30 ก.ค. 2023 เวลา 04:47 • หนังสือ

"นางวันทอง" สองใจ จริงเหรอ

ประวัติ "นางวันทอง" แบบกระชับ ตั้งแต่เกิดจนตาย
นางวันทอง เป็นนางในวรรณคดีเรื่อง ขุนช้างขุนแผน เดิมชื่อ พิมพิลาไลย เป็นลูกสาวพ่อค้าแห่งเมืองสุพรรณ (ปัจจุบันคือจังหวัดสุพรรณบุรี) คือ พันศรโยธา กับนางศรีประจัน ตอนเด็กๆ ยังชื่อ พิมพิลาไลย อยู่นะคะ
ถ้าตามสำนวนไทยที่ว่า ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ นางพิมก็ถอดแบบนิสัยแม่มาเดี๊ยะๆ ในเรื่องปากร้าย ในสมัยก่อน ผู้หญิงเค้าจะไม่ด่าผู้ชายกันตรงๆ ค่ะ จะด่าลอยๆ หรือเรียกบ่าวไพร่มาเป็นตัวถูกด่ากระทบกระเทียบแทน คือ ไม่ได้ด่าบ่าวไพร่คนนั้น แต่ด่าถึงคนอื่นโดยมาลงที่บ่าวไพร่ ถ้าเป็นสมัยนี้ก็คงจะไม่ถูกฟ้อง เพราะไม่ได้เอ่ยชื่อโดยตรง อีกฝ่ายเข้าใจไปเองทั้งสิ้น จึงไม่น่าจะนับว่าเป็นการหมิ่นประมาท
ขุนช้าง
มาดู Teaser ความปากร้ายของนางวันทองกันค่ะ
กลอนตอนนี้เป็นตอนที่นางพิมพิลาไลยด่าขุนช้างกระทบผ่านบ่าวค่ะ โดยขุนช้างเอาข้าวของเงินทองมาสู่ขอนางพิมกับนางศรีประจัน แล้วนางศรีประจันก็เรียกนางพิมให้มาไหว้พี่
หมามันจะเกิดชิงหมาเกิด มึงไปตายเสียเถิดไอ้ห้าเบี้ย
หน้าตาเช่นนี้จะมีเมีย อ้ายมะม่วงหมาเลียไม่เจียมใจ
เป็นไงคะ เริ่ดไหมคะ แค่ Body Shaming ด่าว่าน่าเกลียดยังไม่พอ ยังบอกชิงหมาเกิดด้วยแล้วไล่ให้ไปตาย ยังดูถูกโดยเปรียบเทียบกับหมา โห ถ้าขุนช้างจะฟ้อง ก็ฟ้องได้นะนี่
เดิมทีนางเอกของเราชื่อ พิมพิลาไลย ค่ะ ชื่อสวยมากเลยเนอะ เพราะด้วย แต่หลวงตาทักว่า คำนี้คล้ายกับคำว่า พิราลัย ที่แปลว่า ตาย เลยให้เปลี่ยนซะ ประกอบกับตอนนั้นนางพิมป่วยแทบตายจริงๆ เลยเปลี่ยนชื่อเป็น วันทอง
ถึงแม้นางพิมจะแต่งงานกับขุนแผนก่อน แต่ก็มาแต่งงานใหม่กับขุนช้างนะคะ ถือเป็นเมียคนที่สองของขุนช้างด้วย เพราะเมียคนแรกคือนางแก่นแก้วป่วยตายไปแล้ว
ขุนแผนกับนางวันทอง
พออยู่กันไป นางพิมซึ่งตอนนี้เปลี่ยนชื่อเป็นนางวันทอง ก็มีลูกค่ะ เพราะแต่งงานกับขุนช้างแล้ว ขุนช้างจึงคิดว่าเป็นลูกตัวเอง วันทองตั้งชื่อลูกว่า งาม เรียกกันว่า พลายงาม พลายเป็นคำมอญ หมายถึงผู้ชาย สันนิษฐานว่าปู่ของพลายงามมีเชื้อมอญ
แล้วขุนช้างก็รู้ความจริงว่าพลายงามไม่ใช่ลูก ก็หลอกไปฆ่า แต่พลายงามหนีไปฟ้องแม่ได้ นางวันทองเลยต้องให้พลายงามเดินทางไปอยู่กับพ่อ
การร่ำลากันของนางวันทองกับพลายงาม
แล้วพลายงามก็ไปโตอยู่กับพ่อ ที่อยู่กับนางแก้วกิริยาที่มีลูกชื่อพลายเพชร พลายงานเข้ารับราชการจนได้เป็นถึงจมื่นไวยวรนาถแล้วไปลักพาตัวนางวันทองเพื่อให้มาอยู่กับพ่อตัวเอง ขุนช้างเลยถวายฏีกาไม่ยอม พระพันวษาซึ่งในสมัยนั้นเป็นระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์หรือเทวสิทธิ์ ก็จะถือว่ากษัตริย์เท่ากับกฎหมาย และแน่นอนเป็นศาลตัดสินคดีได้ด้วย
พระพันวษาเป็นใคร สันนิษฐานว่าน่าจะเป็น สมเด็จพระรามาธิบดีที่2 หรือพระเชษฐา ลูกพระบรมไตรฯ ตัดสินให้นางวันทองผิดเพราะไม่ยอมเลือกว่าจะไปอยู่กับใคร จึงเกิดเป็นสำนวนนางวันทองสองใจ อันนี้แค่อยากรู้ก็สงสัยมานานนะคะว่า ทำไมผู้ชายถึงมีเมียได้หลายสิบหลายร้อยคน แต่พอผู้หญิงมีผัว2-3คน กลับเป็นเรื่องผิดบาป คอขาดบาดตาย ทำไมละ
แล้วที่นางวันทองถูกตัดสินประหารชีวิต ถ้าตามบทในวรรณคดี ก็เพราะพระพันวษารำคาญโกรธที่นางวันทองชักช้า เล่นลิ้น ไม่ยอมตัดสินใจซักที เอาง่ายๆ เลยนะคะ ที่เรื่องราวมันวุ่นวายพลิกผันชะตาชีวิตใครต่อใครหลายคนตั้งแต่ต้นเรื่องจนมาถึงจุดจบที่กลายเป็นโศกนาฏกรรม ส่วนใหญ่ๆ เลยมันน่าจะเป็นเพราะการตัดสินใจ และคำสั่ง(เองเออเอง) ของพระพันวษานะคะ
เพราะในสมัยก่อนเป็นลัทธิเทวราชค่ะ หมายความว่ากษัตริย์เป็นเทวดาที่เป็นราชา เพราะฉะนั้นกษัตริย์คือกฎหมาย และด้วยสังคมที่เป็นปิตาธิปไตย หรือชายเป็นใหญ่ ผู้หญิงทำอะไรที่ผู้ชายไม่ชอบ=หญิงเลว
แนวคิดแบบปิตาธิปไตยนี้ยังเชื่ออยู่ลึกๆ สืบต่อมาจนถึงปัจจุบันค่ะ มันจะแสดงออกผ่านทางความไม่เท่าเทียมระหว่างเพศชาย-หญิง จึงมีแนวคิดเฟมินิสต์มาต่อกรไงคะ ไม่ให้ผู้ชายถูกทุกอย่าง มีอำนาจมากเกินไปจนไม่เห็นหัวผู้หญิง
เรื่องขุนช้างขุนแผน จบลงที่นางวันทองตายแล้วกลายเป็นเปรตค่ะ สาเหตุที่เป็นเปรตคือ นางวันทองดันไปหึงหวงขุนแผนกับนางลาวทองซึ่งเป็นเมียอีกคน คือ ผัวมีเมียน้อย เอามาอยู่ในบ้าน พอเมียหลวงหึง ตายไปเป็นเป็นเปรตซะงั้น ตรรกะอะไรเนี่ย รับไม่ได้
ขอจบเท่านี้ละกันค่ะ กับระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์กับปิตาธิปไตย แค่คิดถึงก็ขึ้นค่ะ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา