19 ก.ย. 2023 เวลา 12:27 • ประวัติศาสตร์

เทียบประวัติศาสตร์สยาม ตรงกับยุคไหนของโลกตะวันตก? (ตอน1/2)

เปรียบเทียบประวัติศาสตร์ชาติไทยกับประวัติศาสตร์โลก
โดยเริ่มตั้งแต่ยุคสุโขทัย จนถึงกรุงธนบุรี
วิวัฒนาการชาติตะวันตกในยุคก่อนกรุงรัตนโกสินทร์จะเป็นอย่างไร และมีปฏิสัมพันธ์กับสยามอย่างไรบ้าง
ปักหมุดจากยุค​สุโขทัย (210 ปี) เริ่มต้นปี ค.ศ.1238
ตรงกับช่วงปลายสงครามคูเสด ที่ยืดเยื้อมา 9 ครั้ง และเป็นยุคที่ Marco Polo เดินทางออกจากเวนิซไปทางตะวันออก มาเมืองหยวนตาตู หรือ ปักกิ่งในปัจจุบัน ใช้เวลาอยู่จีน 20 ปี ก่อนจะกลับจีนในปี 1295
จากรอยต่อสงครามครูเสด ยุโรปเจอโรคระบาดใหญ่ Black Death (ค.ศ.1346-1353) ทำให้ช่วงนั้น ยุโรปไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์กับสุโขทัย
1
ถ้าเทียบกับจีน ตรงกับยุคราชมองโกล ที่ครองจีน 90กว่าปี ต่อเนื่องไปถึงราชวงศ์หมิง
ถัดมาคืออยุธยา (417) ปี 5 ราชวงศ์ ค.ศ. 1351
ตรงกับปลายยุคกลาง ต้นเรสเนสซองส์ของยุโรป และยุคแห่งการสำรวจโลกของยุโรป ทำให้เกิดการหลั่งใหลเข้ามาของชาวยุโรปในช่วงกลางและปลายอยุธยา
ปฐมราชวงศ์อู่ทอง ตรงกับช่วงราชวงศ์หมิงของจีน ที่สถาปนาโดยพระเจ้าหมิงไท่จู่
ส่งต่อมาถึง พระเจ้าหย่งเล่อ ครองราชย์ ค.ศ. 1402 สร้างพระราชวังปักกิ่ง
และส่งเจิ้งเห่อ ไปสำรวจโลก เดินเรือไปถึงตะวันออกของแอฟริกา ไปก่อนสเปน และโปรตุเกส จะออกสำรวจโลก
หนึ่งในจุดที่เจิ้งเห่อ จอดเรือ คือ อยุธยา มาตอนราชวงศ์สุพรรณภูมิ ราชวงศ์ที่ 2 ของอยุธยา พระบรมราชธิราชที่ 2
 
ราว ค.ศ.1400 เป็นจุดเริ่มต้นยุคเรอเนสซองส์
เป็นช่วงที่สเปน โปรตุเกสเริ่มออกเดินทางสำรวจโลก
ตรงกับสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ครองราชย์ ( ค.ศ. 1448-1488) ​
ยุคนี้ เกิดการปกครองที่เรียกว่า จตุสดมภ์ เวียง วัง คลัง นา
โปรตุเกสเริ่มเข้ามาแผ่อิทธิพลในอยุธยา เพราะชาวสเปนถูกแบ่งให้ไปสำรวจอีกซีกโลก
 
มาถึงเหตุการณ์เสียกรุงครั้งที่ 1 อยุธยาตกเป็นเมืองขึ้น 23 ปี ตรงกับปี ( ค.ศ. 1569-1592) ตรงกับยุคสเปนและโปรตุเกสแข่งกันเป็นใหญ่ทางทะเล จบลงด้วยสเปนชนะ
ตามด้วยอังกฤษสู้กับสเปน ในสงคราม Armada ปี ค.ศ. 1588 จบลงด้วยชัยชนะของอังกฤษ
4 ปีหลังจากนั้น ปี ค.ศ. 1952 สมเด็จพระนเรศวรทำสงครามยุทธหัตถีชนะ ประกาศเอกราชให้อยุธยา
ในเวลานั้น เป็นยุคที่ สเปน ไม่มีแสนยานุภาพล่าอาณานิคม
อังกฤษ ฮอลันดา เริ่มออกล่าอาณานิคม
ชาวอังกฤษกับดัตซ์ เริ่มหลั่งไหลเข้ามาอยุธยา
หนึ่งในบุคคลสำคัญ คือ Jeremias Van Vliet พนักงานบริษัทดัตซ์ อีสต์ อินเดีย
ที่คนไทยรู้จักในชื่อวันวลิต
เป็นผู้ประพันธ์หนังสือ ประวัติศาสตร์อยุธยา และมาอยุธยา ปี ค.ศ. 1642
ตรงกับยุคราชวงศ์ปราสาททอง
ซึ่งมีกษัตริย์องค์สุดท้ายของราชวงศ์นี้ คือ พระนารายณ์
ซึ่งตรงกับยุคพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 อยู่ช่วงพระนารายณ์ มีการส่งทูตไปผูกสัมพันธ์
ส่วนที่จีน ตรงกับช่วงตอนต้นของราชวงศ์จ้าชิง แมนจู ซึ่งมีจักรพรรดิคังซี ผู้โด่งดัง
มาถึงเหตุการณ์เสียกรุงครั้งที่ 2 พ.ศ.2310 ตรงกับ ค.ศ. 1767
ตรงกับยุคราชวงศ์บ้านพลูหลวง ค.ศ. 1688-1767 (79 ปี)
ตอนนั้นยุโรปมีการปฏิวัติวิทยาศาสตร์​
ต่อมาสมเด็จพระเจ้าตาก กอบกู้เอกราช ตั้งกรุงธนบุรี ในปี ค.ศ.1770
ตรงกับยุคจักรพรรดิเฉียนหลง แห่งราชวงศ์ชิง ปีที่ 32
กำลังขยายอิทธิพลลงใต้ ส่งกองทัพไปรบกับพม่า ในยุคอังวะ ในปี 1765-1769
เท่ากับพม่ารุกรานอยุธยา แต่ก็ต้องแบ่งกำลังไปรบกับจีน
ตอนต่อไป มาติดตามต่อว่า แล้วหลังจากเข้าสู่กรุงรัตนโกสินทร์ จะตรงกับยุคไหนของชาติตะวันตก
ที่มา : 8 Minute History EP.224
โฆษณา