25 ต.ค. 2023 เวลา 12:58 • ประวัติศาสตร์

ทำไมพระปีย์ถึงต้องตาย?…เปิดข้อมูลวาระสุดท้ายจากพงศาวดาร

ในภาคต่อของละคร “บุพเพสันนิวาส” อย่างเรื่อง “พรหมลิขิต” เปิดตอนแรกด้วยฉากสวรรคตของพระนารายณ์และพระปีย์ ฉากนี้ต่างมีบรรยายถึงในพงศาวดารแต่จะมีความเหมือนหรือใกล้เคียงกันอย่างไร เหตุใดพระปีย์ถึงต้องตาย เรามาลองพิสูจน์ด้วยกัน
ช่วงยุคอยุธยาปลายเต็มไปด้วยการก่อกบฏและรัฐประหาร ในสมัยของสมเด็จพระนารายณ์เองก็ทรงปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์ แม้ว่าตลอดรัชกาลจะมีความเจริญก้าวหน้าในหลายด้าน แต่จุดสิ้นสุดของราชวงศ์ปราสาททองของพระองค์ก็เกิดการรัฐประหารขึ้นด้วยฝีมือของขุนนางคนสนิทอย่างพระเพทราชาและหลวงสรศักดิ์ ผู้มีข่าวลือว่าเป็นพระราชบุตรลับๆ ของสมเด็จพระนารายณ์เอง
ยังมีบุคคลสำคัญอีกหนึ่งคนซึ่งสมเด็จพระนารายณ์ทรงให้ความรักใคร่สนิทสนมในฐานะใกล้เคียงพระโอรส คือพระปีย์หรือหม่อมปีย์ ผู้เฝ้าถวายงานอยู่ข้างกายพระองค์จนถึงวาระสุดท้าย และกลายเป็นเหยื่อของกลุ่มผู้ก่อการรัฐประหารเองด้วยอีกคนหนึ่งพร้อมๆ กับออกญาวิไชเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) เพื่อเปิดทางให้ขุนนางกลุ่มพระเพทราชา ผู้ถูกตราหน้าว่าเป็นกบฏสองพ่อลูกได้ขึ้นมามีอำนาจ
ความโปรดปรานที่สมเด็จพระนารายณ์มีต่อพระปีย์เป็นที่รู้จักและตระหนักกันทั้งในหมู่ขุนนางไทยและเทศ ฝ่ายชาวต่างชาติที่เข้ามาในอยุธยาช่วงเวลาดังกล่าวทั้งบาทหลวง เดอะ แบส, ลาลูแบร์ และนายพลเดฟาร์จ เป็นต้น ต่าเคยได้บันทึกถึงข่าวซุบซิบเรื่องที่พระปีย์อาจเป็นพระโอรสลับอีกองค์หนึ่งซึ่งอาจมีชาติกำเนิดที่ต่ำต้อย
การจะเข้าใจเหตุว่าทำไมพระปีย์ซึ่งเป็นคนที่ถูกชุบเลี้ยงมาโดยไม่ได้มีชาติกำเนิดมาจากพระมเหสีถึงมีอิทธิพลต่อเส้นทางการเมืองของพระเพทราชาได้ เราต้องทำความเข้าใจหลักการสืบราชบัลลังก์ของอยุธยาเสียก่อน แม้ว่าจะมีการตั้งพระอุปราชเพื่อเป็นผู้สืบสันตติวงศ์ลำดับที่หนึ่งคือตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) แต่การเมืองอยุธยามักเปิดทางให้กับผู้มีอำนาจทางการเมืองสามารถทำรัฐประหารและปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์อย่างไม่ยากเย็นนัก ซ้ำยังมีตัวอย่างปรากฏให้เห็นอยู่หายคราวตลอดช่วงอยุธยาเรืองอำนาจ
ขุนนางต่างๆ บางครั้งมักจับกลุ่มเอาตามผลประโยชน์และความสัมพันธ์ทางการเมืองเพื่อเตรียมส่งผู้สืบทอดที่ตนสนับสนุนให้เป็นพระมหากษัตริย์ ในช่วงของพระนารายณ์เองกลุ่มขุนนางก็แบ่งฝักแบ่งฝ่ายกันอย่างชัดเจน โดยมีกลุ่มของฟอลคอนสนับสนุนพระปีย์ กับกลุ่มก๊กของพระเพทราชาที่ไม่พอใจอำนาจในมือของออกญาชาวต่างชาติคนดังกล่าว ทั้งยังกล่าวว่าจะเก็บราชบัลลังก์ให้กับพระอนุชาของสมเด็จพระนารายณ์ตามที่เขียนไว้ในพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ความว่า…
“จึงพระเพทราชาผู้สำเร็จราชการแผ่นดินก็พาหลวงสรศักดิ์ขึ้นไปเฝ้าสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวซึ่งทรงพระประชวรอยู่ ณ พระที่นั่งสุธาศวรรย์ และถวายบังคับกราบทูลถามพระอาการซึ่งทรงพระประชวรนั้น แล้วก็กราบทูลแถลงกิจจานุกิจราชการทั้งปวง ซึ่งได้ว่ากล่าวบังคับบัญชานั้นเสร็จสิ้นทุกประการ แล้วบังคมทูลพระกรุณาว่า ถ้าพระเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตไซร้ ข้าพระพุทธเจ้าจะรักษาราชสมบัติไว้ถวายสมเด็จพระเจ้าลูกเธอกรมพระราชวังหลัง”
-พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา
ถึงจะมีความปรากฏไว้ดังว่า แต่สุดท้ายพระเพทราชาก็ไม่ได้ถวายตำแหน่งกษัตริย์ให้เจ้าฟ้าที่มีสิทธิโดยชอบธรรมอย่างเจ้าฟ้าอภัยทศ ผู้ต่อมาก็ถูกกำจัดให้ออกไปจากเกมโดยการสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ เพราะด้วยบรรดาศักดิ์แล้วพระเพทราชามีตำแหน่ง “พระ” เท่ากับพระปีย์ แต่ก็มีศักดิ์ต่ำกว่า “เจ้าฟ้า” ผู้เป็นพระอนุชาของสมเด็จพระนารายณ์
1
การจะปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์อย่างราบรื่นนั้นพึงต้องกำจัดผู้เป็น “แคนดิเดต” คนอื่นๆ ก่อนที่ตนจะขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาองค์ต่อไป หลังจากกำจัดเสี้ยนหนามอย่างพระปีย์และเจ้าฟ้าอภัยทศจนสิ้น
ในหนังสือประวัติศาสตร์ไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา ฉบับตุรแปงได้เขียนถึงสาเหตุของการสังหารพระปีย์เอาไว้ว่าเป็นเพราะฟอลคอนทูลเสนอให้พระปีย์เป็นผู้สืบราชบัลลังก์ รูปการณ์เช่นนี้ถือว่าเป็นการขวางเส้นทางอำนาจของพระเพทราชา ส่งผลให้ต้องเกิดการลอบสังหารพระราชบุตรบุญธรรมตามที่ได้บรรยายไว้ว่า
แต่เมื่อได้ทราบจากสายสืบของเขาว่า กองทหารพร้อมด้วยอาวุธกำลังเตรียมการสนับสนุนในการประกาศแต่งตั้งหม่อมปีย์เป็นทายาท ผู้สำเร็จราชการ (พระเพทราชา) จึงตัดสินใจที่จะทำความชั่วให้เสร็จสิ้นไปโดยเร็ว หม่อมปีย์ผู้เฝ้าคอยรับใช้อยู่เป็นเวลาหลายวันข้างพระที่บรรทมของสมเด็จพระนารายณ์ผู้ใกล้สวรรคต ได้ถูกเรียกออกมาจากห้องพระบรรทมของสมเด็จพระนารายณ์และถูกพวกของพระเพทราชาแทงตาย ไม่มีผู้ใดเอาใจใส่กับพระสุรเสียงของสมเด็จพระนารายณ์ ผู้ทรงอ้อนวอนเขาเหล่านั้นให้ไว้ชีวิตโอรสของพระองค์
-ประวัติศาสตร์ไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา ฉบับตุรแปง-
ฉากพระปีย์ที่เฝ้าอยู่ปลายพระบาทสมเด็จพระนารายณ์มหาราชในละครเรื่อง “พรหมลิขิต” ©Netflix
ทั้งพงศาวดารคัดมาจากต้นฉบับบริติชมิวเซียม พงศาวดารรวบรวมเขียนขึ้นโดยชาวต่างชาติ ไปจนถึงที่เขียนโดยคนไทยต่างเล่าถึงวาระสุดท้ายของพระปีย์ได้ตรงกัน อาจมีความคลาดเคลื่อนเพียงเล็กน้อย ซึ่งจะเล่าในช่วงก่อนการสวรรคตของสมเด็จพระนารายณ์อ่านต่อได้ที่...
ช่องทางติดตามArchaeoGO
*ไม่อนุญาตให้คัดลอก (Copy) เนื้อหาและรูปภาพด้วยอาจติดปัญหาด้านลิขสิทธิ์ ถ้าชอบเนื้อหาสาระจากทางเพจ สามารถช่วยให้เรื่องราวของพวกเราไปไกลมากยิ่งขึ้นได้ง่ายๆ เพียงการแชร์ ฝากกดไลค์และติดตาม Archaeo GO เพื่อรับชมเนื้อหาใหม่ๆ เกี่ยวกับวัฒนธรรมและโบราณคดีไปกับเรา หรือเข้าชมบทความในรูปแบบเว็บไซต์ได้ทาง archaeogo.org
โฆษณา