Blockdit Logo (Mobile)
Mr.BlackCatz. Academy
•
3 พ.ย. 2023 เวลา 02:55 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

การตายของเซลล์ | Biology with JRItsme.

⌚ระยะเวลาที่ใช้ในการอ่าน 4 นาที
มีเกิด มีแก่ มีเจ็บ ก็ต้องมีตาย... การตายของเซลล์มีหลายสาเหตุทั้งปัจจัยภายในและนอกเซลล์ วิธีการตายก็มีมากมาย และการตายของเซลล์หนึ่งเซลล์ อาจส่งผลถึงเนื้อเยื้อ อวัยวะ ร่างกายกันเลยทีเดียว เอาจริง ๆ ชีวิตของเซลล์ก็เปรียบได้กับมนุษย์ที่ต่างอยู่ในวัฏฏะสงสาร (ปรัชญาไปอีก...)
เริ่มจากปัจจัยภายนอก อารมณ์เหมือนการตายผิดธรรมชาติที่เกิดจากคนอื่นฆาตกรรม หรืออุบัติเหตุ สำหรับเซลล์แล้ว... อาจมีเชื้อโรคโดยเฉพาะไวรัสกับแบคทีเรียเข้ามาทำลายเซลล์ ได้รับสารเคมีที่ทำให้เซลล์ตาย เช่น แอลกอฮอล์ที่ใช้ฆ่าแบคทีเรีย เซลล์อยู่ในสารละลายไฮโปโทนิกทำให้เซลล์แตก ร่วมถึงเซลล์ภูมิคุ้มกันเข้ามาทำลายเซลล์ที่หมดอายุหรือเสื่อมสภาพแล้ว การขาดปัจจัยการดำรงชีวิต เช่น อาหาร ออกซิเจน เลือด ก็นับรวมอยู่ด้วย
การตายของเซลล์จากปัจจัยภายนอก [Necrosis] ที่มา: https://www.cusabio.com/Cell-Biology/Necrosis.html
บางครั้งที่เซลล์แตกออกมา [Necrosis] สารบางอย่างจะเข้าไปส่งสัญญาณให้เซลล์ทำลายตัวเอง เกิดปฏิกิริยากลูกโซ่ที่เซลล์จำนวนมากถูกทำลาย แน่นอนว่ามันทำให้เนื้อเยื่อ อวัยวะเสียหายรุนแรงและยากที่จะหยุดยั้ง เหตุการณ์ลักษณะนี้จะพบได้บ่อยในการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส
ต่อมาจะเป็นปัจจัยภายใน เปรียบได้กับการตายที่เกิดจากความชรา หรือการฆ่าตัวตาย (ดาร์กหน่อยแต่เห็นภาพง่ายมาก...) เมื่อถึงจุดหนึ่งที่เซลล์ไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเกิดมาจากความชราหรือความเสียหายของสารพันธุกรรม โครโมโซม ออร์แกเนล หรือตัวเซลล์ที่ยากซ่อมแซม จึงเลือกวิธีปิดสวิตช์ตัวเองแทน
การทำลายตัวเองของเซลล์ ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/apoptosis
การปิดสวิตช์ทำลายตัวเอง [Apoptosis] อาจเกิดได้จากการที่เซลล์ส่งสัญญาณจากภายใน การหลั่งสารเพื่อกระตุ้นตัวเอง [Autocrine] หรือการสั่งให้เซลล์ภูมิคุ้มกันเพื่อส่งสัญญาณทำลายตัวเองกลับมาอีกที เพื่อให้ความผิดปกตินี้ไม่ถูกส่งต่อไปยังเซลล์ลูกที่ได้จากการแบ่งตัวหรือเซลล์รอบข้าง
การเกิดออโทไลโซโซมสำหรับย่อยสลายภายในเซลล์ ที่มา: https://www.creative-diagnostics.com/autophagy.htm
หรือแม้แต่การกินตัวเอง [Autophagy] ที่เซลล์จะมีการสร้างออโตฟาโกโซม [Autophagosome] เข้ามาแทรกเอ็นโดไซโตซิสแล้วรวมกับไลโซโซมได้เป็นออโตไลโซโซม [Autolysosome] ย่อยสลายสาร ออร์แกนเนล สารพันธุกรรมภายในเซลล์จนหมด
และนี่ก็คือสรีรวิทยาทั้งหมดของเซลล์ครับ ขอปรบมือให้กับทุกคนที่อ่านตั้งแต่ตอนแรกจนถึงตอนนี้ ที่ได้เรียนรู้ตั้งแต่อะตอมไปจนถึงเซลล์ ต่อจากนี้จะเป็นพาร์ทเนื้อเยื่อกันแล้วครับ อย่าลืมติดตามเพจ Mr.BlackCatz. Academy ไว้ในอ้อมอกอ้อมใจ เพื่อไม่พลาดเนื้อหาชีววิทยาฉบับคนทั่วไปเข้าใจง่ายนะครับ 😺

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา