เล่นเรื่องคลองสาน ผ่านโรงน้ำปลา เก๋งจีนทั่งง่วนฮะ และคาเฟ่ บ้านอากง อาม่า
เก๋งจีนทั่งง่วนฮะ อยู่ติดกับศาลเจ้ากวนอู คลองสาน .. เป็นรูปแบบบ้านคหบดีจีนแบบฮกเกี้ยนในสมัยปลายรัชกาลที่ 2 เรียกว่า.. เป็นบ้านที่มีลักษณะที่เรียกว่า “เหี่ยซัวโห้ว” หรือเสือลงภูเขาเขา
.. ซุ้มประตูด้านหน้า คือ ศรีษะของเสือ เวลากลางคืนจุดโคมเหมือนตาของเสือที่เปล่งประกาย ประตูเหมือนเสือที่กำลังอ้าปาก อาคารที่หันออกเหมือนขาของเสือที่ยื่นออกมา ตัวอาคารด้านหลังเหมือนกับตัวเสือ
บรรพบุรุษของเจ้าของคนปัจจุบัน คือ อากง ของ คุณพูนศักดิ์ ทังสมบัติ เช่าบ้านบ้านหลังนี้มาเพื่อทำกิจการค้าน้ำปลาเมื่อปี พ.ศ.2460 ซึ่งตอนนั้นบ้านก็เก่าแล้ว มีคนที่เคยอบยู่ในบ้านหลังนี้มา 3-4 รุ่น .. จนกระทั่งในปี 2499 จึงได้ซื้อมาครอบครองในราคาหนึ่งแสนบาท
.. เมื่อมีคนจีนที่เดินทางมาจากเมืองจีนมาพักครั้งละราว 50 คน .. เลยขยับขยายไปซื้อเรือนแพมาจากอ่างทองมาปลูกเป็นเรือนไทยอยู่ติดกัน ต่อมาได้รื้อเอาฝาปะกนมาติดไว้ที่เรือนปั้นหยา บ้านอีกหลังหนึ่งที่ทางอากงได้เช่าเอาไว้เพื่อทำเป็นทางออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อขนส่งน้ำปลา (ซื้อเมื่อปี 2523 และตอนนี้เป็นที่ตั้งของ ร้านกาแฟ อากง อาม่า)
เนื่องจากเป็นบ้านโบราณที่โดดเด่น เป็นบ้านคหบดีจีนโบราณหลังเล็กที่อยู่รอดแทบจะเป็นหลังสุดท้ายในกรุงเทพฯ และยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์ที่สุดด้วย .. เป็นตัวเชื่อมอดีตเมื่อครั้งชาวจีนโพ้นทะเลอพยพเข้ามาตั้งรกรากบนผืนแผ่นดินไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นจึง ดึงดูดให้มีผู้คนแวะเวียนมาขอชมมากขึ้นเรื่อยๆ .. เราก็เป็นหนึ่งในคนที่อยากเข้าไปชมเช่นกัน
โรงน้ำปลาทั่งง่วนฮะตั้งอยู่สุดซอยสมเด็จเจ้าพระยา 3 ถนนสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน ไม่ไกลจากอุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ติดกับศาลเจ้ากวนอู เป็นบ้านคหบดีจีนโบราณที่มีอายุประมาณ 200 กว่าปี สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในช่วงปลายรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หรือต้นรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ตรงกับรัชสมัยของสมเด็จจักรพรรดิชิงซวนจงของประเทศจีน
.. เป็นสถาปัตยกรรมของจีนทางตอนใต้ โดยสกุลช่างชาวฮกเกี้ยน ลักษณะบ้านเป็น ‘บ้านล้อมลาน’ หากหันหน้าเข้าอาคารบ้านจะมีอาคารหลักตั้งเด่นอยู่ตรงกลางสูง 2 ชั้น และมีอาคารชั้นเดียวขนาบข้างทั้งด้านซ้ายและขวา โดยมีลานโล่งอยู่ตรงกลาง
เมื่อก่อนอาคาร 2 ชั้น มีห้องนอน ห้องทำงาน และห้องพระอยู่ชั้นบน ส่วนพื้นที่ชั้นล่างทั้งหมดใช้เป็นที่เก็บไหน้ำปลาที่หมักเอาไว้จำหน่าย แม้ว่าในปัจจุบันโรงผลิตน้ำปลาย้ายออกไปจากพื้นที่นี้แล้ว แต่ คุณคุณ พูนศักดิ์ (หลานของอากงไต้ซิง แซ่ตึ๊ง ) ก็ยังเก็บไหหมักน้ำปลาและคานหามไหน้ำปลาเอาไว้ เพื่อรำลึกถึงธุรกิจอันเป็นรากเหง้าของครอบครัว
อากง ไต้ซิง แซ่ตึ๊ง อพยพมาจากมณฑลแต้จิ๋ว ประเทศจีน ต่อมาตัดสินใจดำเนินธุรกิจผลิตและจำหน่ายน้ำปลาตามสูตรดั้งเดิมของชาวจีนตอนใต้ โดยเช่าบ้านหลังเล็กๆ ที่ย่านตลาดพลู ฝั่งธนบุรี เพื่อใช้เป็นสถานที่หมักและจำหน่ายน้ำปลา
ในระยะแรกเริ่ม น้ำปลาเป็นสินค้าใหม่ที่คนไทยยังไม่คุ้นเคย แต่ต่อมาก็ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายเพราะน้ำปลาช่วยเพิ่มรสชาติให้อาหารไทยได้เป็นอย่างดี และกิจการของอากงไต้ซิงก็เติบโตขึ้นเรื่อยๆ
.. การขนส่งน้ำปลาตามแบบเดิมคือการแจวเรือจากตลาดพลูมาสู่แม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อนำน้ำปลาไปส่งขายยังท่าเตียนกับสำเพ็งใช้เวลานานมากๆ อากงไต้ซิงจึงตัดสินใจหาทำเลทำธุรกิจใหม่ โดยมาเช่าบ้านทรงจีนหลังนี้ในพ.ศ. 2460 เพราะอยู่ใกล้แม่น้ำเจ้าพระยาและมีพื้นที่ใหญ่กว่าเดิม
คุณ พูนศักดิ์ เคยเล่าว่า .. “ก่อนอากงมาอยู่ บ้านหลังนี้มีครอบครัวอื่นอาศัยอยู่อย่างต่อเนื่องมาสามชั่วอายุคน ตอนแรกอากงไม่คิดว่าจะอยู่เมืองไทยเป็นการถาวร สักวันหนึ่งจะกลับไปอยู่จีน เลยไม่คิดจะซื้อบ้านหลังนี้ไว้ ได้แต่เช่าอยู่ไปเรื่อยๆ
ในช่วงนั้นแผ่นดินจีนก็ระส่ำระสาย มีชาวจีนอพยพเข้ามาอยู่เมืองไทยมากขึ้น มีชาวจีนที่เดินทางมาถึงประเทศไทยแล้วแต่ยังไม่มีลู่ทาง ก็มาพักอาศัยหรือทำงานที่บ้านหลังนี้สักช่วงหนึ่งก่อน เล่ากันว่าในช่วงเวลานั้นเคยมีคนอาศัยอยู่ในเก๋งจีนหลังนี้สี่สิบถึงห้าสิบคนเลยทีเดียว
“พออากงทราบข่าวว่าญาติผู้ใหญ่ของอากงที่จีนถึงแก่กรรมไปแล้วหลายคน อากงจึงไม่มีอะไรต้องเป็นห่วงอีกต่อไป จึงตัดสินใจรวบรวมเงินซื้อบ้านหลังนี้ใน พ.ศ. 2499 รวมทั้งซื้อเรือนไม้ทรงปั้นหยาที่อยู่ติดกันมาในเวลาต่อมา ซึ่งเรือนปั้นหยาใน ปัจจุบันคือร้านกาแฟชื่อบ้านอากงอาม่า” คุณพูนศักดิ์เล่าถึงประวัติของบ้านหลังนี้อันเป็นตำนานของอดีตโรงงานน้ำปลาทั่งง่วนฮะ
“ก่อนอากงซื้อ บ้านหลังนี้เปลี่ยนมือเจ้าของไปหลายคน ในโฉนดเก่ามีรายชื่อเจ้าของไม่ต่ำกว่าสามถึงสี่หน้าเลย เจ้าของแต่ละคนก็เพิ่มค่าเช่าสูงขึ้นเรื่อยๆ มีข้อเรียกร้องต่างๆ นานา จนอากงเห็นว่าถ้าเผชิญสถานการณ์เช่นนี้ต่อไปคงต้องเลิกกิจการผลิตและขายน้ำปลาแน่ๆ อากงเลยซื้อมาในที่สุด เช่าอยู่นานมาก กว่าจะได้มาเป็นเจ้าของ”
ต่อมาโรงงานน้ำปลาย้ายออกจากพื้นที่นี้ไปยังแม่กลอง บ้านหลังนี้จึงกลายมาเป็นโกดังเก็บน้ำปลาสำหรับกระจายสินค้าขายในเขตกรุงเทพฯ แทน รวมทั้งเป็นที่เก็บเครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ ไม่มีคนอยู่อาศัยถาวร .. จนเสื่อมโทรมลง
ในช่วงประมาณ พ.ศ. 2540 มีการบูรณะศาลเจ้ากวนอู .. บ้านหลังนี้จึงได้รับการซ่อมแซมและบูรณะ และโขคดีที่สามารถหาช่างที่เข้าใจและมีประสบการณ์ในการบูรณะศาลเจ้า มาช่วย ซึ่งก็คือ คุณมานิตย์ โตปานวงศ์ ผู้มีประสบการณ์ในการสร้างและซ่อมศาลเจ้าจีนมากว่า 36 ปี และเป็นผู้บูรณะศาลเจ้ากวนอูที่อยู่ติดกับบ้านอากง รวมทั้งสร้างศาลเจ้ากวนอูหลังใหม่ที่ตั้งอยู่ไม่ไกลกัน
แม้จะผ่านการยากลำบากในการบูรณะ และความพยายามในการทำให้อาคารเก่าแก่หลังนี้เหมือนเดิม ด้วยวัสดุเดิมมากที่สุด .. ซึ่งรวมถึงการรักษากระเบื้องปรุจีนสีน้ำตาลที่ประดับบนกำแพงหนาหน้าบ้าน ซึ่งเป็นของเก่าแก่และหาชมยากมากๆ .. กระเบื้องปรุสีน้ำเงินโบราณที่ใช้ซ้อนหน้าต่างไม้ด้านใน หรือโครงสร้างม้าตั่งไหมแกะสลักแบบจีนที่ใช้รับแปหลังคาของระเบียงชั้นบน ฯลฯ ที่ต้องทำอย่างระมัดระวัง เพราะหากสูญไปแล้วก็อาจสูญเสียไปเลย
คุณพูนศักดิ์ใช้เวลากว่า 2 ปีครึ่งในการซ่อมแซมบ้านอากงหลังนี้ให้กลับมายืนตระหง่านอย่างคงทนอีกครั้ง ความพยายามศึกษาและลงมือไปพร้อมๆ กันของคุณพูนศักดิ์ ก็เพื่อพยายามเก็บ ‘ความแท้’ ของบ้านหลังนี้เอาไว้ แม้แต่รอยคร่ำคร่าที่ปรากฏอยู่บนผนังทุกรอยก็มีความหมาย .. เพื่อให้ลูกหลานไม่ลืมรากเหง้าของบรรพชน รวมถึงต่อลมหายใจให้อาคารเก่าหลังนี้
.. โดยหวังว่า สักวันหนึ่งบ้านอากงจะกลับมาฟื้นคืนชีวิตอย่างเต็มสมบูรณ์ในอนาคต และทำให้อาคารโบราณหลังนี้ให้เป็นรอยเชื่อมประวัติศาสตร์ของไทยในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ที่ยังยืนหยัดให้ได้ศึกษาหาความรู้กันต่อไปทั้งในวันนี้และวันหน้า
ร้านกาแฟ องกง อาม่า
บ้านไม้เรือนไทยทรงปั้นหยาหน้าตาสุดคลาสสิกที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ที่เต็มไปด้วยเรื่องราวประวัติศาสตร์ รวมถึงเรื่องราวของต้นตระกูลจีน ‘ทังสมบัติ’ ผู้ผลิตและจัดจำหน่าย (บ.ทั่งง่วนฮะ) น้ำปลาตรารวงทอง
ที่นี่ .. ยังคงเต็มไปด้วยความอบอุ่นและความทรงจำในวัยเด็กของคนในครอบครัว จนกระทั่งกลายมาเป็น My Grandparent's House บ้านอากงอาม่า
บรรยากาศภายในร้าน สงบร่มรื่น เติมเต็มบรรยากาศสุดคลาสสิกแบบจีน ๆ ..
ส่วนของตัวบ้านมีระเบียงยื่นออกไปให้ได้รับลมริมแม่น้ำเจ้าพระยา จึงทำให้ที่นี่เปี่ยมเสน่ห์แบบความคลาสสิกในแบบที่ไม่เหมือนใคร
คาเฟ่แห่งนี้ .. เน้นเสิร์ฟอาหารว่างและเครื่องดื่มแบบคลาสสิก เช่น เก๊กฮวย เฉาก๊วย .. ที่ชวนให้นึกไปถึงวิถีชีวิตของผู้คนในยุคสมัยก่อน
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
