ทำไมรัฐบาลจีนไม่กระตุ้นเศรษฐกิจ - Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร
ทำไมรัฐบาลจีนไม่ออกแรงกระตุ้นเศรษฐกิจตามที่ทุกฝ่ายตั้งความหวัง ก่อนอื่นต้องบอกว่าที่ผ่านมารัฐบาลจีนก็ได้กระตุ้นไปแล้วบ้าง ไม่ว่าจะเป็นการที่ธนาคารกลางจีนผ่อนคลายนโยบายการเงิน ลดอัตราดอกเบี้ย และเรียกร้องธนาคารต่างๆ ให้มีการปล่อยกู้เพิ่มเติมให้ภาคอสังหาฯ
เพียงแต่ตลาดมองว่าเป็นการกระตุ้นแบบใช้กระสุนกะปริบกะปรอย ขณะที่ตลาดตั้งหน้ารอแพคเกจกระตุ้นเศรษฐกิจขนาดใหญ่แบบในอดีตที่จีนเคยใช้ช่วงเกิดวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์เมื่อปี ค.ศ. 2008 หรือแบบชนิดบาซูกาการคลังอัดฉีดเงินเข้าสู่ครัวเรือนแบบที่สหรัฐฯ ทำในช่วงวิกฤตโควิด
แต่รอมานาน ก็ไม่มีมาตรการใหญ่ใดๆ ออกมาเสียทีจากรัฐบาลจีน
คำถามคือ เพราะเหตุใดจึงไม่มีครับ เหตุผลหลักที่คนชอบอธิบายคือ รัฐบาลจีนกังวลปัญหาหนี้ การกระตุ้นเศรษฐกิจขนานใหญ่ของรัฐบาลจีนเมื่อรอบตอนวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ในปี ค.ศ. 2008 นั้น เน้นที่การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานทั่วประเทศจีน ซึ่งต่อมาสร้างปัญหาหนี้ ปัญหาการผลิตเกินตัว ปัญหาทุจริตรั่วไหล และปัญหาเมืองร้างโครงการลงทุนไม่คุ้มค่า
ยิ่งในยุคนี้ จีนได้สร้างโครงสร้างพื้นฐานที่ควรมีครบถ้วนหมดแล้ว การกระตุ้นใหญ่ด้วยการอัดเงินลงทุนสร้างโครงสร้างพื้นฐานอีก ย่อมมีแต่จะเป็นการลงทุนในโครงการที่ไม่คุ้มค่าเสียมากกว่า
นักวิชาการจีนส่วนใหญ่จึงมักเรียกร้องการกระตุ้นเศรษฐกิจ โดยอัดฉีดเงินเข้าภาคครัวเรือนโดยตรง แบบที่สหรัฐฯ ทำในช่วงวิกฤตโควิด (หรือที่พรรคเพื่อไทยเสนอจะทำด้วยเงินดิจิทัลแจกถ้วนหน้า) ซึ่งจะช่วยส่งเสริมภาคการบริโภคที่กำลังอ่อนแรงของจีน แต่รัฐบาลจีนก็ไม่ยอมอัดฉีดเงินด้วยวิธีการนี้
สาเหตุน่าจะมาจากความกังวลหลายอย่าง เพราะจำนวนประชากรจีนมหาศาล การอัดฉีดเงินเข้ากระเป๋าประชาชนโดยตรงทุกคนจะเป็นภาระงบประมาณสูงมาก ถ้าอัดฉีดบางกลุ่มบางคนก็อาจเกิดเสียงไม่พอใจ และหากอัดฉีดครั้งนี้ก็จะเป็นตัวอย่างให้มีความคาดหวังที่จะมีครั้งต่อๆ ไปเวลาเศรษฐกิจไม่ดี รวมทั้งหากอัดฉีดไปแล้ว เกิดไม่ได้ผล คนไม่ใช้จ่ายเงิน แต่เอาเก็บเข้าออมแบบที่คนจีนชอบออม ใครจะรับผิดชอบความผิดพลาดของนโยบายที่ใช้เงินมหาศาล
พูดง่ายๆ คือรัฐบาลจีนมองการอัดฉีดเงินเข้ากระเป๋าประชาชนโดยตรงให้เอาไปจับจ่ายใช้สอยว่าเป็นวิธีการกระตุ้นเศรษฐกิจที่ยังไม่เคยทดลองและความเสี่ยงสูง รวมทั้งขัดกับแนวคิดพื้นฐานของวัฒนธรรมจีนที่ไม่นิยมการแจกเงินจากรัฐ เงินต้องหามาด้วยน้ำพักน้ำแรงของตนเอง
อีกสาเหตุหนึ่งที่คนพูดกัน ก็คือ ยังมีความเชื่อในวงนโยบายของจีนบางส่วนว่า ปัญหาเศรษฐกิจจีนขาลงในเวลานี้ หนึ่ง ไม่ได้แย่ในระดับที่สื่อตะวันตกรายงาน จริงๆ หากดูตัวเลขเศรษฐกิจจีน จะพบว่ามีสัญญาณเริ่มฟื้นตัว เพียงแต่ฟื้นแรงในไตรมาสแรก แล้วเริ่มซึม และการฟื้นไม่ได้แรงแบบความคาดหวังของตลาด แต่ฟื้นจากปีที่แล้วนี่ของแน่นอน และไม่ได้มีวิกฤตหรือเสี่ยงวิกฤตอะไร เพียงแต่ไม่คึกคัก
สอง เชื่อว่าปัญหาตอนนี้เป็นปัญหาระยะสั้นในช่วงเปลี่ยนผ่าน จากปิดเมืองสู่เปิดเมือง และจากพึ่งพาภาคอสังหาฯ สู่พึ่งพาภาคเศรษฐกิจอื่นมากขึ้น ช่วงเปลี่ยนผ่านย่อมต้องเจ็บตัวและซบเซาเป็นธรรมดา เพราะแผลเก่าอย่างธุรกิจที่ล้มหายตายจากไปในช่วงปิดเมืองตอนวิกฤตโควิดเมื่อปีที่แล้วยังไม่กลับมา แต่พอเริ่มสมานแผลและเศรษฐกิจเริ่มขับเคลื่อนใหม่ ก็จะค่อยๆ ดีขึ้นได้เมื่อเวลาผ่านไป
ทั้งหมดนี้จึงทำให้เราเห็นรัฐบาลจีนเน้นการกระตุ้นที่พอเหมาะพอดีเพื่อประคับประคองเศรษฐกิจ แต่ไม่ได้ต้องการกระแทกให้เศรษฐกิจหักหัวขึ้นแบบปั๊มหัวใจ ขณะเดียวกันก็กระตุ้นแบบประคับประคองภาคอสังหาฯ ไม่ให้ลามเกิดเป็นวิกฤตการเงิน แต่ไม่ได้มีเป้าหมายจะฟื้นภาคอสังหาฯ ให้กลับมาเป็นฟองสบู่อีกเช่นเดียวกัน เพียงแต่ต้องการประคองช่วงเปลี่ยนผ่านและหวังว่าระยะยาวเศรษฐกิจใหม่จะค่อยๆ กลับมาเอง
แต่ยิ่งเวลาผ่านไป และข่าวร้ายเกี่ยวกับเศรษฐกิจจีนมากขึ้นเรื่อยๆ กลับกลายเป็นปัญหาหลักของเศรษฐกิจจีนตอนนี้คือวิกฤตความเชื่อมั่นและการติดหล่มที่ออกจากหล่มไม่ได้ เพราะเมื่อคนไม่เชื่อมั่นว่าเศรษฐกิจจะฟื้น ผู้บริโภคก็รัดเข็มขัดเพื่อความปลอดภัยในอนาคต ไม่ยอมใช้เงิน ส่วนนักลงทุนก็ไม่กล้าลงทุน ดูซ้ายดูขวาไม่รู้เศรษฐกิจจะฟื้นเมื่อไหร่
นี่ยังไม่นับแรงกดดันจากฝั่งตะวันตกที่ถอนการลงทุนออกจากจีนจากความผันผวนทางภูมิรัฐศาสตร์ และเศรษฐกิจโลกโดยรวมที่ซบเซาถ้วนหน้า ซึ่งยิ่งกดดันภาคการส่งออกของจีน เลยกลายเป็นหาข่าวดีใดๆ ไม่ได้ มีแต่ข่าวร้ายและข่าวผิดจากความคาดหวังที่สูงต่อเศรษฐกิจจีนหลังเปิดเมือง
รัฐบาลจีนยังดูเหมือนไม่ต้องการจะยิงบาซูก้าการคลัง และไม่รู้จะยิงอะไร (เพราะลงทุนโครงสร้างพื้นฐานไม่ได้ อัดเงินเข้าครัวเรือนก็ไม่เคยทำและไม่ชอบ) แต่ยิ่งเวลาผ่านไปและเศรษฐกิจจีนไม่ฟื้นเสียทีและความเชื่อมั่นยิ่งดิ่งเหว ไม่แน่ว่าถึงจุดหนึ่ง รัฐบาลจีนอาจต้องกลับลำอัดกระตุ้นใหญ่ทางใดทางหนึ่งเพื่อปลุกหัวใจเศรษฐกิจ เหมือนกับที่เคยกลับลำจากหัวเด็ดตีนขาดก็ไม่ยอมเปิดเมืองมาเป็นเลิกนโยบายซีโรโควิดทั้งหมดในข้ามคืน
- 94
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
