ภูเขาก่อตัวได้หลากหลายรูปแบบ บางแห่ง
นักธรณีวิทยาเพิ่งเริ่มเข้าใจ ⛰️🏔️🗻
โลกเต็มไปด้วยภูเขา ตั้งแต่ยอดเขากะโหลก ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เขาหินปูนที่มีความสูงเพียง 25 เมตร เป็นเนินที่เกิดจากรอยเลื่อน ส่วนหนึ่งของเทือกเขาตะนาวศรีที่เกิดจากการยกตัวของที่ราบสูงฉาน การชนกันของแผ่นอินเดียและแผ่นยูเรเชียเป็นลักษณะทางธรณีวิทยาที่ค่อนข้างใหม่ ก่อตัวขึ้นในช่วงไม่กี่ล้านปีที่ผ่านมาเท่านั้น
ไปจนถึงภูเขาที่สูงที่สุดในโลก ยอดเขาเอเวอเรสต์ ซึ่งมีความสูง 8,849 เมตร แต่ยอดเขาที่อ่อนแอถึงขนาดมหึมาเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไร▪️▪️
(วัดความสูงภูเขากันอย่างไร 🔹)
(ยอดเขา Everest จะสูงแค่ไหน
ก่อนที่มันจะหยุดโต 🔹)
⛰️ ภูเขาถือกำเนิดขึ้นในหลายรูปแบบ โดยส่วนใหญ่เชื่อมโยงกับแผ่นเปลือกโลก เมื่อแผ่นหินขนาดยักษ์ชนกันขอบของพวกมันอาจโค้งงอและพับซึ่งบังคับให้หินก่อตัวเป็นเทือกเขา เทือกเขาหิมาลัยซึ่งเป็นที่ตั้งของยอดเขาเอเวอเรสต์ก่อตัวในลักษณะนี้
บางครั้ง เมื่อแผ่นเปลือกโลกมาบรรจบ กันแผ่นหนึ่งก็จะดำน้ำลงไปใต้อีกแผ่นหนึ่ง เป็นปรากฏการณ์ที่เรียกว่า *การมุดตัว* หินที่ขยำตามขอบสามารถก่อให้เกิดแนวภูเขา เช่น เทือกเขาบรรทัดในไทย เทือกเขาแอนดีสในสหรัฐอเมริกา
ภูเขายังสามารถก่อตัวได้เมื่อแผ่นเปลือกโลกแตกออก ก้อนหินในแต่ละด้านของรอยแยกที่เกิดขึ้นสามารถก่อตัวเป็นเทือกเขา เช่น เทือกเขาไบคาล รัสเซีย หุบเขาลุ่มแม่น้ำไรน์ในเยอรมัน รอยแยกทะเลแดง อียิปต์และซาอุดีอาระเบีย
ภูเขาไฟเป็นอีกวิธีหนึ่งที่ภูเขาสามารถเกิดขึ้นได้ เขตมุดตัวมักเป็นที่ตั้งของภูเขาไฟ นำไปสู่ส่วนโค้งของเกาะ เช่น เกาะต่างๆ ของญี่ปุ่น เสาหินร้อนขนาดยักษ์ที่เรียกว่า *ขนแมนเทิล* สามารถลอยขึ้นมาจากแกนกลางโลกใกล้แกนโลก ไปสู่วัสดุที่อยู่เบื้องล่าง เช่น เครื่องพ่นไฟก่อตัวเป็นเกาะภูเขาไฟ
เช่น หมู่เกาะกาลาปากอส
🗻 น่าแปลกที่การกัดเซาะสามารถช่วยขับเคลื่อนการเติบโตของภูเขาได้เช่นกัน ตัวอย่างเช่น "ธารน้ำแข็งหรือแม่น้ำที่ไหลไปตามความลาดชันของภูเขากัดกร่อนวัสดุต่างๆ สิ่งนี้ช่วยยกน้ำหนักออกจากเปลือกโลก ผลักดันให้เนื้อโลกที่อ่อนนุ่มอยู่ข้างใต้เด้งขึ้นและทำให้ยอดเขาสูงขึ้น
ยิ่งไปกว่านั้น นักธรณีวิทยากำลังค้นพบว่ากิจกรรมที่อยู่ลึกลงไปในโลกอาจมีบทบาทในการสร้างภูเขา
ตัวอย่างเช่นการค้นพบเมื่อเร็วๆ นี้ชี้ให้เห็นว่าก้อนหินหนาทึบสามารถลอกออกจากก้นแผ่นเปลือกโลกและตกลงไปในเนื้อโลกที่อยู่ด้านล่าง ซึ่งอาจทำให้พื้นผิวด้านล่างลอยขึ้นด้านบน
การแยกส่วนดังกล่าวสามารถช่วยอธิบายได้ว่าภูเขาสูงหรือที่ราบสูงสามารถก่อตัวขึ้นภายในทวีปต่างๆ เช่น เทือกเขาร็อคกี้ ที่ราบสูงโคโลราโด ได้อย่างไร และยังอาจช่วยอธิบายระดับความสูงใน
ที่ราบสูงทิเบต
⛰️ นอกจากนี้ หินในชั้นเสื้อคลุมยังหมุนวนในช่วงเวลาล้านปี เป็นปรากฏการณ์ที่เรียกว่าภูมิประเทศแบบไดนามิก การปั่นป่วนนี้อาจทำให้พื้นผิวโลกบิดเบี้ยวขึ้นได้ ยังคงถกเถียงกันอยู่ว่าภูมิประเทศแบบไดนามิกสามารถเปลี่ยนพื้นผิวโลกได้มากเพียงใด
นอกจากนี้ เมื่อแผ่นเปลือกโลกมุดตัวลงไป อาจมีปฏิกิริยากับชั้นเนื้อโลกหรือกระแสน้ำที่ปั่นป่วน ปฏิกิริยาระหว่างแผ่นพื้นและเนื้อโลกเหล่านี้สามารถกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาลูกโซ่ที่รู้สึกได้ที่พื้นผิว ทำให้ภูเขาสูวขึ้นหรือต่ำลง
🗻โดยรวมแล้ว การสร้างภูเขามีส่วนกำหนดรูปร่างของโลกที่เราอาศัยอยู่อย่างลึกซึ้ง ภูเขามีอิทธิพลต่อสภาพอากาศการกัดเซาะ การผุกร่อนของตะกอนจากเทือกเขามีผลกระทบทางเคมีอย่างมีนัยสำคัญต่อพื้นผิว มหาสมุทร และชั้นบรรยากาศของโลก
แม้ว่าภูเขาจะมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก แต่ เรายังไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้ว่า ภูเขาก่อตัวและเปลี่ยนแปลงอย่างไรตามกาลเวลานั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมถึงน่าตื่นเต้นมากที่จะศึกษาต่อไป ⛰️⛰️⛰️
🔴 Lijun Liuนักธรณีวิทยาจากมหาวิทยาลัยอิลลินอยส์ Urbana-Champaign
🔴 Gregory Ruetenikนักวิจัยจากสถาบันธรณีฟิสิกส์ของ Czech Academy of Sciences
▪️▪️▪️
ภูเขาใต้ทะเลลึก 🏔️🌊🌊
ภูเขาที่เก่าแก่ที่สุดในโลก 🌐⛰️⛰️
เราทุกคนล้วนอาจมีโลกสองใบ 🌏🌎
โลกกำลังซ่อนดาวเคราะห์อีกดวงหนึ่งไว้ลึก
เข้าไปข้างใน ▪️▪️
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
