22 ต.ค. 2023 เวลา 06:00 • ประวัติศาสตร์

‘อยุธยา ยุทธการ’ เกมอำนาจเมืองท่าขุมทองโลก ตอนที่ 5

ในตอนที่แล้วได้กล่าวถึงเหตุการณ์สำคัญในสมัยของสมเด็จพระนารายณ์ นั่นคือ การเตรียมก่อกบฏโดยพระไตรภูวนาทิตยวงศ์ น้องชายต่างมารดาของสมเด็จพระนารายณ์
ครั้นต่อมา สมเด็จพระนารายณ์เสด็จไปยังพระนครหลวง ทรงม้าต้นพระที่นั่งราชพาหะ ให้พระอินทราชาซึ่งเป็นอนุชาของพระไตรภูวนาทิตยวงศ์ทรงม้าตัวหนึ่ง และให้พระไตรภูวนาทิตยวงศ์ทรงม้าตัวหนึ่ง พวกเสนาบดีมนตรีขุนนาง เสด็จตามหน้าหลังซ้ายขวา มุ่งหน้าไปกลางทุ่งพระนครหลวง ทว่าทุ่งโล่งนั้น อาจเหมาะแก่การสัประยุทธ์ แต่ไม่เหมาะแก่การถอย ดังนั้นทุกอย่างจึงต้องเลื่อนและรอไปอีกครั้ง
แต่ไม่มีครั้งที่ 3 อีกแล้ว !!
ในคืนนั้นพระไตรภูวนาทิตยวงศ์อาจจะกลัวถูกจับตาดูจึงไม่ได้เคลื่อนไหวอะไร แต่ได้ให้พระองค์ทองซึ่งเป็นน้องชายอีกคนหนึ่งนำเอาพระแสงหอก ออกไปซ่อน ทว่ากลับมีคนนำเรื่องนี้ไปรายงานกับสมเด็จพระนารายณ์
เช้าวันรุ่งขึ้น พระไตรภูวนาทิตยวงศ์ พระองค์ทอง พระอินทราชา สามพี่น้อง ก็มาเข้าเฝ้าพร้อมกัน เหล่าข้าหลวงเสนาบดีต่างก็มาพร้อมเพียงเช่นเดียวกัน โดยพระยาจักรีได้กราบทูลขึ้นว่า มีโจทก์ได้เอาพระแสงไปฝังไว้ คงเพื่อการบางอย่างในการเสด็จกลับ ขอพระราชทานอนุญาตให้ขุดเอามาบัดนี้ - สมเด็จพระนารายณ์ตรัสว่าเอาเถิด
จากนั้นเจ้าหน้าที่พนักงานซึ่งได้มีการเตรียมการอยู่พร้อม จึงพากันตรงเข้าจับกุมพระไตรภูวนาทิตยวงศ์ พระอินทราชา พระองค์ทอง ในข้อหาเตรียมก่อการกบฏ แต่สำหรับพระอินทราชานั้นสมเด็จพระนารายณ์ พิจารณาทรงยกโทษให้ เพราะมิได้เข้าด้วยกับพระไตรภูนาทิตยวงศ์
หลังเสด็จสิ้นกบฏพระอนุชา กรุงศรีอยุธยาก็เว้นว่างจากเรื่องยุ่ง ๆ ไป 4 ปี จึงมุ่งแต่ทำการค้ากับต่างชาติเพื่อหารายได้เข้าพระคลัง ในขณะนั้นชาวดัตช์หรือชาวฮอลันดาได้กลายเป็นชนชาติที่มุ่งทำการค้าอย่างจริง ๆ จัง ๆ
ฮอลันดาสามารถหากำไรจากการซื้อหนังกวางกรุงศรีอยุธยา แล้วส่งไปขายกับญี่ปุ่น โดยในเวลานั้นผู้ดูแลกรมท่าขวา (ซึ่งเป็นกรมที่หารายได้เข้าพระคลังของกรุงศรีอยุธยา) มีนายอับดุล ราซัค ชาวอิหร่านเป็นผู้รับผิดชอบ ซึ่งเป็นคนในสังกัดของสมเด็จพระนารายณ์ โดยได้รับยศเป็น “ออกญาพิชิต” เมื่อคราวช่วยเหลือสมเด็จพระนารายณ์ นำกองกำลังทหารอาสาเปอร์เซียบุกชิงบัลลังก์ในงานพิธีตะเซยัต
ออกญาพิชิต มองเห็นกำไรจากค้าหนังกวางกับญี่ปุ่นที่เป็นตลาดกำลังมาแรง จึงพยายามเข้าไปมีผลประโยชน์ทำการค้าด้วย ทั้ง ๆ ที่สินค้าหนังกวาง บริษัท VOC ของฮอลันดาได้ทำ “สัญญาผูกขาด” จัดหาแต่เพียงผู้เดียวมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง
ความขัดแย้งทางการค้าระหว่างฮอลันดากับพระคลังการค้าจึงได้เกิดขึ้น
และในขณะนั้นเอง ทางเชียงใหม่ก็ได้ส่งข่าวขอความช่วยเหลือมายังอยุธยา เพราะกำลังถูก “จีนฮ่อ” มาล้อมตีเอาเมือง สมเด็จพระนารายณ์ทรงเห็นเป็นโอกาสดี ที่กรุงศรีอยุธยาจะได้แผ่อำนาจขึ้นไปทางเหนืออีกครั้ง และดึงเอาเชียงใหม่ออกมาเป็นอิสระ โดยเข้ารวมเป็นประเทศราชของกรุงศรีอยุธยา พระองค์จึงเตรียมกำลังเพื่อเข้าช่วยเหลือ
และนี่คือศึกแรกที่สมเด็จพระนารายณ์ทรงทำศึกสงครามเพื่อหวังขยายอำนาจของอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา
เรื่องราวทั้งหมดข้างต้นนี้ยังมีรายละเอียดที่เข้มข้นอีกมาก ขอเชิญอ่านบทความเต็มได้ใน ‘อยุธยา ยุทธการ’ เกมอำนาจเมืองท่าขุมทองโลก ตอนที่ 5 https://www.luehistory.com/?p=21926
เลือกติดตามช่องทางอื่น ๆ ของ Lue History ได้ที่นี่
#LueHistory #กรุงศรีอยุธยา #อยุธยายุทธการ
โฆษณา