เช็กอาการตัวเอง! ‘Schadenfreude’ สะใจเวลาเห็นคนอื่นพลาด เข้าข่ายไหม?
“Schadenfreude” ความรู้สีกสะใจ สนุก เมื่อเรื่องไม่ดีเกิดขึ้นกับคนอื่น เป็นอารมณ์ที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่ต้องระวังในการแสดงออก โดยเฉพาะในที่ทำงาน อาจจะทำให้เกิดความขัดแย้งในทีมถึงขั้นแตกหักได้
สังคมในออฟฟิศมีคนหลากหลายประเภทรวมกันอยู่ ซึ่งมีบางคนที่เราไม่ไม่ค่อยถูกชะตารวมอยู่ด้วย และเมื่อเวลา “คนนั้น” ทำอะไรผิดพลาด เราอาจเคยเผลอ “สะใจ” และนำเรื่องนั้นไปตั้งวงซุบซิบกับผองเพื่อนให้ได้รับความสะใจไปด้วยกัน ซึ่งเรารู้อยู่แก่ใจว่าผิดแต่มันก็แอบยิ้มมุมปากไม่ได้
เมื่อคุณรู้สึกดีมีความสุข เวลาเกิดเรื่องร้าย ๆ ความล้มเหลว หรือเกิดปัญหาขึ้นกับคนอื่น แทนที่จะรู้สึกเห็นอกเห็นใจ จะเรียกประสบการณ์นั้นว่า Schadenfreude (ชา-เดิน-ฟร็อย-เดอ)
🌚🌝ทุกคนมี ‘อารมณ์ตัวร้าย’
อันที่จริง Schadenfreude เป็นความรู้สึกที่เกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ โดยปรกติแล้วมนุษย์เราไม่ได้เกิดความรู้สึกสะใจที่เรื่องร้าย ๆ เกิดขึ้นกับคนอื่น แต่อาการ Schadenfreude จะเกิดขึ้นกับบุคคลที่เรารู้สึกอิจฉาริษยา หรือเห็นว่าบุคคลนั้นควรได้รับผลกรรมนั้นแล้ว เช่น คนร้าย อาชญากร ขโมย
รวมไปถึงในบางสถานการณ์ที่เราจะได้ประโยชน์จาก Schadenfreude เช่น ทำให้รู้สึกดีกับตัวเองมากขึ้น เหมือนการให้กำลังใจตัวเอง รู้สึกว่าโชคดีกว่าคนอื่น และเราจะไม่รู้สึก Schadenfreude กับคนที่เรารู้สึกดี คนในครอบครัว หรือคนที่สนิทด้วย
วิลโก ดับเบิลยู ฟาน ไดจ์ค นักวิจัยด้านการศึกษาจากมหาวิทยาลัยไลเดน ในประเทศเนเธอร์แลนด์ ทำการศึกษาโดยให้นักศึกษาจำนวน 70 คน อ่านบทความ 2 ชิ้นเกี่ยวกับนักศึกษาประสบความสำเร็จ ชิ้นแรกเล่าถึงความสำเร็จของนักศึกษาคนดังกล่าว จากนั้นให้อ่านอีกบทความสัมภาษณ์อาจารย์ที่ปรึกษาของนักศึกษาว่า ตัวนักศึกษาต้องเผชิญกับปัญหาอย่างไรบ้าง
ผลการศึกษาพบว่า นักศึกษาที่มีความภูมิใจในตนเองต่ำ (ทำการประเมินก่อนเริ่มการทดลอง) มีแนวโน้มที่จะ “รู้สึกถูกคุกคาม” จากนักศึกษาที่ประสบความสำเร็จ และเกิดอารมณ์ Schadenfreude ขึ้นได้ง่าย โดยพวกเขารู้สึกเพลิดเพลินและสะใจที่เห็นนักศึกษาเหล่านั้นล้มเหลว
“เมื่อคุณมีไม่ค่อยภูมิใจในตนเอง คุณจะทำทุกอย่างเพื่อให้ตัวเองรู้สึกดีขึ้น และคุณจะเป็นสุขเมื่อเห็นคนอื่นโชคร้าย แต่ถ้าคุณเห็นคุณค่าในตัวเอง คุณจะไม่สนุกกับความโชคร้ายของคนอื่นอีกต่อไป” ฟาน ไดจ์ค กล่าว
🌚🌝สะใจได้ แต่เก็บอาการบ้าง
Schadenfreude ถือเป็นอารมณ์ที่ซับซ้อนและปรกติแล้วไม่ได้แสดงออกมาให้คนอื่นได้เห็นเท่าไหร่นัก ในแง่หนึ่งประสบการณ์นี้ถือเป็นการเสริมสร้างการเรียนรู้ทางสังคม แต่ในขณะเดียวกันอาจก่อให้เกิดสภาพแวดล้อมที่เป็นพิษ กัดกร่อนความเป็นหนึ่งเดียวและความไว้วางใจของทีมได้เช่นกัน หากเกิดขึ้นในออฟฟิศมักจะถูกแสดงออกมาหลากหลายรูปแบบ
Schadenfreude เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ปรกติตามธรรมชาติ เราจึงควรยอมรับว่าทุกคนล้วนมี “ด้านมืด” นี้อยู่ในจิตใจ มากกว่าการปฏิเสธ ทำเป็นเหมือนว่าไม่มีความรู้สึกนี้ เราสามารถรู้สึกสะใจได้เล็ก ๆ ภายในใจ เพราะสิ่งนี้จะช่วยให้รู้สึกว่า “ชีวิตมีคุณค่า” แต่จำเป็นป้องกันการอารมณ์ และไม่ให้พฤติกรรมเหล่านี้แสดงออกมามากเกินไป เพราะสามารถทำให้เกิดความเสียหายได้เช่นกัน โดยอาจเน้นไปที่การเสริมสร้างความเห็นอกเห็นใจ ความเมตตาและจริยธรรมเพิ่มมากขึ้น
ขณะเดียวกัน เราสามารถยับยั้งการแสดงอารมณ์ Schadenfreude ได้ด้วยการลองคิดถึงใจเขาใจเรา คงจะรู้สึกแย่ไม่น้อยหากเกิดเรื่องแย่ ๆ ขึ้นกับเรา แทนที่เราจะได้รับความเห็นใจ แต่กลับโดนหัวเราะเยาะใส่
องค์กรจำเป็นต้องจัดลำดับความสำคัญของการรับรู้ ความเห็นอกเห็นใจ และการแก้ไขข้อขัดแย้ง ขณะเดียวกันก็ส่งเสริมค่านิยมที่ดี และส่งเสริมใ้ห้เกิดสภาพแวดล้อมที่เกื้อหนุนให้พนักงานรู้จักยินดี สนับสนุน และฉลองความสำเร็จของกันและกัน มากกว่าจะปล่อยให้เกิด Schadenfreude จนกัดกร่อนความรู้สึกของพนักงาน จนทำลายความรู้สึกของทุกคนในที่สุด
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
