"ตุงตัวเปิ้ง" หรือ "ตุงปี๋เปิ้ง" คือตุงรูปสัตว์ 12 ชนิด ประกอบด้วย
- "ปี๋ใจ้" ปีนักษัตร "ชวด" ใช้สัญลักษณ์รูปหนู
- "ปี๋เปล้า" หรือ "ปี๋เป้า" ปีนักษัตร "ฉลู" สัญลักษณ์รูปวัว
- "ปี๋ยี" หรือ "ปี๋ยี่" ปีนักษัตร "ขาล" สัญลักษณ์รูปเสือ
- "ปี๋เหม้า" หรือ "ปี๋เม้า" ปีนักษัตร "เถาะ" สัญลักษณ์รูปกระต่าย
- "ปี๋สี" ปีนักษัตร "มะโรง" สัญลักษณ์รูปงูใหญ่
- "ปี๋ไส้" หรือ "ปี๋ไส" ปีนักษัตร "มะเส็ง" สัญลักษณ์รูปงูเล็ก
- "ปี๋ซง้า" หรือ "ปี๋สง้า" ปีนักษัตร "มะเมีย" สัญลักษณ์รูปม้า
- "ปี๋เม็ด" หรือ "ปี๋มด" ปีนักษัตร "มะแม" สัญลักษณ์รูปแพะ
- "ปี๋สัน" ปีนักษัตร "วอก" สัญลักษณ์รูปลิง
- "ปี๋เล้า" "ปี๋เร้า" หรือ "ปี๋เฮ้า" ปีนักษัตร "ระกา" สัญลักษณ์รูปไก่
- "ปี๋เส็ด" ปีนักษัตร "จอ" สัญลักษณ์รูปหมา
- "ปี๋ไก๊" หรือ "ปี๋ไค" ปีนักษัตร "กุน" สัญลักษณ์รูปหมู
ตุงตั๋วเปิ้ง ที่ประดับอยู่บนต้นสลากหลวง วัดยางหลวง อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่
"ปีเปิ้ง" หรือ "ปีนักษัตร" นอกจากจะเป็นสัญลักษณ์ทางเวลาในความหมาย "ปี" แล้ว ยังสะท้อนให้เห็นถึงการหมุนเปลี่ยนของชีวิตที่ได้เคลื่อนผ่าน "ล่วงลับไป" ตามอายุไขของมนุษย์ ตุงปีเปิ้งจึงเป็นตัวแทนของระยะเวลาที่มนุษย์จะได้เดินทางไปถึง
ในสมัยโบราณนั้น "ตัวเปิ้ง" เป็นสัญลักษณ์แทนตัวบุคคล เมื่อมีการตายเกิดขึ้น ตัวเปิ้งที่ทำขึ้นเป็นรูปลักษณ์ต่าง ๆ ซึ่งแต่งว่างไว้อยู่หน้าศพ จึงเป็นตัวแทนของผู้ล่วงลับ เช่นเดียวกับความหมายของ ชื่อ-อายุ ที่เขียนข้างโลงศพในปัจจุบัน
พอจะคิดได้เรื่องหนึ่ง คือ เรื่องพระธาตุประจำปีเกิด อันเป็นความเชื่อของชาวล้านนามาแต่เดิม เรื่องนี้เข้าใจว่าถูกกำหนดขึ้นตาม "ปีเปิ้ง" ด้วยวิธีคิดของคนโบราณซึ่งต้องการติดต่อสัมพันธ์กับญาติพี่น้องที่อยู่ห่างไกล แต่ด้วยข้อจำกัดทางด้านการเมืองห้ามมีการอพโยพโยกย้ายถิ่นฐานในบางยุคสมัย จึงได้อ้างถึงการไปสักการะบูชาพระธาตุประจำปีเกิดนั้นเอง
เหตุนี้การทำตุงปีเปิ้งนอกจากจะเป้นการเตือนสติถึงอายุไขที่ล่วงผ่านไปแต่ละปีแล้ว ยังเปรียบเสมือนการบูชาพระธาตุประจำปีเกิดตามความเชื่อของชาวล้านนาเดิม
จากภาพ เป็นตุงตั๋วเปิ้ง ของชาวแม่แจ่ม เป็นตุงผ้าทอที่ใช้วิธี "จก" ให้เกิดเป็น "ลายจกรูปสัตว์" บนผืนผ้าฝ้ายสี่เหลี่ยม
ข้อมูล และรูปภาพ: อรรถพงษ์ ประดิษฐพงษ์
สามารถแชร์ข้อมูลและรูปภาพได้
แต่ขอสงวนสิทธิ์ในการคัดลอกข้อมูล และรูปภาพเพื่อไปใช้ในงานส่วนตัว ก่อนการได้รับอนุญาตทุกกรณีครับ
.
อ้างถึงสิทธิในลิขสิทธิ์เกิดขึ้นทันที นับแต่ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์ผลงานออกมาโดยไม่ต้องจดทะเบียน หรือผ่านพิธีการใดๆ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
