15 ต.ค. 2023 เวลา 15:00 • ประวัติศาสตร์

• ชื่อฉนวนกาซา แล้ว ‘ฉนวน’ หมายถึงอะไร?

การต่อสู้ระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาส ทำให้พื้นที่ฉนวนกาซา (Gaza Strip) ได้รับการพูดถึงอีกครั้ง แต่เชื่อว่าหลายคนน่าจะสงสัยว่า ทำไมพื้นที่แห่งนี้มีชื่อว่าฉนวนกาซา แล้ว ‘ฉนวน’ ในที่นี้มันหมายถึงอะไร
2
โดยก่อนอื่นเราต้องรู้จักกับฉนวนกาซาแบบคร่าว ๆ กันก่อน
ฉนวนกาซาเป็นพื้นที่ขนาดเล็กที่อยู่คั่นกลางระหว่างเขตแดนของอียิปต์กับอิสราเอล โดยมีขนาดพื้นที่เพียงแค่ 365 ตารางกิโลเมตรเท่านั้น
1
ฉนวนกาซาเกิดขึ้นมาในปี 1949 หลังจากสงครามอิสราเอล-อาหรับครั้งที่ 1 จบลง (อิสราเอลชนะ) โดยอิสราเอลกับอียิปต์ได้กำหนดให้พื้นที่ฉนวนกาซาเป็นเขตกันชนระหว่างสองประเทศ ก่อนที่ภายหลังฉนวนกาซาและพื้นที่ที่เรียกว่า ‘เวสต์แบงก์’ (West Bank) จะถูกกำหนดให้เป็นเขตที่อยู่ของชาวปาเลสไตน์
1
ซึ่งเรื่องที่ว่าฉนวนกาซาถูกใช้เป็นดินแดนกันชน ก็อาจจะเป็นที่มาของชื่อฉนวน เหมือนอย่างฉนวนกันไฟฟ้า แต่ฉนวนกาซาไม่ได้กันไฟฟ้า แต่ ‘กันไม่ให้เกิดสงคราม’
2
แต่ประเด็นคือคำว่า Strip ใน Gaza Strip มันหมายถึงดินแดนหรือพื้นที่ที่มีความแคบยาว ไม่ได้หมายถึงฉนวนแต่อย่างใด
1
ดังนั้นฉนวนกาซาอาจเป็นชื่อที่คนไทยใช้เรียกกัน โดยฉนวนตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานมีอยู่หลายความหมาย แต่ความหมายที่อาจเชื่อมโยงกับเรื่องนี้ก็คือ
1
‘[ฉะหนวน] น. ดินแดนที่มีทางออกทะเลหรือที่ทำให้ดินแดนถูกแยกออกเป็น 2 ฟาก’
จากความหมายนี้ เลยเป็นไปได้ว่า ฉนวนในฉนวนกาซา หมายถึงพื้นที่นี้อยู่ติดหรือมีทางออกสู่ทะเล เพราะฉนวนกาซากับเวสต์แบงก์ที่ถูกกำหนดให้เป็นที่อยู่ของชาวปาเลสไตน์ มันไม่ได้อยู่ติดกันเพราะถูกดินแดนของอิสราเอลคั่นเอาไว้
2
ฉนวนกาซากับเวสต์แบงก์ พื้นที่ที่ถูกกำหนดให้เป็นที่อยู่ของชาวปาเลสไตน์ แต่กลับไม่อยู่ติดกัน
ส่วนเหตุผลที่พื้นที่ฉนวนกาซามักจะเกิดเหตุการสู้รบอยู่บ่อยครั้ง อาจจะเป็นเพราะฉนวนกาซาเป็นเขตอิทธิพลและยึดครองของกลุ่มฮามาส (Hamas) ที่เป็นทั้งพรรคการเมืองและกองกำลังติดอาวุธ ที่มีแนวคิดใช้ความรุนแรงกับอิสราเอล โดยกลุ่มฮามาสยึดครองฉนวนกาซาตั้งแต่ปี 2007 หลังเอาชนะฝ่ายรัฐบาลปาเลสไตน์หรือกลุ่มฟาตะห์ (Fatah) ในสงครามกลางเมืองปาเลสไตน์
1
ขณะที่ในเวสต์แบงก์ เป็นที่ตั้งรัฐบาลปาเลสไตน์ที่เป็นคนของกลุ่มฟาตะห์ที่สืบทอดจากกลุ่ม PLO ที่เคยมีแนวคิดใช้ความรุนแรงแต่ภายหลังเปลี่ยนท่าทีเป็นประนีประนอม ที่สำคัญเวสต์แบงก์ยังมีชาวยิวที่เข้ามาอยู่อาศัยแบบผิดกฎหมายมากถึง 40% ของพื้นที่ เลยเป็นเหตุผลที่เหตุความรุนแรงมักเกิดในฉนวนกาซามากกว่าที่เวสต์แบงก์
4
*** References
3
• Brandthink. ฉนวนกาซา พื้นที่รูปแบบนี้คืออะไร ทำไมถึงเรียกว่า ‘ฉนวน’ ?. https://www.brandthink.me/content/gaza-strip
• ราชบัณฑิตยสถาน. https://dictionary.orst.go.th/
• สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. รู้จัก ‘ฉนวนกาซ่า’ เข้าใจวิกฤติตะวันออกกลาง. http://www.ias.chula.ac.th/ias/en/Article-Detail.php?id=1
#HistofunDeluxe
โฆษณา