6 ต.ค. 2023 เวลา 14:47 • ครอบครัว & เด็ก

#schoolmentalhealth

สรุป การบรรยายโดย ผศ.นพ.อัศวิน นาคพงศ์พันธ์ ในหัวข้อ "รู้จักและเข้าใจ การเปลี่ยนแปลงทางใจของวัยรุ่น" จากงาน Mahidol Project 2023
วัยรุ่น เปรียบเสมือนผู้ใหญ่ ที่ยังขาดประสบการณ์ (ความคิด ศักยภาพพร้อม แต่ยังไม่มีประสบการณ์ในการทดลองทำ)
วัยรุ่นใจร้อน เพราะสมองในส่วนของการควบคุมอารมณ์ (สมองส่วนการควบคุม) ยังเจริญเติบโตได้ไม่สัมพันธ์กับสมองส่วนอารมณ์ (สมองส่วนอยาก) แต่สุดท้ายสมองทั้งสองส่วนจะเจริญเติบโตมาสัมพันธ์กัน (ทันกัน) ในช่วงผู้ใหญ่ (22 - 25 ปี)
จากงานวิจัยทั่วโลก พบว่า วัยรุ่นมี self - esteem ค่อนข้างน้อย "ซึ่งไม่แปลก" เพราะ self - esteem จะมาพร้อมกับความสำเร็จ ความภาคภูมิใจ ที่ได้จากประสบการณ์ที่สั่งสมไว้ และจะไปมั่นคงเอาในช่วง 40 ปี โดยประมาณ (ผ่านชีวิตมาพอสมควร)
การค้าหา identity ในวัยรุ่น เป็นความสัมพันธ์กันระหว่างกระบวนการ 2 อย่าง ได้แก่ กระบวนการค้นหาตัวเอง และ กระบวนการที่ตัวเองได้เลือก (มนุษย์ไม่สามารถทำอะไรได้ทุกอย่าง การเลือก จึงจำเป็นกับชีวิตมนุษย์) ซึ่งผลลัพธ์จากความสัมพันธ์นี้ออกมาได้ 4 อย่าง คือ
1. Identity Achievement = มีโอกาสได้ค้นหาตัวเอง และ มีโอกาสได้เลือก (ได้ลองทำหลายๆอย่าง และ มีสิทธิ์ได้เลือก) สุดท้าย จะค้นพบว่าตัวเองเป็นใคร
2. Moratorium = ไม่มีโอกาสได้ค้นหาตัวเอง หรือมีน้อย และ มีโอกาสได้เลือก สุดท้าย จะพบว่า เมื่อถึงเวลาเลือก ตัวเองจะมีทางเลือกน้อย (ตามโอกาสที่ได้รับ)
3. Foreclosure = มีโอกาสได้ลอง แต่สุดท้ายไม่ได้เลือก ท้ายที่สุด ก็อาจจะไม่มีความสุขในทางเลือกที่ถูกกำหนดไว้ให้
4. Identity Diffusion = ไม่มีโอกาสลอง และ ไม่มีโอกาสได้เลือก สุดท้ายแล้ว จะสับสน และวิกฤติ สุดๆ ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของชีวิต และ จะส่งผลต่อการไม่สามารถค้นพบตัวเองได้
ทักษะที่วัยรุ่นควรมี >>> รายละเอียดควรฟังใน video ดีมาก ๆ <<<
1. การสำรวจตัวเอง (Self - monitoring) และ การจัดการอารมณ์ (Emotional regulation) เนื่องจาก วัยรุ่นยุคนี้มีความเครียดสูง เพราะมีการแข่งขันตลอดเวลา
2. ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical thinking) เนื่องจาก วัยรุ่นยุคนี้ ข้อมูลเต็มไปหมด สามารถหาได้ตลอดเวลา มีทั้งที่ดี และไม่มี จริง ๆ ผู้ใหญ่เองก็ต้องมี
3. ทักษะการสื่อสารเพื่อจัดการความขัดแย้ง (Communication skills & Conflict Management) เนื่องจากยุคก่อนคนไทยจะใช้คำว่า ประณีประนอม เออออห่อหมก ให้มันผ่านๆไป แต่ยุคนี้ ความขัดแย้ง เป็นเรื่องที่มีได้ แต่ควรจะพูดกันดี ๆ >>> มีวิธีพูดที่ดีที่สุดที่มนุษย์จะทำได้แล้วด้วย แต่ถ้าพูดแบบนี้แล้ว เขาไม่ฟัง จะต้องทำยังไง ใน video มีคำตอบ
จะสอนวัยรุ่นต้องทำยังไง
• การจะสอนวัยรุ่นว่าชีวิตที่ดีต้องเป็นยังไง ... ชีวิตคนสอนนั้นดีแล้วหรือยัง?
• การสอนวัยรุ่นว่าชีวิตมีความสุขเป็นยังไง ... ชีวิตคนสอนนั้นมีความสุขแล้วหรือยัง?
• การจะสอนวัยรุ่นให้เป็นคนสงบ ใจเย็น ... ชีวิตคนสอนนั้นสงบ ใจเย็น แล้วหรือยัง?
"เพราะวัยรุ่นเฝ้ามองพวกเราอยู่ ถ้าคำบอก คำสอน มันไปด้วยกันกับชีวิตผู้สอน คำสอนนั้นจะน่าสนใจขึ้นมาทันที แต่ถ้า สิ่งที่เขาเห็นมันย้อนแย้งกัน คำสอนเหล่านั้น จะไม่เป็นผล และจะกลายเป็นคำถามแทน"
• การสอนวัยรุ่นควรเปลี่ยนวิธีจากการบอกให้จำ เป็นการถามให้คิด ซึ่งจะทำให้คงทนกว่าการบอกให้จำ (อย่าลืมว่า วัยรุ่นมีความสามารถใกล้เคียงกับผู้ใหญ่)
• ปัจจัยที่จะป้องกันพฤติกรรมเสี่ยง คือ การที่วัยรุ่นรู้สึกว่า มีคนที่รักเขา
"งานยากของผู้ที่ดูแลวัยรุ่นคือ จะต้องมีทั้งสองบทบาทคือ สั่งสอน สร้างวินัย และ อีกบทบาทคือ ต้องเป็นที่รักของเขาให้ได้ เพราะถ้าทำได้ เมื่อถึงเวลาจำเป็นที่เขามีเรื่องท้าทายความคิด หรือจะต้องตัดสินใจที่อาจจะส่งผลเสีย การที่เขานึกถึงหน้าคุณได้ จะเป็นสิ่งที่ดีสำหรับพ่อ แม่ ผู้ปกครองมาก ๆ แต่ถ้าเขาไม่สามารถนึกถึงใครได้ อันนี้แล่ะ น่ากังวลที่สุด >>> พยายามเป็นคนที่วัยรุ่นรู้สึกดีด้วย และพยายามเป็นคนที่วัยรุ่นนึกถึงเป็นคนแรกๆ เวลาที่เขามีปัญหา"
ชีวิตมนุษย์ (วัยรุ่น) คือการเดินทาง ในระหว่างทาง อาจจะต้องมีแวะสำรวจนั่น สำรวจนี่บ้าง หน้าที่ของผู้ใหญ่ คือการช่วยให้เขาได้แวะนั่นแวะนี่ อย่างมั่นใจ และปลอดภัย ยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือเมื่อถึงเวลาจำเป็น สุดท้าย เมื่อเขาสั่งสมประสบการณ์ จากการแวะที่นั่นที่นี่ (ลองผิด ลองถูก) มากขึ้นเรื่อย ๆ แล้ว เขาก็จะกลายเป็นผู้ใหญ่ที่ดูแลตัวเอง และสังคมได้ในที่สุด
โฆษณา