13 ส.ค. 2023 เวลา 01:08 • หนังสือ

บ้านอยู่ใกล้กัน

“มีมิตรอยู่ใกล้บ้าน เหมือนมียามที่ดีเฝ้าบ้าน
มีศัตรูอยู่ใกล้บ้าน เหมือนมีโจรอยู่ใกล้บ้าน”
คำพูดที่ว่านี้เห็นจะจริง เพราะถ้ามีขโมยจะเข้าบ้านเรา เพื่อนบ้านที่ดีก็ช่วยไล่ขโมยให้เรา แต่ถ้าเราทะเลาะกับเพื่อนบ้าน เขาก็พร้อมที่จะเล่นงานเราได้ตลอดเวลา
ฉะนั้น ทางที่ดีเราควรจะ “เป็นมิตรกับเพื่อนบ้าน อย่าเป็นมารกับเพื่อนบ้าน”
มีจดหมายฉบับหนึ่งถึงข้าพเจ้าขอปรึกษาปัญหากฎหมาย สรุปได้โดยย่อดังต่อไปนี้
“ฉันอายุ 50 จบ ป.4 อาชีพขายผักที่ตลาด บ้านอยู่ตรงกับบ้านคุณนายศรี ภรรยารองผู้กำกับตำรวจ ฉันกับคุณนายศรีมีเรื่องทะเลาะกันเป็นประจำเกี่ยวกับเรื่องรถยนต์เข้า-ออกบ้าน เพราะถนนซอยมันแคบ เขาชอบดูถูกว่าฉันเป็นคนชั้นต่ำ เขาเป็นคุณนายไฮโซ
เขาปล่อยหมามากัดแมวในบ้านฉันบาดเจ็บ ฉันเข้าไปด่าเขาในบ้านให้เขาใช้ค่าเสียหายสองหมื่น เขาบอก “กูไม่ได้กัดแมวมึง” ก็ไม่ให้ ต่างคนต่างด่าตบตีสู้กัน ลูกชายเขาเอาไม้มาตีหัวฉันแตก ลูกชายฉันเอาปืนยิงถูกที่ขาลูกชายเขา พอดีมีคนข้างบ้านมาห้ามจึงเลิกกัน คุณนายกับตำรวจสามีเขาไปแจ้งความว่าฉันบุกรุก ทำร้ายร่างกาย พยายามฆ่า ฉันกับลูกชายตกเป็นผู้ต้องหา
จึงขอปรึกษาว่าฉันกับลูกชายจะติดคุกหรือไม่? จะเรียกค่าเสียหายที่หมาเขามากัดแมวฉันได้หรือไม่?
จาก นางมะลิ เขตมีนบุรี
เห็นได้ชัดว่าคุณนายศรีกับนางมะลิบ้านอยู่ตรงข้ามกัน ทั้งสองศรศิลป์ไม่กินกัน เพราะคุณนายเขาถือว่าเขาเป็นคุณนายไฮโซ ส่วนนางมะลิเป็นแค่แม่ค้าโลโซ ฝ่ายหนึ่งถือยศถาบรรดาศักดิ์ อีกฝ่ายก็ถือว่า “กูก็เป็นคนเหมือนกัน” เลยหมั่นไส้ไม่ลงรอยกันเรื่อยมา จนได้เกิดเรื่องราวใหญ่โต เพราะเรื่องหมาไปกัดแมวบาดเจ็บ
นี่ถ้าทั้งสองฝ่ายรักกันเป็นเพื่อนบ้านที่ดีต่อกัน คุณนายที่ดีก็ไปพูดขอโทษคุณมะลิ ใช้ค่าเสียหายให้เขา พาแมวไปรักษาบาดแผลเรื่องก็จบ ไม่ต้องไปขึ้นโรงพัก เสี่ยงคุกเสี่ยงตะรางอย่างคดีนี้
เพื่อให้พี่น้องมีความรู้กฎหมาย ก็อยากตอบคำถามของคุณมะลิเป็นข้อๆ ดังนี้...
ความผิด เรื่องหมากัดแมว
ทางอาญา หมากัดแมว หมาไม่ผิดกฎหมาย เพราะไม่มีกฎหมายเอาผิดหมา แต่คนที่ควบคุมหมาที่เป็นสัตว์ดุ ถ้าไม่ระมัดระวังปล่อยให้มันไปทำอันตรายต่อบุคคลหรือทรัพย์คนอื่น ก็มีสิทธิติดคุกฐานไม่ควบคุมดูแลสัตว์ให้ดี ตามประมวลกฎ หมายอาญา มาตรา 377 มีโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน ปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท
ทางแพ่ง เมื่อคุณนายไฮโซหรือสามีไม่ระมัดระวังปล่อยให้หมาไปกัดแมวของคุณมะลิก็เป็นการละเมิดต่อคุณมะลิ ต้องชดใช้ค่าเสียหาย ค่ารักษาบาดแผลแมวให้คุณมะลิด้วย แต่ถ้าคุณนายกับสามีเขาพิสูจน์ได้ว่าเขาระวังดีแล้ว ขังหมาไว้ในบ้าน แต่หมามันหลุดออกไปนอกบ้านโดยอุบัติเหตุ คุณนายกับสามีก็ไม่ผิดฐานละเมิด ไม่ต้องชดใช้ค่าเสียหายให้แก่คุณมะลิ
เรื่องที่คุณนายกับคุณมะลิด่ากัน ทะเลาะกัน
ความผิดฐานดูหมิ่นซึ่งหน้า
คุณนายกับคุณมะลิด่ากันแบบดูถูกเหยียดหยามกัน ทำให้อีกฝายเสียหาย คนที่ด่าก็มีความผิดฐานดูหมิ่นซึ่งหน้า ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 393 มีโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน ปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท
ความผิดฐานส่งเสียงอื้ออึง และฐานทะเลาะกันในสาธารณสถาน
คุณนายไฮโซกับคุณมะลิทะเลาะกันโดยไม่มีเหตุอันสมควร ก็มีความผิดฐานส่งเสียงดังอื้ออึง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 370 มีโทษปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท
คุณทั้งสองฝ่ายทะเลาะกันในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน ทะเลาะกันในถนนสาธารณะหน้าบ้าน (ถ้าทะเลาะในบ้านไม่ใช่ถนนสาธารณะหน้าบ้าน ไม่ผิดตามมาตรานี้) ก็มีความผิดฐานทะเลาะกันในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 372 มีโทษปรับไม่เกินห้าพันบาท
ความผิดฐานทำร้ายร่างกาย
ความผิดฐานทำร้ายร่างกายนั้นมี 3 ระดับ คือ
(1). ทำร้ายร่างกายไม่บาดเจ็บ
(2). ทำร้ายร่างกายบาดเจ็บ
(3). ทำร้ายร่างกายบาดเจ็บสาหัส
(1). ทำร้ายร่างกายไม่บาดเจ็บ
ถ้าเตะต่อยทำร้ายเขาแค่ช้ำบวม ไม่มีบาดแผล ก็มีความผิดฐานทำร้ายร่างกายไม่บาดเจ็บ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 391 มีโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน ปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท
(2). ทำร้ายร่างกายบาดเจ็บ
คือ มีบาดแผล มีเลือดออก เรียกว่า “บาดเจ็บ” มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 295 มีโทษจำคุกไม่เกินสองปี ปรับไม่เกินสี่หมื่นบาท
(3). ทำร้ายร่างกายบาดเจ็บสาหัส
ทำให้เขาบาดเจ็บสาหัส เสียอวัยวะร่างกาย แขน ขา ตา หู... หรือทำให้เขาต้องรักษาบาดแผลเกิน 20 วัน อย่างนี้เรียกว่า “บาดเจ็บสาหัส” มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 297 มีโทษจำคุกตั้งแต่หกเดือนถึงสิบปี
คุณมะลิก็ต้องดูเอาว่าการที่คุณมะลิกับคุณนายต่อสู้กอดรัดฟัดเหวี่ยงกัน ฝ่ายใดไม่บาดเจ็บ บาดเจ็บ บาดเจ็บสาหัสหรือไม่? ก็ต้องรับโทษตามที่กฎหมายเขากำหนดไว้
นอกจากนี้ ลูกชายของคุณนายเอาไม้ไปตีหัวคุณมะลิถึงกับมีบาดแผลบาดเจ็บนั้น แน่นอนลูกชายของคุณนายก็มีความผิดฐานทำร้ายร่างกายบาดเจ็บ ตามกฎหมายที่ว่ามาแล้ว
เป็นยังไงล่ะ! คุณมะลิ แค่หมากัดแมวบาดเจ็บ... มีกฎหมายเข้ามาเกี่ยวข้องตั้งหลายมาตรา
ยัง! แค่นั้นยังไม่พอ... ยังมีกฎหมายอีกมากมาย
ความผิดฐานพยายามฆ่า
เรามาดูกันว่าการที่ลูกชายของคุณมะลิเอาปืนไปยิงลูกชายของคุณนายไฮโซนั้น จะมีความผิดฐานพยายามฆ่าหรือไม่?
ความผิดฐานทำร้ายร่างกายกับความผิดฐานพยายามฆ่านั้นต่างกันที่เจตนาของผู้กระทำผิด ถ้าผู้กระทำผิดเตะต่อยเหยื่อ การกระทำนั้นแสดงว่ามีเจตนาแค่ทำร้ายร่างกาย เพราะธรรมดาการเตะต่อยคนนั้น คงไม่ถึงกับทำให้เขาตาย แต่ถ้านายแดงใช้อาวุธยิงที่หน้าอกคน ปืนเป็นอาวุธร้ายแรงทำให้คนตายได้ ยิงที่หน้าอกเป็นอวัยวะที่สำคัญทำให้คนตายได้ แสดงให้เห็นเจตนาของผู้ใช้อาวุธปืนว่ามีเจตนาฆ่าเขาตาย
เจตนาทำร้ายร่างกายกับเจตนาฆ่าคนตายมันต่างกันตรงนี้ โทษก็ต่างกันมาก จึงต้องดูพฤติการณ์ของผู้กระทำให้ชัดเจนว่ามีเจตนาทำร้ายหรือเจตนาฆ่ากันแน่?
เรื่องนี้ได้ความว่าลูกชายของคุณมะลิใช้อาวุธปืนยิงถูกที่ขาของลูกชายคุณนาย ก็ต้องดูต่อไปว่าลูกชายของคุณมะลิมีเจตนาทำร้ายหรือเจตนาฆ่าลูกชายของคุณนายหรือไม่?
ถ้าคนมีเจตนาฆ่าจะใช้อาวุธปืนยิงไปที่อวัยวะส่วนสำคัญของเหยื่อเพื่อให้เหยื่อตาย เช่น ยิงที่หัว ที่หน้าอก ที่หัวใจ อย่างนี้เจตนาฆ่าแน่ แต่ถ้ายิงไปที่แขน ที่ขา ที่เท้า ไม่ใช่อวัยวะที่สำคัญที่ทำให้ตายได้ แสดงให้เห็นว่าคนยิงไม่มีเจตนาฆ่า แต่มีเจตาทำร้ายร่างกายเท่านั้น ฉะนั้น ถ้าดูหยาบๆ การที่ลูกชายของคุณมะลิยิงที่ขาของลูกชายเท่านั้น แสดงเจตนาว่าเขามีเจตนาเพียงทำร้ายร่างกายเท่านั้น ไม่ใช่เจตนาฆ่าอย่างแน่นอน... เว้นแต่...
เว้นแต่ลูกชายของคุณมะลิจ้องจะยิงที่หน้าอกของลูกชายคุณนายแต่ลูกชายคุณนายกระโดดหลบกระสุนปืนทำให้กระสุนปืนไปถูกที่ขาของลูกชายคุณนาย ถ้าเป็นแบบนี้ลูกชายของคุณมะลิมีเจตนาฆ่าลูกชายของคุณนายอย่างแน่นอน...
ความผิดฐานบุกรุก
ถ้าเราเข้าไปในเคหสถานบ้านเรือนคนอื่นโดยไม่มีเหตุอันสมควร ก็มีความ ผิดฐานบุกรุก ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 364 และมาตรา 365 มีโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี ปรับไม่เกินสองพันบาท แต่ถ้าบุกรุกด้วยเหตุฉกรรจ์ เช่น มีอาวุธ ร่วมกันกระ ทำผิด เวลากลางคืน มีโทษจำคุกถึงห้าปี...
ประเด็นสำคัญอยู่ที่ว่า “เข้าไปโดยมีเหตุอันสมควรหรือไม่?” ถ้าเข้าไปโดยมีเหตุอันสมควรก็ไม่ผิด เช่น เข้าไปตามหาหมาแมวที่หลงไปบ้านคนอื่น เข้าไปช่วยคนป่วยในบ้านคนอื่นเพื่อส่งโรงพยาบาล อย่างนี้ไม่ผิดฐานบุกรุก แต่ถ้าเข้าไปทำร้ายเขาในบ้าน อย่างนี้เรียกว่า “เข้าไปโดยไม่มีเหตุอันสมควร” ผิดฐานบุกรุกแน่นอน...
แค่หมาไล่กัดแมว คนหลายคนต้องบาดเจ็บแทบตาย ผิดกฎหมายมากมาย ต้องขึ้นโรงขึ้นศาล ศาลตั้งทนายต่อสู้คดี บางครั้งสู้กันตั้งแต่ชั้นตำรวจ อัยการ ศาลชั้นต้น ศาลอุทธรณ์ ศาลฎีกา เป็นเวลา 10 กว่าปี... เพราะไอ้เรื่องหมากัดแมว... แค่นั้นเอง
คุณนายไฮโซกับคุณมะลิได้ยินเสียงพระสวดมั้ย?...
“สัพเพ สัตตา โหนตุ...”
“สัตว์ทั้งหลาย... จงเป็นสุขเป็นสุขเถิดอย่าได้มีเวรมีกรรมต่อกันและกันเลย”
.............................
ศรัญญา วิชชาธรรม
13 ส.ค. 66
โฆษณา