7 ต.ค. 2023 เวลา 12:00 • ประวัติศาสตร์

‘สวิตเซอร์แลนด์’ ชาติที่ให้ความสำคัญกับการ ‘จดสิทธิบัตร’ มากที่สุดในโลก

—-------------------------------------------------------
หากเราพูดถึงสวิตเซอร์แลนด์ คงไม่พ้นนึกถึงความสวยงามของธรรมชาติ บ้านเมืองที่เต็มไปด้วยสีเขียวฟ้าน้ำทะเล ความเป็นประชาธิปไตย การเมืองปลอดภัย แต่อีกด้านคือการก้าวขึ้นมาแนวหน้าในเศรษฐกิจโลก และเป็นเจ้าของนวัตกรรมมากมายแม้จะไม่มีทรัพยากรมากนัก เรียกได้ว่าเป็น ‘เล็กพริกขี้หนู’ ก็ไม่ปาน
สวิตเซอร์แลนด์ติดท็อปประเทศที่เล็กที่สุดในโลก แต่เป็นอันดับ 1 ของประเทศที่มีนวัตกรรมมากที่สุดในโลก (ข้อมูลจาก GII) โดยหนึ่งในกลยุทธ์การสร้างนวัตกรรมของสวิตเซอร์แลนด์คือรัฐบาลการให้ความสำคัญกับการจดสิทธิบัตร ทำให้สวิตเซอร์แลนด์เป็นประเทศที่มีการจดสิทธิบัตรมากที่สุดเป็นอันดับ 4 ของโลกเมื่อเทียบกับ GDP
Bnomics วันนี้จึงจะมาเล่าเรื่องราวของสวิตเซอร์แลนด์ประเทศที่จิ๋วแต่แจ๋วกัน
⭐️ รู้จักสวิตเซอร์แลนด์ฉบับย่อ
สวิตเซอร์แลนด์เป็นหนึ่งในประเทศที่มีประวัติความเป็นมายาวนานที่สุดในยุโรป จุดเริ่มต้นต้องย้อนกลับไปในปี 1291 เมื่อ 3 มณฑลในแถบเทือกเขาแอลป์คือ Schwyz, Uri, และ Unterwalden ได้ลงนามร่วมมือกันจัดตั้ง ‘สมาพันธรัฐสวิส’ (Old Swiss Conferderation) เพื่อต่อต้านอำนาจของราชวงศ์ Habsburg ที่แผ่ไปทั่วยุโรปในขณะนั้น
จุดสำคัญของประวัติศาสตร์ในอีกพาร์ทหนึ่ง คือช่วงที่ฝรั่งเศส(นำโดยนโปเลียน โบนาร์ปาร์ต) เข้ามาครอบครองสวิตเซอร์แลนด์และสถาปนาเป็น Helvetic Republican ในปี 1798 ทำให้ดินแดนถูกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของฝรั่งเศส
และในปี 1815 มีการสถาปนารัฐสวิสใหม่ในที่ประชุมคองเกรสแห่งเวียนนา ซึ่งการประชุมครั้งนี้ทำให้สวิสเปรียบเสมือนรัฐกันชนไม่ให้มีการทำสงครามระหว่างฝรั่งเศส เยอรมัน และออสเตรียกันอีก คงความเป็นกลางทางการเมืองมาอย่างยาวนานในเวทีโลก
จนในปี 1848 มีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญและให้มีภาษาทางการ 3 ภาษาได้แก่ เยอรมัน ฝรั่งเศส และอิตาเลียน อันเป็นตัวสะท้อนความหลากหลายของสวิสในเรื่องภาษาและวัฒนธรรม
1
⭐️ กลยุทธ์ ‘จดสิทธิบัตร’ มุ่งสร้างนวัตกรรม
รัฐบาลสวิสคือผู้มีบทบาทสำคัญในการสร้างนวัตกรรมอย่างแข็งขันในสวิตเซอร์แลนด์
หนึ่งในนั้นคือการให้ความสำคัญกับการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อไม่ให้ผู้สร้างสรรค์ผลงานเกรงกลัวว่าจะถูกลอกเลียนแบบ ทำให้สวิตเซอร์แลนด์กลายเป็นประเทศที่จดสิทธิบัตรมากเป็นอันดับที่ 4 ของโลกเมื่อเทียบกับ GDP รองจากเกาหลีใต้ จีน และญี่ปุ่น
1
ซึ่งความเอาจริงเอาจังในกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญานี้ ทำให้บริษัทสวิสสามารถแข่งขันในตลาดโลกได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ต้องถูกเอาเปรียบจากคู่แข่ง
เห็นได้จากข้อมูลจัดอันดับด้านสิทธิบัตรที่อยู่เป็นอันดับต้น ๆ ของโลก ไม่ว่าจะเป็นอันดับ 1 ในยุโรปและอันดับ 3 ของโลกในการสมัครเพื่อจดสิทธิบัตรต่อประชากร หรืออันดับ 1 ในยุโรปและอันดับ 4 ของโลกในการจดเครื่องหมายการค้า ยิ่งไปกว่านั้นยังคงครองอันดับ 2 ในยุโรปและอันดับ 5 ของโลกในสิทธิบัตรการออกแบบเชิงอุตสาหกรรม (industrial design)
แม้แต่ Jean-Philippe Courtois ผู้บริหารบริษัท Microsoft เคยกล่าวว่า "ระบบกฎหมายของสวิสเอื้อให้เกิดสภาพแวดล้อมที่บริษัทต่างรู้จักคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาของตนและกระตุ้นให้เกิดการสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ยิ่งขึ้น”
ไม่เพียงแต่เรื่องการจดสิทธิบัตรเพียงเท่านั้น แต่รัฐบาลยังให้งบประมาณสนับสนุนบริษัทที่สร้างนวัตกรรมอย่างจริงจัง
จอหันน์ ไนท์ไวซ์-อมแมนนาโม่ อดีตประธานาธิบดีสวิตเซอร์แลนด์เคยกล่าวว่า "นวัตกรรมเป็นสิ่งที่สำคัญสำหรับความสำเร็จของเศรษฐกิจของเราในอนาคต เราต้องทำการลงทุนในการวิจัยและพัฒนาต่อไปเพื่อให้เราสามารถแข่งขันในตลาดโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ"
1
รัฐบาลสวิสจัดงบประมาณถึง 3 พันล้านฟรังก์สวิสทุกปีให้กับการวิจัยและพัฒนา (R&D) การทุ่มทุนให้กับโครงการพัฒนานวัตกรรมในหลายอุตสาหกรรม นอกจากนี้ ยังมี ‘นโยบายแรงจูงใจทางภาษี’ เพื่อให้ภาคเอกชนมีอิสระในการคิดค้นสรรค์สร้างสิ่งใหม่ๆ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องการเงิน
นอกจากนี้ รัฐบาลยังสนับสนุนบริษัท Start up ผ่านโครงการต่าง ๆ เช่น Venture Kick และ Innosuisse ซึ่งมอบเงินช่วยเหลือให้กับผู้ประกอบการที่เพิ่งเริ่มต้นธุรกิจ โดยนับตั้งแต่ปี 2008 มีการให้เงินช่วยเหลือไปมากกว่า 1 พันล้านฟรังก์สวิส และนับแต่ปี 2017 มีการสนับสนุนไปมากกว่า 4,000 โครงการ และสิ่งเหล่านี้คือการ ‘สร้างสภาพแวดล้อม’ ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมอย่างไร้ขีดจำกัด และข้อกังวลเรื่องเงินทุนเพราะรัฐบาลยื่นมือเข้ามาสนับสนุนอย่างเต็มที่
แม้แต่ Daren Tang ผู้อำนวยการองค์กรทรัพย์สินทางปัญญาของโลก (WIPO) ยังกล่าวชื่นชมว่า “ความเป็นผู้นำนวัตกรรมระดับโลกของสวิตเซอร์แลนด์ยังคงสร้างแรงบันดาลใจให้กับประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก”
ผู้เขียน : ขัตติยาภรณ์ ด้วงแก้ว Political Analyst, Bnomics
ภาพประกอบ : บริษัท ก่อการดี จำกัด
════════════════
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
════════════════
โฆษณา