เภสัชกรรมไทย สมุนไพร เรื่องยายา
เภสัชกรรม ชื่อเด่นมาเลยว่าต้องเกี่ยวกับเรื่องยาแน่ ๆ และใช่ครับ เรื่องยาจริง ๆ ยาที่หมายถึงสมุนไพรทั้งหลาย สรรพคุณ วิธีการปรุงยา วิธีการใช้ยา การเก็บรักษา การผลิตขั้นอุตสาหกรรม ตลอดจนไปถึงการวิเคราะห์สารสำคัญในยา อย่างแพทย์แผนไทยประยุกต์
เป็นศาสตร์ที่ผสมผสานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์แผนปัจจุบันได้อย่างลงตัวและเห็นภาพ จะเป็นอย่างไรเชิญรับฟัง
เริ่มด้วยสิ่งที่น่าจะมีชื่อเสียงมากที่สุดในศาสตร์นี้ก็คือ สมุนไพร ซึ่งปัจจุบันเริ่มมีการใช้กันอย่างแพร่หลายมาก ๆ การเรียนรู้ก็ง่าย ๆ เลยครับ คาบแรกก็จำเลย มีตัวอย่างเครื่องยาสมุนไพรมา หน้าตา สี กลิ่น รส จำไปเลยสมุนไพรประเภทต้น 108 ตัว
ใช่ครับ เราต้องเรียนกันอย่างนั้น เราต้องรู้จักเภสัชวัตถุ 5 ประการคือ ลักษณะ สี กลิ่น รส ชื่อ ทั้งพืชวัตถุ สัตว์วัตถุ และ ธาตุวัตถุ แต่ละอย่างก็จะแยกย่อยลงไปอีก ค่อย ๆ จด ค่อย ๆ จำ เรียนรู้กันไปเรื่อย ๆ ครับ
ที่เกริ่นไปเมื่อครู่คือเภสัชวัตถุ ซึ่งเป็นหนึ่งในหลักเภสัช 4 ประการ มีอีก 3 อย่าง คือ
สรรพคุณเภสัช ที่เราจะเริ่มเรียนถึงเรื่องรสชาติของตัวยานั้นและสรรพคุณ โดยรสของยานั้นจะมีความสัมพันธ์กับสรรพคุณของยาได้อย่างน่าประหลาดเช่น รสขมแก้ไข้ รสเปรี้ยวลายเสมหะ
ซึ่งเมื่อเราใช้หลักการของทางวิทยาศาสตร์เข้ามาจับก็จะเห็นภาพชัดขึ้น คือการที่มีสารสำคัญในการออกฤทธิ์แต่ละตัวจะทำให้มีรสชาตินั้น ๆ
ทั้งยังสามารถนำความรู้ทางวิชาพฤกษศาสตร์ เข้ามาช่วยในการสังเกตสมุนไพรได้เช่น พืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกัน จะมีลักษณะหน้าตาคล้ายกัน มีรสยา มีสรรพคุณที่คล้าย ๆ กัน นี่แหละครับคือการประยุกต์ที่สนุกมาก ๆ
คณาเภสัช จะเริ่มลงรายละเอียดในการใช้ยาที่เป็นกลุ่ม เป็นหมู่ ที่เรียกกันว่า พิกัดยา ซึ่งเมื่อมานวมกันจะช่วยในการออกฤทธิ์ทั้งส่งเสริมกัน ควบคุมกัน ให้ยามีประสิทธิภาพ
ซึ่งเป็นหลักที่จะใช้การจำค่อนข้างเยอะ มีทั้งการแต่งกลอนช่วยจำเช่นพิกัดโกฐ5 เชียงสอขอหัวบัวเขมาชั่วลักจุฬา คือมีตัวของโกฐเชียง โกฐสอ โกฐหัวบัว โกฐเขมา โกฐจุฬาลัมพา เราจะได้เห็นคำกลอน คำย่อที่น่าสนใจประเภทนี้อีกมากเลยทีเดียวครับ
เภสัชกรรม เป็นคำหลักชื่อวิชา จะเรียนเกี่ยวกับวิธีการปรุงยาตั้งแต่รูปแบบของยาไทยโบราณ การชั่งตวงวัดทางแผนไทย การสะตุ ประสะ ฆ่าฤทธิ์ยา น้ำกระสายยา
ตลอดจนถึงลักษณะของยาแผนปัจจุบัน ยาน้ำ ยาเม็ด ยาแคปซูล และยังเรียนถึงเรื่องของการควบคุมคุณภาพสมุนไพร การทดสอบสาร ทดสอบเชื้อ ทางห้องปฏิบัติการเลยทีเดียว
หลักการทางเภสัชกรรมนั้นมีความสนุกมากครับ หลังจากเรียนเมื่อเราเห็นต้นไม้เราก็จะชี้ไม้ชี้มือพูดกันว่านี่ต้นอะไร นั่นต้นอะไร คาดเดากันไปว่านี่น่าจะเป็นพืชวงศ์นี้นะ น่าจะมีสรรพคุณนี้ ถ่ายรูปไปเสิร์ช ไปค้น
อย่างที่เรื่องเล่าโบราณที่หมอชีวกโกมารภัจจ์กล่าวไว้ว่า “ไม่มีพืชใดไม่เป็นยา” ด้วยประการฉะนี้เอง
ไม่มีพืชใดไม่เป็นยา
หมอชีวกโกมารภัจจ์
ถ้าชอบก็ฝากกดไลก์👍 กดแชร์➡
กดติดตาม🔁 ไว้ด้วยนะครับ🙏🙏🙏
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
