27 ก.ย. 2023 เวลา 09:22 • ปรัชญา

๑๕. อุปมาแห่งชีวิต

ชีวิตนี้มีตัณหาเป็นเครื่องล่อ มีความเพลินเป็นเครื่องหล่อเลี้ยง มีอวิชชาเป็นเครื่องห่อหุ้ม มีความประมาทเป็นฉากหรือเป็นเกล็ดฝ้าของดวงตา
จนกว่าเขาจะสะดุดขาของตัวเองล้มสักหนหนึ่ง หรือประดุจว่าเขากำลังดูภาพยนตร์ที่ฉายติดต่อกันไป เขาก็ถูกลวงโดยเรื่องราว ให้ยินดียินร้าย คอยโศกคอยเศร้ากับเรื่องราวในภาพยนตร์นั้น จนกว่าหนามเตยของเครื่องฉายจะทำให้ภาพมันเกิดแฉลบล้มลงมา เขาก็ตื่นขึ้น และรู้สึกตัวหลังจากที่ได้หลงร้องไห้หรือหัวเราะไปกับเรื่องราวของภาพยนตร์นั้นไปตั้งนาน
จิตใจนี้เหมือนจอภาพยนตร์ขาวๆ แต่พอเผลอสติ มันคิดเรื่องราวขึ้นมา เหมือนภาพที่กำลังฉายบนจอ ท่านทั้งหลายจะไปดูหนังที่ไหนเล่า ขอให้ดูข้างในเถิด ดูหนังข้างในให้ดี และวันหนึ่งคงจะพบภาพที่มันล้ม ก็คือจะพบว่าเรื่องราวบนจอนั้น เป็นคนละสิ่งกับจอ
ส่วนจอนั้นเป็นความว่างที่บริสุทธิ์อยู่เองแล้ว และจะไม่ติดกลลวงของมันอีกเลย
เมื่อเป็นเช่นนั้น การดูภาพยนตร์ข้างในนี่ จะพบเรื่องราวที่สำคัญของชีวิต ที่จะเป็นเหตุให้ไม่ใช้แรงแห่งตัณหา แสวงหาอะไรๆ อีก แต่ใช้แรงปัญญารู้เห็นความว่างเปล่าของจอคือใจนี้เท่านั้น ที่จะแสวงหาอะไรมาจุนเจือครอบครัว หรืออัตภาพของตัวที่ประดุจการเล่นละครเท่านั้น โดยไม่ยอมให้สูญเสียหรือหลงลืมความบริสุทธิ์ของจออีก
"อุปมาแห่งชีวิต" เป็น ๑ ใน ๖ เล่ม จากชุดปาฐกถา "พระธรรมกับชีวิต" โดยทุกเล่มบันทึกจากที่ท่านเขมานันทะ ปาฐกถาให้กับนักศึกษามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ บางเขน ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๘ ขณะนั้นท่านยังครองสมณเพศ
โฆษณา