3 ธ.ค. 2023 เวลา 12:00 • ประวัติศาสตร์

พิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ (ตอนจบ)

สำหรับพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2549 เป็นต้นมา ทางกองทัพไทยได้มีการปรับขั้นตอนการปฏิบัติบางประการ เพื่อความรวดเร็วและเป็นการถวายพระเกียรติแด่พระองค์
โดยให้มีการเชิญธงชัยเฉลิมพลไปประจำที่หน้าแถวก่อนเวลาเสด็จพระราชดำเนิน แทนการเชิญธงชัยเฉลิมพลหลังจากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ทรงตรวจพลสวนสนามเสร็จแล้ว
นอกจากนั้น การขับร้องเพลงถวายพระพรโดยวงดุริยางค์ทหารบก ซึ่งทำกันเป็นประจำทุกปี ก็ได้ถูกงดไปด้วย
ต่อมาในปี พ.ศ. 2551 ได้มีการปรับรูปแบบการสวนสนามจากเดิม 4 กรม 12 กองพันเรียงแถวตามลำดับ มาเป็นการเดิน 2 แถวสวนสนามผ่านหน้าพลับพลาที่ประทับพร้อมกัน เพื่อเป็นการกระชับเวลาในการประกอบพิธีให้สั้นลงและลดพระราชภาระของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ปี พ.ศ. 2552 เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จฯ ไปประทับ ณ โรงพยาบาลศิริราช จึงได้มีการเลื่อนพิธีออกไปเป็นปีแรก แล้วได้มีการจัดพิธีขึ้นมาใหม่อีกครั้งในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2553 หากแต่ไม่มีการสวนสนาม มีเฉพาะการถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ พร้อมกับการเสด็จออกมหาสมาคม รับการถวายพระพรชัยมงคล เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการเหล่าทัพ พร้อมด้วยนายทหารชั้นผู้ใหญ่เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ในพระบรมมหาราชวัง ส่วนทหารรักษาพระองค์ทั้ง 12 กองพัน ตั้งแถวเฝ้าฯ บริเวณสนามหญ้าหน้าศาลาสหทัยสมาคม ส่วนอีก 1 กองพันทหารม้า ตั้งแถวเฝ้าฯ บริเวณริมกำแพงพระบรมมหาราชวังติดกับประตูวิเศษไชยศรี
การปฏิบัติของทหารรักษาพระองค์ ระหว่างเสด็จออกมหาสมาคม รับการถวายพระพระพรชัยมงคล เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2553 (ภาพ: Facebook Fanpage ของ We love Thai Royal Family)
ต่อมาในวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2556 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จฯ แปรพระราชฐานไปประทับ ณ วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จึงต้องมีการย้ายสถานที่ประกอบพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ พร้อมกับการเสด็จออกมหาสมาคม เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ไปยังศาลาราชประชาสมาคม วังไกลกังวล ซึ่งถือเป็นการประกอบพิธีนอกเขตกรุงเทพมหานครครั้งแรก
ทหารรักษาพระองค์ เดินแถวจากที่รวมพลไปยังศาลาราชประชาสมาคม วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพื่อเข้าร่วมพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2556 (ภาพ: กองเทคโนโลยีสารสนเทศ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า)
ถึงในวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2557 หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จฯ กลับมาประทับยังโรงพยาบาลศิริราชอีกครั้ง ทางกองทัพไทยได้มีการจัด “พิธีเทิดพระเกียรติของทหารรักษาพระองค์” เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2557 ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง
ทหารรักษาพระองค์ ขณะรวมพลอยู่ที่บริเวณแยกหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน เพื่อเดินสวนสนามเข้าประจำที่บริเวณท้องสนามหลวง ในพิธีเทิดพระเกียรติของทหารรักษาพระองค์ เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2557 (ภาพ: Facebook Fanpage ของ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช)
โดยรูปแบบของพิธีได้กระทำเช่นเดียวกับที่มีมาตั้งแต่ปี 2553 คือ หลังจากยิงพลุสัญญาณ พระปรมาภิไธยย่อ ภปร. สก. และควันสีสายรุ้งแล้ว ทหารทั้ง 12 กองพัน และ 1 กองพันทหารม้า เริ่มเดินแถวจากที่รวมพลบริเวณถนนท้ายวังมายังมณฑลพิธีท้องสนามหลวง เพื่อกระทำการถวายสัตย์ปฏิญาณตนเบื้องหน้าพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ และไม่มีการสวนสนามเช่นเดิม
แต่จะมีการปฏิบัติต่าง ๆ ที่เพิ่มเติมขึ้นมา ประกอบด้วย การแลซ้ายเคารพขณะเดินแถวผ่านพระที่นั่งไชยชุมพล มีการจัดอีก 1 กองร้อยปืนใหญ่จากกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 12 รักษาพระองค์ปิดท้ายขบวน แต่ไม่มีการยิงสลุตเฉลิมพระเกียรติ 21 นัด ขณะที่มีการบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี และหลังจากที่หมู่เชิญธงชัยเฉลิมพลเดินออกมาประจำที่แถวหน้าสุด หลังกองบังคับการกองผสมแล้ว ผู้เชิญธงชัยเฉลิมพลจะเดินขึ้นไปประจำบนปะรำพิธีเบื้องหน้าพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์
เมื่อเสร็จสิ้นพิธี ผู้เชิญธงชัยเฉลิมพลจะเดินแถวลงจะปะรำพิธีไปประจำที่แถวด้านหลังกองบังคับการกองผสม ก่อนจะเดินกลับเข้าแถวตามเดิม
การเชิญธงไชยเฉลิมพลไปไปประจำบนปะรำพิธีเบื้องหน้าพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ ในพิธีเทิดพระเกียรติของทหารรักษาพระองค์ เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2558 ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง (ภาพ: Facebook Fanpage ของ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช)
ซึ่งได้มีการประกอบพิธีดังกล่าวจนถึงวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2558 เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จสวรรคตในวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 แล้วก็ไม่ปรากฏว่ามีพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์เกิดขึ้นอีก
อนึ่ง หากว่าในปีใดที่ตรงกับโอกาสพิเศษแห่งรัชกาล เช่น การเฉลิมพระชนมพรรษาครบรอบปีนักษัตร หรือครบรอบการครองสิริราชสมบัติ ทางกองทัพไทยก็จะมีการเพิ่มขั้นตอนการปฏิบัติบางประการ เพื่อเป็นการถวายพระเกียรติแด่พระองค์ เช่น การเชิญธงชัยเฉลิมพลของหน่วยทหารรักษาพระองค์ต่าง ๆ รวมทั้งสิ้น 36 หน่วย มาร่วมพิธีพร้อมกับหน่วยทหารรักษาพระองค์ทั้ง 13 กองพันที่จะทำการสวนสนามด้วย
สำหรับพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ถือเป็นงานปีมีหนที่ทุกคนในสมัยนั้นต่างตั้งหน้าตั้งตารอชมกันอย่างพร้อมเพรียง ทั้งการเดินทางไปชมพิธีแบบสด ๆ ถึงลานพระบรมรูปทรงม้า การรับฟังผ่านสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย สถานีวิทยุในเครือกองทัพต่าง ๆ หรือแม้แต่การรับชมผ่านการถ่ายทอดสดของโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย
แล้วสิ่งที่ทุกคนจะได้เห็นจากพิธีนี้ ก็มีทั้งความมีสีสันที่หลากหลายของเครื่องแบบทหารรักษาพระองค์หน่วยต่าง ๆ ทั้งนายทหารชั้นประทวนและนายทหารชั้นสัญญาบัตร ตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้าลงมา
รวมถึงความสง่างามในการปฏิบัติต่าง ๆ ของทหารตั้งแต่การเดินแถว การหยุดแถว การยืน การแสดงความเคารพ และการเดินสวนสนามผ่านพลับพลาที่ประทับ โดยมีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ทรงรับความเคารพอยู่ตลอดเวลาจนครบทั้งหมด 13 กองพันที่แสดงให้เห็นความพร้อมในการที่จะปฏิบัติหน้าที่เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยให้กับประเทศชาติและประชาชน
ดังคำกล่าวของทหารที่ว่า ความมีระเบียบวินัยของทหาร สามารถดูได้จากการแต่งกาย การแสดงความเคารพ และการเดินสวนสนาม
หรือแม้แต่ความฮึกเหิมในระหว่างพิธีที่ทหารรักษาพระองค์ทุกนายได้กล่าวคำถวายสัตย์ปฏิญาณด้วยน้ำเสียงที่หนักแน่นพาให้กึกก้องไปทั่วลานพระบรมรูปทรงม้า ด้วยข้อความดังนี้
ขอเดชะ ฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้าปกกระหม่อม
ข้าพระพุทธเจ้า (ยศ-ชื่อ-นามสกุล)
ขอถวายคำสัตย์ปฏิญาณต่อใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทว่า
ข้าพระพุทธเจ้าจะยอมตายเพื่อรักษาไว้
ซึ่งพระบรมเดชานุภาพแห่งพระมหากษัตริย์เจ้า
ข้าพระพุทธเจ้าจะจงรักภักดีและถวายความปลอดภัย
ต่อใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทจนชีวิตหาไม่
ข้าพระพุทธเจ้าจะเชิดชูและรักษาไว้
ซึ่งเกียรติยศ เกียรติศักดิ์ของทหารรักษาพระองค์
ทั้งจะปฏิบัติตนให้เป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย
ของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ทุกประการ
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
แน่นอนว่า ใครที่ได้ยินคงต้องขนลุกซู่ขึ้นมาบ้างไม่มากก็น้อยเลยทีเดียว
นอกจากนั้น สำหรับบางคน การที่ได้มาเป็นส่วนหนึ่งของพิธี แม้ตนเองจะไม่ได้เป็นทหารรักษาพระองค์ก็ตาม แต่ถือเป็นโอกาสอันดีที่จะได้เฝ้าชื่นชมพระบารมีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ อย่างใกล้ชิด ณ ตอนนั้น ซึ่งภาพต่าง ๆ ที่ได้ผ่านสายตาไป ไม่ว่าจะช่องทางไหน จนมีบางคนบางท่านถึงกับกล่าวว่า คงจะไม่มีประเทศใดเหมือนเช่นในประเทศไทยอีกแล้ว
(ภาพ: ไทยรัฐออนไลน์)
แต่ว่าช้าก่อน! ประชาชนผู้จงรักภักดีทั้งหลาย อย่างเพิ่งรีบอิ่มเอมหรือชื่นใจกันไป...เพราะจากที่ได้มีโอกาสไปศึกษาเพิ่มเติมดูแล้ว พบว่าประโยค “คงจะไม่มีประเทศใดเหมือนเช่นในประเทศไทยอีกแล้ว” นั้น อาจจะไม่ใช่ความจริงไปเสียทั้งหมด
เนื่องจากในบางประเทศ เช่น ประเทศอังกฤษ สหราชอาณาจักรเอง ก็มีพิธีที่คล้ายคลึง แบบเดียวกันกับพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ในประเทศไทยเช่นกัน แต่มีชื่อเรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า “Trooping the Colour” หรือพิธีสวนสนามเฉลิมพระเกียรติวันเฉลิมพระชนมพรรษาอย่างเป็นทางการ ซึ่งจะเกิดขึ้นในวันเสาร์ที่สองของเดือนมิถุนายน เป็นประจำทุกปี
(สามารถอ่านบทความได้ที่: https://www.blockdit.com/posts/648dbc8f6e09c7e0d9d72137)
ขอเชิญรับชมตัวอย่างของพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ได้ที่:
📺 พิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี 2547 (https://youtu.be/vd36tHsK6GM?si=MFlKErAMTNa9g-6n)
📺 การเดินเปลี่ยนสูงในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี 2549 (https://youtu.be/YtCfLdFwpAI)
📺 การเดินสวนสนามในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี 2551 (https://youtu.be/VVv4i3NMXqs)
📺 พิธีเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 87 พรรษา (https://youtu.be/yfU69ctVvMM)
อ้างอิง:
  • ทหารรักษาพระองค์ องค์จอมทัพไทย โดย ไทยรัฐออนไลน์ (https://www.thairath.co.th/news/politic/466595)
  • ท่าเดินเปลี่ยนสูง หมู่เชิญธงฯ พิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ 021249 โดย Youtube: Cosovo Mathuros (https://www.youtube.com/watch?v=YtCfLdFwpAI)
  • พิธีเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๗ พรรษา โดย Youtube: MGR Online VDO (https://www.youtube.com/watch?v=yfU69ctVvMM&t=4067s)
#AdminField #ชอบเล่าชอบแชร์แต่ไม่ชอบเป็นคนดีย์
#ทหารรักษาพระองค์
โฆษณา