3 ส.ค. 2023 เวลา 10:49 • การศึกษา

#รัฐบาลต้องเสียอากรหรือไม่

ถ้าฝ่ายที่ต้องเสียอากรเป็นรัฐบาล... องค์การบริหารราชการส่วนท้องถิ่น สภากาชาดไทย วัดวาอาราม และองค์การศาสนาใด ๆ ในราชอาณาจักรซึ่งเป็นนิติบุคคล ไม่ต้องเสียอากร แต่ข้อยกเว้นนี้มิให้ใช้แก่องค์การของรัฐบาลที่ประกอบการพาณิชย์
ปัจจุบันหน่วยงานของราชการมีหลายรูปแบบ ทั้งรัฐวิสาหกิจ ทั้งการถือหุ้น ส่วนราชการส่วนท้องถิ่น อบจ. อบต. เทศบาล รวมถึงมหาวิทยาลัยของรัฐที่ได้ออกนอกระบบ ไปจัดตั้งตาม พ.ร.บ.จัดตั้งมหาวิทยาลัยเอง เป็นมหาวิทยาลัยในกำกับ
ยกตัวอย่างเช่น มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตามบทบัญญัติกำหนดว่า มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีฐานะเป็นหน่วยงานในกำกับของรัฐ ซึ่งไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมาย ว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน กฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ และกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม และไม่เป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณและกฎหมายอื่น
เมื่อพิจารณาความเป็นองค์การของรัฐบาลตามมาตรา 2 แห่งประมวลรัษฎากร มีความหมายกว้างพอสมควร จึงพออนุมานได้ว่าเป็นองค์การของรัฐบาล และไม่มีหน้าที่ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้นิติบุคคลเนื่องจากไม่อยู่ในความหมายของนิติบุคคลตามมาตรา 39 แห่งประมวลรัษฎากร
เทียบเคียงได้กับ ข้อหารือของกรมสรรพากรที่ กค 0702/6646 ลงวันที่ 18 สิงหาคม 2552
ประมวลรัษฎากร
มาตรา 2 " องค์การของรัฐบาล " หมายความว่า องค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล และกิจการของรัฐตามกฎหมายที่จัดตั้งกิจการนั้น และหมายความรวมถึงหน่วยงานธุรกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของซึ่งไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคลด้วย
มาตรา 39 "บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล " หมายความว่า บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายไทย หรือที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศ และให้หมายความรวมถึง
(1) กิจการซึ่งดำเนินการเป็นทางค้าหรือหากำไรโดยรัฐบาลต่างประเทศ องค์การของรัฐบาลต่างประเทศ หรือนิติบุคคลอื่นที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศ
(2) กิจการร่วมค้า ซึ่งได้แก่กิจการที่ดำเนินการร่วมกันเป็นทางค้าหรือหากำไรระหว่างบริษัทกับบริษัท บริษัทกับห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลกับห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล หรือระหว่างบริษัทและหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลกับบุคคลธรรมดา คณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล ห้างหุ้นส่วนสามัญหรือนิติบุคคลอื่น
(3) มูลนิธิหรือสมาคมที่ประกอบกิจการซึ่งมีรายได้ แต่ไม่รวมถึงมูลนิธิหรือสมาคมที่รัฐมนตรีประกาศกำหนดตามมาตรา 47 (7) (ข)
(3/1) กองทุนรวมที่เป็นนิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายไทยหรือที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายของ ต่างประเทศ
(4) นิติบุคคลที่อธิบดีกำหนดโดยอนุมัติรัฐมนตรี และประกาศในราชกิจจานุเบกษา
มาตรา 121 ถ้าฝ่ายที่ต้องเสียอากรเป็นรัฐบาล เจ้าพนักงานผู้กระทำงานของรัฐบาลโดยหน้าที่ บุคคลผู้กระทำการในนามของรัฐบาล องค์การบริหารราชการส่วนท้องถิ่น สภากาชาดไทย วัดวาอาราม และองค์การศาสนาใด ๆ ในราชอาณาจักรซึ่งเป็นนิติบุคคล อากรเป็นอันไม่ต้องเสีย แต่ข้อยกเว้นนี้มิให้ใช้แก่องค์การของรัฐบาลที่ใช้ทุนหรือทุนหมุนเวียนเพื่อประกอบการพาณิชย์ หรือการพาณิชย์ซึ่งองค์การบริหารราชการส่วนท้องถิ่นเป็นผู้จัดทำ
พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. ๒๕๕๘
มาตรา 5 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีฐานะเป็นหน่วยงานในกำกับของรัฐ ซึ่งไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมาย ว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน กฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ และกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม และไม่เป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการ งบประมาณและกฎหมายอื่น
ข้อหารือ เลขที่หนังสือ กค 0702/6646 วันที่ 18 สิงหาคม 2552 เรื่อง อากรแสตมป์ กรณียกเว้นอากรแสตมป์หนังสือมอบอำนาจ
สถาบัน ฬ. ได้มอบอำนาจให้พนักงานของสถาบันฯ ดำเนินการยื่นคำขอรับสิทธิบัตร หรืออนุสิทธิบัตร หรือดำเนินการใดๆ เกี่ยวกับการขอรับความคุ้มครองสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาของ ฬ. เพื่อยื่นต่อกรมทรัพย์สินทางปัญญา
แต่ได้มี ข้อโต้แย้งเกิดขึ้น โดยผู้ตรวจสอบสิทธิบัตร หรืออนุสิทธิบัตร แจ้งว่า หนังสือมอบอำนาจไม่สามารถใช้เป็นเอกสารประกอบการยื่นคำขอรับสิทธิบัตร หรืออนุสิทธิบัตรได้ เพราะการมอบอำนาจจะต้องใช้หนังสือมอบอำนาจพร้อมกับการติดอากรแสตมป์ ซึ่ง ฬ. เป็นหน่วยงานที่จัดตั้งขึ้น ตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2551 มีฐานะเป็นนิติบุคคลและเป็นหน่วยงาน ในกำกับของรัฐซึ่ง
ไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน กฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ และกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม และไม่เป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ และกฎหมายอื่น จึงขอทราบว่า การจัดทำหนังสือมอบอำนาจให้พนักงานดำเนินการยื่นคำขอดังกล่าว ได้รับการยกเว้น ไม่ต้องเสียอากรแสตมป์ตาม มาตรา 121 แห่งประมวลรัษฎากร หรือไม่
แนววินิจฉัย กรณี ฬ. มอบอำนาจเป็นหนังสือให้พนักงานในสังกัดดำเนินการยื่นคำขอรับสิทธิบัตร หรืออนุสิทธิบัตร หรือดำเนินการใดๆ เกี่ยวกับการขอรับความคุ้มครองสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาของ ฬ. เพื่อยื่นต่อกรมทรัพย์สินทางปัญญาหนังสือมอบอำนาจดังกล่าว
เข้าลักษณะแห่งตราสาร 7. ใบมอบอำนาจแห่งบัญชีอัตราอากรแสตมป์ ซึ่งผู้มอบอำนาจมีหน้าที่ต้องเสียอากรแสตมป์ แต่โดยที่ ผู้มอบอำนาจ คือ ฬ. เป็นนิติบุคคลและมีฐานะเป็นหน่วยงานในกำกับของรัฐซึ่งไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบ บริหารราชการแผ่นดิน กฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ
และกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม และไม่เป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณและกฎหมายอื่นตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ 2551 ถือได้ว่า ฬ. เป็นองค์การของรัฐบาลตามกฎหมายว่าด้วย การจัดตั้งกิจการของรัฐ ตาม มาตรา 2 แห่งประมวลรัษฎากร จึงเข้าลักษณะฝ่ายที่ต้องเสียอากรเป็นรัฐบาล ฉะนั้น หาก ฬ. มิได้ใช้ทุนหรือทุนหมุนเวียนเพื่อประกอบการพาณิชย์ ฬ. จะได้รับยกเว้นอากรแสตมป์สำหรับหนังสือมอบอำนาจดังกล่าว ตามมาตรา 121 แห่งประมวลรัษฎากร
โฆษณา