25 ก.ย. 2023 เวลา 07:43 • การเมือง

ปริศนาการเมืองจีนเมื่อรัฐมนตรีหายตัว

Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร
2
เศรษฐกิจจีนกำลังมีปัญหา แต่ตอนนี้หลายคนกังวลว่าการเมืองจีนกำลังมีคลื่นใต้น้ำด้วยหรือไม่?
ภายในเวลาไม่กี่เดือน รัฐมนตรีของจีนหายตัวไปแล้วสองคน แถมเป็นรัฐมนตรีกระทรวงสำคัญอย่างกระทรวงการต่างประเทศและกระทรวงกลาโหม
24
ช่วงเดือนกรกฎาคม ฉินกัง รมว.กระทรวงการต่างประเทศ หายตัวไปหลายสัปดาห์ก่อนมีคำสั่งให้พ้นจากตำแหน่ง แต่จนบัดนี้เขาก็ยังไม่ปรากฎตัวต่อสาธารณะ พอถึงเดือนนี้ หลี่ซ่างฝู รมว.กลาโหม ก็ไม่ปรากฏตัวมานานร่วมเดือน
2
ทั้งสองกรณีนั้น ข้อมูลทางการของจีนเป็นศูนย์ ไม่มีการชี้แจงใดๆ ว่าเกิดอะไรขึ้น อย่างกรณีของฉินกัง รมว.ต่างประเทศ ซึ่งมีคำสั่งให้พ้นจากตำแหน่งไปแล้ว จนปัจจุบันก็ยังไม่มีการชี้แจงทางการถึงสาเหตุเบื้องหลัง ส่วนหลี่ช่างฝูนั้นยังไม่หลุดจากตำแหน่ง แต่หลายคนก็เชื่อว่าไม่น่ารอด
1
ทั้งสองกรณีสะท้อนว่าการเมืองจีนเป็นกล่องดำ หากจะให้ยืนยันว่าเกิดอะไรขึ้น คำตอบคือยืนยันไม่ได้ ได้เพียงติดตามกันต่ออีกสักระยะหนึ่ง จนกว่าฝุ่นจะหายตลบ หรืออาจเป็นปริศนาไปตลอดเช่นเดียวกับการเชิญอดีตประธานาธิบดีหูจินเทาออกจากห้องประชุม เมื่อตอนประชุมใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์ในปีที่แล้ว ซึ่งปัจจุบันนักวิเคราะห์ก็ยังคาดเดาสาเหตุกันไปหลากหลายมาก
4
กรณีการหลุดจากตำแหน่งของทั้งสองรัฐมนตรีในครั้งนี้ เรายากที่จะรู้ชัดเจนว่า เป็นเรื่องความขัดแย้งภายในของการเมืองจีน หรือเป็นส่วนหนึ่งของการปราบปรามคอร์รัปชันของสีจิ้นผิง หรือเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมส่วนตัวของบุคคลเหล่านี้
1
เช่น ในกรณีของฉินกัง รมว.ต่างประเทศ มีข่าวลือสะพัดในฝั่งเหยี่ยวข่าวที่ไต้หวันและฮ่องกงว่าเขามีพฤติกรรมชู้สาวกับนักข่าวหญิงชื่อดัง โดยที่นักข่าวหญิงชื่อดังคนดังกล่าวก็หายตัวไปในเวลาใกล้เคียงกัน
2
อย่างไรก็ตาม หลายคนเชื่อว่า แม้เรื่องพฤติกรรมส่วนตัวอาจเป็นส่วนประกอบ แต่ไม่น่าใช่เหตุผลหลัก เพราะที่ผ่านมาก็มีนักการเมืองจีนที่มีปัญหาอื้อฉาวในเรื่องส่วนตัว ก็ไม่ถึงกับต้องหลุดจากตำแหน่ง หรือถึงหลุดจากตำแหน่ง ก็น่าจะสามารถแถลงสาเหตุได้ ไม่น่าจะถึงกับหายตัวไปและทางการไม่แถลงเหตุผลเช่นนี้
3
บางคนจึงคาดเดาว่าอย่างกรณีของ รมว.ต่างประเทศ อาจต้องเกิดปัญหาใหญ่เช่นอาจเกี่ยวข้องกับเรื่องความมั่นคง เช่น มีข้อมูลลับด้านความมั่นคงรั่วไหลไปยังฝั่งสหรัฐฯ ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับความรับผิดชอบตอนที่เขาดำรงตำแหน่งทูตจีนประจำสหรัฐฯ ก่อนมาเป็น รมว. แต่ทั้งหมดนี้ก็เป็นการจับแพะชนแกะกับเรื่องที่ว่าในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ยังมีการปลดผู้นำระดับสูงของกองทัพในหน่วยขีปนาวุธอีก 2 คน พร้อมกันด้วย โดยไม่ทราบเหตุผลเช่นกัน
4
ส่วนเรื่องของ รมว.กลาโหมนั้น กระแสข่าวส่วนใหญ่ของฝั่งตะวันตกเชื่อว่าเกี่ยวข้องกับเรื่องการทุจริตในการจัดซื้อจัดจ้างภายในกองทัพ โดยมีการอ้างแหล่งข่าวที่เชื่อถือได้ภายในรัฐบาลสหรัฐฯ ที่ทราบเรื่อง
ทั้งหมดนี้สะท้อนอำนาจที่มั่นคงหรืออำนาจที่สั่นคลอนของสีจิ้นผิง มีนักวิเคราะห์ตีความไปสองทิศตรงข้ามกันอย่างสิ้นเชิง
2
การตีความแรกคือ กรณีเช่นนี้ยิ่งสะท้อนพลังอำนาจที่สูงมากของสีจิ้นผิง เพราะการที่จะจัดการ รมว.กลาโหมได้ง่ายๆ หรือเปลี่ยนตัว รมว. ต่างประเทศ อย่างรวดเร็ว แปลว่าสีจิ้นผิงต้องมีอำนาจมหาศาล หลายคนชี้ว่า รมว.กลาโหมคนนี้มีเครือข่ายสายสัมพันธ์และอำนาจใหญ่โตมาก การจัดการเขาได้แปลว่าสีจิ้นผิงต้องมีความมั่นใจสูงยิ่งหรือสามารถคุมกองทัพได้อย่างเบ็ดเสร็จ
3
แต่การตีความทิศทางที่ตรงกันข้ามก็คือ มองว่าทั้งสองคนเป็นคนที่สีจิ้นผิงเลือกขึ้นมาด้วยตัวเอง ดังนั้นเมื่อเกิดปัญหากับทั้งสองคน อาจสะท้อนคลื่นใต้น้ำจากอีกขั้วการเมือง ซึ่งมุ่งเป้าโจมตีสีจิ้นผิง และย่อมส่งผลกระทบต่อชื่อเสียงของสีจิ้นผิง หรือเกิดคำถามต่อความสามารถในการเลือกคนของสีจิ้นผิง
2
ในส่วนตัวของผม มองคล้อยไปในทิศทางแรก เพราะจนปัจจุบัน เรายังไม่เห็นภาพการสั่นคลอนของอำนาจของสีจิ้นผิง และเมื่อพิจารณาจากผู้นำระดับสูงทั้งหมดซึ่งตอนนี้ล้วนเป็นคนสนิทของสีจิ้นผิง ข้อเท็จจริงก็คือสีจิ้นผิงเป็นผู้นำที่มีพลังอำนาจมากที่สุดในประวัติศาสตร์จีนยุคใหม่ การหายตัวของรัฐมนตรีทั้งสองคนดูไม่ได้กระทบกับฐานอำนาจของสีจิ้นผิงอย่างมีนัยสำคัญ
8
ในส่วนของ รมว.ต่างประเทศ ตอนนี้สีจิ้นผิงให้หวางอี้ รมว.ต่างประเทศคนก่อนหน้ากลับมารับตำแหน่ง ซึ่งน่าจะมาขัดตาทัพ เพราะตัวเขาเลยวัยเกษียณไปแล้ว อีกไม่นานก็คงต้องมีการเปลี่ยนตัวเป็นคนอื่น
ทั้งหมดที่เกิดขึ้นสะท้อนความลึกลับและความเป็นกล่องดำของการเมืองจีน แม้กระทั่งการตีความเรื่องนี้ก็มีหลากหลายการตีความ ตามแต่จุดยืนทางการเมืองของแต่ละฝ่าย จึงต้องระมัดระวังเช่นกันในการตีความหรือรับสาร เพราะต้องยอมรับว่าข้อมูลที่เรามีอยู่เกี่ยวการเมืองจีนนั้นจำกัดมาก
1
โฆษณา