ฮวงโป | The Zen Moment
ผู้ที่อ่านงานของท่านพุทธทาสภิกขุมามากพอ น่าจะเคยได้ยินชื่อหนังสือสองเล่มคือ เว่ยหล่าง กับ ฮวงโป
เว่ยหล่างก็คือท่านฮุ่ยเหนิง พระสังฆปริณายกรุ่นที่ 6 แห่งโลกเซน ("โพธิ์นั้นไม่มีต้น... ฝุ่นละอองจะลงจับบนสิ่งใด")
ส่วนฮวงโป (หวางโป้ซียิ่น) เป็นรุ่นที่ 10 ห่างจากท่านเว่ยหล่างราวร้อยปี
ฮวงโปเกิดที่ฝูเจี้ยน ในสมัยราชวงศ์ถัง ไม่ค่อยมีใครรู้ประวัติของท่านมากนัก เล่ากันว่าท่านเป็นคนร่างสูง บวชที่ภูเขาหวางโป เป็นที่มาของฉายานาม หวางโป้ซียิ่น
ท่านเดินทางไปทั่วเพื่อเรียนเซนจากอาจารย์ต่าง ๆ แต่ท่านที่เป็นอาจารย์หลักก็คือไป่จ้างหวยไห่ และสืบสายธรรมจากท่านไป่จ้างหวยไห่ ("ไม่ทำงาน ไม่ต้องกิน")
ฮวงโปสืบสายการสอนตามวิธีของหม่าจู่ที่ใช้หลักการตีตะโกน หลายครั้งท่านจะตบหน้าศิษย์ให้ตื่น หลักของฮวงโปคือจิต ท่านสอนว่า "พระพุทธทุกองค์และสรรพชีวิตทั้งหลายก็คือจิตหนึ่ง จึงไม่มีความแตกต่างระหว่างพุทธกับสรรพชีิวิต"
ฮวงโปปฏิเสธเด็ดขาดเรื่องทวินิยม โดยเฉพาะอย่างสภาวะระหว่างการไม่รู้แจ้งกับการรู้แจ้ง
"เมื่อเจ้ากำจัดหลักการคิดเรื่องสภาวะระหว่างการไม่รู้แจ้งกับการรู้แจ้งเมื่อใด เจ้าจะพบว่า ไม่มีพุทธะอื่นใดนอกจากภายในจิตของเจ้าเอง การเกิดมายากับการกำจัดมายาก็คือมายาทั้งคู่! มายามิใช่สิ่งที่มีรากฐานบนความจริง มันมีเพราะความคิดแบบทวินิยมของเจ้านั่นเอง เพียงแต่เจ้ายุติการคิดเรื่องสภาวะระหว่างการไม่รู้แจ้งกับการรู้แจ้งเมื่อใด มายาก็จะหายไปเอง"
ท่านยังกล่าวว่า "ทางสายที่สุดก็คือการตื่นอย่างฉับพลันเพื่อที่จะรู้ว่า จิตของเราคือพุทธะ และไม่มีอะไรที่จะไปถึง หรือการใดที่จะต้องกระทำ"
ฮวงโปสอนว่า ในเมื่อทุกชีวิตมีพุทธภาวะอยู่ในตัวแล้ว การแสวงหาพุทธภาวะจึงไร้ประโยชน์โดยสิ้นเชิง นอกจากไม่สมควรแสวงหาแล้ว การแสวงหายังจะทำให้เห็นภาพพร่าเลือน ไม่ชัดเจนอีกด้วย
ยิ่งค้นหายิ่งหลงทาง
การศึกษาทางสายที่สุด (The Way) เป็นเพียงการพูดกันเท่านั้น เพราะทางสายที่สุดมิใช่สิ่งที่ศึกษาได้ การค้นหาทางจึงเป็นความล้มเหลว
ท่านเห็นว่าศิษย์เซนมักจะยึดติดกับ 'การแสวงหา' สภาวะรู้แจ้ง ท่านเตือนศิษย์เสมอว่า นี่ยิ่งทำให้ห่างจากการรู้แจ้ง
"หากเจ้าต้องการเป็นพุทธะ เจ้าก็ไม่ต้องศึกษาหลักการลัทธิใด ๆ เรียนรู้เพียงการหลีกเลี่ยงการค้นหาหรือยึดติดตัวเจ้ากับอะไรก็ตาม"
ฮวงโปกล่าวในที่ชุมนุมศิษย์ว่า "พวกเจ้าเป็นเช่นเมล็ดข้าวของคนหมักเหล้า หากพวกเจ้าเรียนเซนเช่นนี้ จะไม่มีวันสำเร็จ พวกเจ้ารู้หรือไม่ว่าในสมัยราชวงศ์ถังนั้นไม่มีครูสอนเซน?"
ศิษย์คนหนึ่งกล่าวว่า "แต่มันต้องมีใครแน่ ๆ ที่สอนศิษย์ และเป็นผู้ชุมนุมศิษย์ ใช่หรือไม่?"
ฮวงโปว่า "เราไม่ได้บอกว่าไม่มีเซน เราบอกว่าไม่มีครูสอนเซน!"
วลี 'เมล็ดข้าวของคนหมักเหล้า' เป็นคำกล่าวที่นิยมพูดกันในวงการเซน หมายถึงการวาดภาพอาจารย์เซนในอดีตให้สำคัญกว่าที่เป็นจริง
ความหมายคือการกินเมล็ดข้าวที่ใช้ทำเหล้าแล้วและเชื่อว่าตนเองได้รสชาติจริงของเมล็ดข้าวก่อนหมักเหล้า
ก่อนท่านจากโลกไป ได้ให้รายชื่อศิษย์สิบสามคนที่เป็นผู้สืบทอด คนที่เด่นที่สุดคือหลินฉี
เมื่อท่านมรณภาพ เพ่ยซิวเป็นผู้รวบรวมคำสอนแทบทั้งหมดของท่านฮวงโป แต่คำสอนทั้งหมดของฮวงโปก็เป็นตำราที่ไม่ใช่ตำรา และเป็นการสอนที่ไม่ใช่การสอน เพราะในมุมมองของท่าน เซนไม่มีครู เซนเป็นสิ่งที่สอนกันไม่ได้ ต้องพบเองผ่านการศึกษาและฝึกฝน
การรู้จักเส้นทางเป็นเรื่องหนึ่ง
การเดินไปในเส้นทางนั้นด้วยตนเองเป็นอีกเรื่องหนึ่ง
ประโยคนี้คล้ายๆ "There's a difference between knowing the path and walking the path." ในหนังเรื่อง The Matrix
เราไม่ได้บอกว่าไม่มีเส้นทาง เราบอกว่าไม่มีครูสอนเส้นทาง!
จาก มังกรเซน ฉบับปรับปรุง ตอนนี้มีโปรโมชั่นพิเศษ + ของแถม limited edition Zen Book สั่งได้ที่เว็บ winbookclub.com หรือ Shopee (ค้นคำ namol113)
- 18
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
