13 ธ.ค. 2023 เวลา 17:14 • ความคิดเห็น
ด้วยการให้เหตุผลไปทีละขั้นจนสิ้นสงสัย เหมือนเวลาที่นักสืบเฉลยว่าคนร้ายเป็นใคร ลำพังจะบอกว่าคนนั้นคนนี้เป็นคนร้ายเรื่องจะไม่สนุก คนอ่านก็ไม่ยอมรับ
เหตุผลต้องมีคุณภาพ มีความเป็นไปได้สูง จะมั่ว ๆ เดา ๆ เอาไม่ได้ การให้เหตุผลจะเป็นอุปนัยหรือนิรนัยก็น่าจะได้ตามความเหมาะสม แต่จะด่วนสรุปเอาจากร่องรอยเพียงเล็กน้อยนั้นไม่ควร พอเขียนถึงคำคู่นี้ก็เลยนึกได้ว่ามันคือตรรกศาสตร์นี่เอง
เคยได้ยินพนักงานสะดวกซื้อนินทาเพื่อนร่วมงานว่ายายคนนั้นต้องแอบหยิบสินค้าของกินของร้านไปแน่ ๆ เพราะ
  • 1.
    สินค้าของกินหาย และ
  • 2.
    ยายคนนั้นพักนี้อ้วน!
แม้จะเป็นความพยายามใช้เหตุผล แต่ร่องรอยมันน้อยเกินไป ความเชื่อมโยงมันอ่อนเกินไป และเป็นไปได้มากว่าคนพูดไม่ชอบยายคนนั้นเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว ความคิดน่าจะปนเปื้อนไปด้วยอคติ จึงไม่ควรด่วนสรุป
กลับไปที่นักสืบ ตอนเขาเฉลย เขาจะแถลงทุกร่องรอยที่รวบรวมและเชื่อมโยงไว้ด้วยตรรกทีละเล็กละน้อยรวมกันหนาแน่นจนกลายเป็นโซ่คล้องความจริงเอาไว้ในระดับสิ้นสงสัย
แต่ถ้าปฏิเสธการทดสอบเข่นไม่ตอบคำถาม ไม่อธิบาย ไม่ยอมรับการท้าทายสมมติฐาน ให้ตั้งไว้ก่อนว่ายังเชื่อไม่ได้ครับ
1
โฆษณา