21 ก.ค. 2023 เวลา 00:30 • ปรัชญา

Smart Thinking Series

ชุดทักษะที่ทำให้คนเราต่างกันทางความคิดและปัญญา
ตอนที่ 3. การแก้ปัญหาเชิงซ้อน
โดย ภก.ดร.จันทรชัย ถวิลพิพัฒน์กุล Ph.D., LLL สถาบันอินทรานส์
เพราะโลกไม่แน่นอน ผันผวน นำมาซึ่งปัญหาที่ท้าทาย
ที่สำคัญทุกปัญหาเป็นปัญหาเชิงซ้อน
มันเป็นปัญหาทับซ้อนปัญหา มันเป็นวิกฤตซ้อนวิกฤต
ในการรับมือกับปัญหาเชิงซ้อน
เราสามารถอุปมาอุปไมยได้จาก ทฤษฎีกาแฟร้อน หรือ Coffee Theory
ที่อธิบายถึงธรรมชาติของแนวคิดเชิงระบบที่ว่า สรรพสิ่งมีคุณสมบัติสำคัญ 6 ประการคือ
1. ความเป็นหนึ่งเดียว
2. องค์ประกอบ
3. การเชื่อมโยง
4. การผุดกำเนิด
5. ศักยภาพที่แตกต่าง
6. คุณค่าและความหมาย
เมื่อนำผงกาแฟเอสเพรสโซ่และน้ำร้อนมาชงเข้าด้วยกัน เอสเพรสโซ่ร้อนก็เกิดขึ้น
เอสเพรสโซ่คือระบบ มีความหอมและรสชาติที่เข้มข้น นำไปสู่คุณค่าและราคาที่สูงขึ้น
แต่เมื่อนำเอสเพรสโซ่ที่ได้มาเติมด้วยฟองนมและนมสด เราจะได้คาปูชิโน่
คาปูชิโน่ก็คือระบบ แต่เป็นระบบที่สูงและซับซ้อนกว่าเอสเพรสโซ่ คุณค่าและราคาก็สูงขึ้นไปอีก
 
และเมื่อนำคาปูชิโน่มาเติมด้วยผงช็อกโกแลต เราก็เปลี่ยนชื่อมันเป็นมอคค่า
มอคค่าก็คือระบบอีก แต่เป็นระบบที่สูงและซับซ้อนกว่าคาปูชิโน่ขึ้นไปอีก
มูลค่าและราคาก็ยิ่งสูงขึ้นตามไปด้วย
จะเห็นว่าทั้งมอคค่า คาปูชิโน่ เอสเพรสโซ่ต่างก็คือระบบ
ที่สำคัญ มันเป็นระบบซ้อนระบบ องค์รวมซ้อนองค์รวมอย่างเป็นลำดับชั้น
การจะทำมอคค่าให้อร่อย ต้องหาองค์ประกอบและความสัมพันธ์ของมัน
แล้วไล่เรียงกันลงไปอย่างเป็นลำดับชั้นฉันใด
ในการแก้ปัญหาใดๆ เราจึงต้องพิจารณาไล่เรียงย้อนลงไปทีละชั้นอย่างเป็นขั้นตอน
เพื่อดูว่าอะไรคือองค์ประกอบ (สาเหตุ) หลัก อะไรคือองค์ประกอบรอง อะไรคือองค์ประกอบย่อย
และดูว่าทั้งหมดนี้มันเชื่อมโยงหรือสัมพันธ์กันอย่างไร ทั้งในระดับที่สูงกว่าและต่ำกว่าฉันนั้น
ทฤษฎีกาแฟร้อน Coffee Theory ศาสตร์เชิงระบบแห่งการเรียนรู้อย่างยั่งยืน
โฆษณา