทางมาปฏิบัติภารกิจ
นอกจากนี้ ยังต้องจัดหาอาหารและถุงยังชีพให้แก่ผู้อพยพ การออกหนังสือสำคัญประจำตัวและเอกสารเดินทางฉุกเฉินแก่คนไทยที่อพยพออกจากซูดาน การอำนวยความสะดวกที่ฐานทัพอากาศกษัตริย์อับดุลลาห์ ฐานทัพเรือกษัตริย์ไฟซาล ท่าเรืออิสลามเจดดาห์โดยการประสานงานอย่างใกล้ชิดกับฝ่ายซาอุดีอาระเบีย การประสานงานกับกระทรวงการต่างประเทศซาอุดีอาระเบียประจำมณฑลมักกะห์อัลมุกัรเราะมะห์ และการจัดหาที่พักให้แก่ผู้อพยพที่ตกค้างในชุดสุดท้าย
ทั้งนี้ จะเห็นได้ว่ากระบวนการอพยพมีหลายขั้นตอนทำให้มีรายละเอียดปลีกย่อยหลายส่วน โดยนอกจากการดูแลคนไทยที่อพยพแล้ว ยังต้องดูแลเจ้าหน้าที่ที่เดินทางมาปฏิบัติภารกิจด้วยค่ะ
ที่มา: Facebook สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์
ที่มา: Facebook สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์
การก้าวข้ามความท้าทายไปพร้อมกับ ‘มิตรแท้ในยามยาก’
ในช่วงการเดินออกจากกรุงคาร์ทูมไปยัง Port Sudan โดยรถบัส ก็มีปัจจัยท้าทายการปฏิบัติภารกิจ เช่น ระบบอินเตอร์เน็ตและระบบไฟฟ้าที่ไม่เสถียร อันเป็นผลมาจากสถานการณ์การสู้รบ ซึ่งทำให้เกิดอุปสรรคต่อการใช้กลุ่มไลน์ที่กระทรวงการต่างประเทศตั้งขึ้นเพื่อเป็นช่องทางที่ผู้ประสานงานเกี่ยวกับกระบวนการอพยพกับคนไทยออกจากซูดานใช้สื่อสารกับนักเรียนไทยและคนไทยที่อยู่ในซูดาน
กงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์ บอกเล่าถึงความท้าทายในการหาเรือให้เจ้าหน้าที่สถานกงสุลใหญ่เดินทางไปรับชาวไทยที่ Port Sudan ที่ต้องโดยสารเรือมายังเมืองเจดดาห์ แต่ไม่สามารถหาบัตรโดยสารเรือได้ จึงได้รับความอนุเคราะห์จากทางการซาอุดีอาระเบียให้ชาวไทยสามารถโดยสารเรือที่ทางการซาอุดีอาระเบียซื้อบัตรโดยสารไว้แล้ว ทำให้ชาวไทยกลุ่มดังกล่าวสามารถเดินทางมายังเมืองเจดดาห์ได้อย่างปลอดภัย
แม้ไทยและซาอุดีอาระเบียจะเพิ่งปรับความสัมพันธ์ทางการทูตให้เป็นไปตามปกติ แต่ทางการไทยได้รับความร่วมมือจากทางการซาอุดีอาระเบียอย่างดีในทุกเรื่อง
นายดามพ์ บุญธรรม เอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงริยาด
นายดามพ์ บุญธรรม เอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงริยาด ยังได้กล่าวถึงความประทับใจในการทำงานร่วมกับทางการซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่มีส่วนช่วยให้สามารถก้าวข้ามความท้าทายต่าง ๆ ได้สำเร็จ โดยท่านทูต เห็นว่า แม้ไทยและซาอุดีอาระเบียจะเพิ่งปรับความสัมพันธ์ทางการทูตให้เป็นไปตามปกติ
แต่ทางการไทยได้รับความร่วมมือจากทางการซาอุดีอาระเบียอย่างดีในทุกเรื่อง และฝ่ายไทย ทั้งที่เมืองเจดดาห์และกรุงริยาดสามารถติดต่อประสานงานกับทางการซาอุดีอาระเบียได้อย่างราบรื่น ทำให้เจ้าหน้าที่ของสถานทูตฯ และสถานกงสุลใหญ่ฯ สามารถเข้าไปดูแลคนไทยในพื้นที่ต่าง ๆ ได้อย่างใกล้ชิด
นอกจากทางการซาอุดีอาระเบียแล้ว ท่านทูตยังกล่าวถึงความเอาใจใส่และความเอื้อเฟื้อที่ได้รับจากเอกอัครราชทูตจากมิตรประเทศอื่น ๆ เช่น มาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม ประเทศสมาชิกอาเซียนอื่น ๆ และเกาหลีใต้ที่สอบถามและให้คำแนะนำ สมกับคำพูดที่ว่า “มิตรแท้ จะต้องช่วยกันในยามยาก” อย่างแท้จริง (ติดตามบทสัมภาษณ์ฉบับเต็ม ‘ความประทับใจกับการทำงานร่วมกับซาอุดีอาระเบียในการช่วยเหลือคนไทยจากซูดาน’ ได้ทาง MFA Thailand Channel)
นอกจากทางการซาอุดีอาระเบียแล้ว ท่านทูตยังกล่าวถึงความเอาใจใส่และความเอื้อเฟื้อที่ได้รับจากเอกอัครราชทูตจากมิตรประเทศอื่น ๆ...สมกับคำพูดที่ว่า “มิตรแท้ จะต้องช่วยกันในยามยาก” อย่างแท้จริง
ที่มา: Facebook สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์
ที่มา: Facebook สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์
ภารกิจการอพยพคนไทยออกจากซูดานในครั้งนี้ เกิดขึ้นภายใต้เงื่อนไขและข้อจำกัดมากมาย แต่ก็ดำเนินไปอย่างเสร็จสมบูรณ์ด้วยความตั้งใจที่จะยึดความปลอดภัยของคนไทยและครอบครัวเป็นที่ตั้ง นอกจากนั้น เรายังได้เห็นความสวยงามของการสานสัมพันธ์ทางการทูตที่ไทยให้ความสำคัญมาโดยตลอด ในรูปแบบการให้ความช่วยเหลือกันระหว่างมิตรประเทศในยามวิกฤตนั่นเอง
ความสวยงามของการสานสัมพันธ์ทางการทูตในรูปแบบการให้ความช่วยเหลือกันระหว่างมิตรประเทศในยามวิกฤต
โฆษณา