1 พ.ย. 2023 เวลา 01:14 • ปรัชญา

๒๑. อุปมาแห่งชีวิต

ชีวิตมันเหมือนกับการเดินผ่านทะเลทราย ถ้าไม่กำหนดให้ดี จะหลงวกวนอยู่ท่ามกลางทะเลทราย
ด้วยเหตุว่าทะเลทรายเช่นนี้ มันชุ่มชื้นไปด้วยตัณหา ที่ทำให้มองความเร่าร้อนกระสับกระส่ายเป็นความสนุกร่าเริง และเมื่อมนุษย์มันเมามันสิ่งนั้นเสียแล้ว เขาถูกย่างให้ตายโดยไม่รู้สึกตัว
แต่สำหรับผู้รู้สำนึกขึ้นมา อย่าว่าแต่การถอยหลังเลย แม้แต่การหยุดอยู่นี้ยังไม่พอ
พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อย่าว่าแต่การถอยคืนของคุณธรรมเลย การบรรลุคุณธรรมแล้วหยุดอยู่ เราไม่ชื่นใจเลย ถ้าเธอคิดได้เช่นนี้ เราจะต้องไปไม่รู้จักหยุดจนกว่าจะถึงจุดหมายปลายทาง
เพราะฉะนั้น พระพุทธองค์ท่านจึงตรัสว่า เราจะขนาบแล้วขนาบอีก ไม่รู้จักหยุด ผู้ใดมีแก่นสาร คือมีมรรคผลเป็นแก่นสาร ผู้นั้นจะทนได้
ท่านตรัสกับพระอานนท์ว่า เราจะด่าแล้วด่าอีก เตือนแล้วเตือนอีก นี่เพราะว่าบรรพชิตมีหน้าที่เป็นผู้พร่ำเตือนถึงพันธสัญญาของสรรพสัตว์ ที่เดินวนอยู่ในทะเลทรายแห่งตัณหา เขาไม่รู้ว่าเป้าหมายของเขาอยู่ที่ไหน บรรพชิตจึงต้องทำหน้าที่ตะโกนโหวกๆ ว่า อย่าหยุด อย่าหยุดเป็นอันขาด ฝั่งอยู่ข้างหน้า
เมื่อมนุษย์ได้ยินคำเตือนเช่นนั้นแล้ว ยังรื่นเริงอยู่กับตัณหา สำเภาแห่งชีวิตนี้ก็วกวนอยู่กลางมหาสมุทร ไม่ถึงฝั่ง เมื่อไม่ถึงฝั่ง วันหนึ่งเรือมันก็รั่วก็ต้องจมอยู่ในมหาสมุทรแห่งวัฏฏสงสาร
ด้วยเหตุนั้นพระพุทธองค์จึงตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอจงวิดน้ำในเรือนี้ แล้วกำหนดทิศให้ได้ แล้วใช้วิริยารัมภะ ปรารภความเพียร พายเข้าไปเถิด เรือจะไปเร็วจะถึงฝั่งโดยแน่นอน
"อุปมาแห่งชีวิต" เป็น ๑ ใน ๖ เล่ม จากชุดปาฐกถา "พระธรรมกับชีวิต" โดยทุกเล่มบันทึกจากที่ท่านเขมานันทะ ปาฐกถาให้กับนักศึกษามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ บางเขน ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๘ ขณะนั้นท่านยังครองสมณเพศ
โฆษณา