5 พ.ย. 2023 เวลา 08:00 • การศึกษา

4 รสในวรรณคดีไทย มีอะไรบ้าง ใช้ตอนไหน ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวกับนางในวรรณคดี

มาเริ่มกันที่ว่า รสในวรรณคดีคืออะไรกันดีกว่า
รสในวรรณคดีคือ สิ่งที่ทำให้เกิดความสะเทือนใจ หรือรับรู้ความรู้สึกได้แจ่มชัดขึ้น ไม่ว่าจะใช้การสัมผัสคำ สัมผัสสระ หรือการใช้คำใดๆก็ตามให้รับรู้ความรู้สึก หรือ การเคลื่อนไหวนั้นได้ดียิ่งขึ้น
คำว่า "รส" ใน รสในวรรณคดีใช้ในการประพันธ์เท่านั้น ไม่ใช่รสชาติอาหาร
สำหรับในประเทศไทย รสในวรรณคดีแบ่งได้เป็น 4 รส คือ
1 เสาวรจนี
2 นารีปราโมทย์
3 พิโรธวาทัง
4 สัลลาปังคพิสัย
จะมาอธิบายพร้อมยกตัวอย่างกลอนประกอบดังนี้
1 เสาวรจนี คือ บทชมโฉมหรือความงามของสิ่งต่างๆ จะเป็นชมบ้านเมืองว่าสวยงามก็ได้ หรือชมสถานที่ใดๆ แต่ส่วนมากมักจะใช้ชมความงามของตัวละครไม่ว่าผู้ชาย-ผู้หญิง แน่นอนว่าส่วนใหญ่ใช้ชมผู้หญิงสวย
เช่น ชมนางศกุนตลา
ดูสิผิวนวลละอองอ่อน มะลิซ้อนดูดำไปหมดสิ้น
สองเนตรงามกว่ามฤคิน นางนี้เป็นปิ่นโลกา ฯ
นางศกุนตลา
Spoiler Alert นะคะ พระเอกชมนางเอกขนาดนี้ พอได้แล้วก็ทิ้งค่ะ นางเอกท้อง ต้องตามหาพระเอกให้รับผิดชอบ พระเอกทำไม่รู้ไม่ชี้ ตอนหลังจึงสำนึกได้และยอมรับลูกเมีย แอดสรุปได้แบบนี้นะคะ แต่แน่นอนว่าเค้าต้องใช้เหตุผลที่ดูดีกับการกระทำแย่ๆ ของพระเอก
2 นารีปราโมทย์ คือ บทเกี้ยวพาราสี โอ้โลมปฏิโลม การกล่าวแสดงความรักเมื่อพบกันแรกๆ
เพื่อให้อีกฝ่ายชื่นชอบ รักตอบ
เช่น เมื่อตอนที่พระลอจีบพระเพื่อนพระแพงโดยครวญว่า
พี่พบน้องเพี้ยงแต่ ยามเดียว
คือเชือกผสมสามเกลียว แฝดสั้น ฯ
พระเพื่อนพระแพง
3 พิโรธวาทัง คือ ถ้อยคำแสดงความโกรธ ตัดพ้อต่อว่า รักระคนแค้น กระทบกระเทือนเปรียบเปรย
เช่น ตอนที่นางจินตะหราตัดพ้อต่อว่าอิเหนา
แล้วว่าอนิจจาความรัก เพิ่งประจักษ์ดังสายน้ำไหล
มีแต่จะเชี่ยวเป็นเกลียวไป ที่ไหนเลยจะไหลคืนมา ฯ
นางจินตะหรา
4 สัลลาปังคพิสัย คือ บทพูดคร่ำครวญ เศร้า ทุกข์ระทม จากพรากจากสิ่งอันเป็นที่รัก หรือเรียกง่ายๆว่า บทโศก นั่นเอง
เช่น ตอนที่ขุนแผนพานางวันทองหนีขุนช้าง แล้วนางวันทองคร่ำครวญอาลัยรักต้นไม้ในบ้านขุนช้าง แสดงว่านางไม่อยากไป
ลำดวนเอ๋ยจะด่วนไปก่อนแล้ว ทั้งเกดแก้วพิกุลยี่สุ่นสี
จะโรยร้างห่างสิ้นกลิ่นมาลี จำปีเอ๋ยกี่ปีจะมาพบ
นางวันทอง
จะเห็นว่าบทสัลลาปังคพิสัยนี้ใช้กับสิ่งอื่นที่ไม่ใช่คนได้ด้วยนะคะ อย่างกรณีนี้อาลัยต้นไม้
หรือถ้าจะอาลัยคนก็เช่นตอนที่นางมัทรีอาลัยรักลูกที่ถูกบริจาคไปให้ชูชก
จบกันไปแล้วนะคะอ่านจบแล้ว อย่าลืมกดไลค์ กดแชร์ กดติดตาม ด้วยนะคะ
ดูตอนอื่นที่เกี่ยวข้องได้ที่

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา