ถ่าน (activated charcoal)
😫ยาแก้ท้องเสียแต่โบราณคู่บ้านของคนไทย หนีไม่พ้นยาธาตุน้ำขาว หรือ ผงถ่าน เนื่องจากมีราคาถูก เข้าถึงยาได้ง่าย แต่หารู้ไม่ว่า ยาทั้งสองชนิดในทางวิชาการถือว่า "ยังมีหลักฐานทางวิชาการไม่เพียงพอ ที่จะยืนยันถึงประสิทธิภาพในการรักษาโรคอุจจาระร่วง"
🥣ยาธาตุน้ำขาว (Salol et Menthol Mixture) เป็นยากินเพื่อทำลายเชื้อโรคในลำไส้ แก้ปวดท้อง แก้ท้องเสีย (อาการท้องเสียจากการติดเชื้อแบบไม่รุนแรง) แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ จุกเสียด ช่วยขับลม
🌚ถ่าน (activated charcoal) เป็นยาดูดซับสารพิษ แต่มีหลักฐานทางวิชาการที่ไม่ชัดเจนถึงประสิทธิภาพของยา แม้บางการศึกษาในผู้ใหญ่จะพบว่าช่วยให้อุจจาระมีความเป็นน้ำลดลง แต่ไม่ช่วยลดปริมาณการถ่าย ระยะเวลา และความถี่ของอาการอุจจาระร่วง จึงไม่แนะนำให้ใช้เป็นตัวเลือกแรกในผู้ป่วยโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลัน
และต้องระวังการใช้ activated charcoal ร่วมกับยาชนิดอื่น เนื่องจากอาจมีผลลดการดูดซึมยาชนิดอื่นได้ โดยอาจพิจารณาให้ activated charcoal ก่อนยาชนิดอื่น 1 ชั่วโมง หรือให้หลังยาอื่น 2 ชั่วโมง
🛏️ถึงแม้ว่าประสิทธิภาพของถ่านในการรักษาท้องร่วงยังไม่ชัดเจน แต่ในการดูแลผู้ป่วยติดเตียงที่ท้องร่วง ยังนิยมใช้ผงถ่านในการรักษา
⚠️อาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นจากการใช้ยา
อาเจียน
ทางเดินอาหารอุดตัน
ในกรณีที่สูดผงถ่านเข้าไป อาจทำให้สำลักลงปอด (pulmonary aspiration)
❗ผู้ที่ต้องเพิ่มความระมัดระวังในการกินยา
มีความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร
กินยาประเภท opioids
กินยา antimuscarinic drugs เช่น atropine, scopolamine
กินผงถ่านติดต่อกันในขนาดสูง
‼️สิ่งที่พึงตระหนักในการใช้ถ่านเพื่อรักษาท้องเสีย นั่นคือ เมื่อเกิดท้องเสีย อาจเกิดภาวะขาดน้ำ (dehydration) และการใช้ผงถ่าน นอกจากจะดูดซับสารพิษแล้ว ยังดูดซับของเหลวอื่นๆได้อีกด้วย ซึ่งอาจทำให้ภาวะขาดน้ำรุนแรงขึ้น
👨🔬อาการท้องเสียเป็นอาการที่มักหายได้เองโดยไม่ต้องใช้ยาภายใน 2-3 วัน หากถ่ายบ่อยหรือถ่ายเป็นปริมาณมากจนเสี่ยงที่จะเสียน้ำหรือเกลือแร่ ควรใช้ผงน้ำตาลเกลือแร่ชงดื่มเสริมก็เพียงพอแล้ว
อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงเช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก ผู้มีภูมิต้านทานโรคต่ำ เช่น ผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ป่วยที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน หากมีอาการท้องเสียแล้วไม่ดีขึ้นภายใน 24 ชั่วโมง ควรรีบไปพบแพทย์
แต่สำหรับคนทั่วไปที่มีอาการท้องเสีย หากมีไข้ อาเจียน ปวดมวนท้อง ท้องแข็งเกร็ง อุจจาระเป็นมูกเลือด และมีอาการอ่อนเพลียรุนแรง ก็ควรรีบไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลทันที
👩🔬ยาแก้ท้องเสียอื่นๆ ที่มีประสิทธิภาพมากกว่ายาธาตุน้ำขาว หรือผงถ่าน ตัวอย่างเช่น diosmectite หรือ racecadotril สามารถขอคำปรึกษาได้จากเภสัชกรประจำร้านยา
😄มีปัญหาเรื่องการใช้ยา เชิญปรึกษาเภสัชกร
.
.
💢
Review Article ข้อแนะนำในการรักษาโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันสำหรับเภสัชกรชุมชน
.
ภาพจาก
.
.
POSTED 2023.07.05
บทความอื่น
🇨🇵 Smecta® 🇰🇷 Dehecta® dioctahedral smectite
การติดเชื้อระบบทางเดินอาหาร
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
