ตำนานพระพูดได้
สุโขทัย เป็นเมืองเก่าที่มีโบราณสถานและโบราณวัตถุมากมาย รวมไปถึงวัด พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่สำคัญของไทย และยังเป็นสถานที่ที่ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกอีกด้วย เมื่อผมได้ไปเที่ยวจังหวัดสุโขทัยมา จึงอยากขอกล่าวถึง วัดศรีชุม วัดเก่าแก่ที่มีตำนานเรื่องเล่าของพระพูดได้ให้เพื่อนๆ ได้อ่านกันครับ
วัดศรีชุม เป็นศาสนโบราณสถานแห่งหนึ่งในเขตอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย เป็นหนึ่งในไฮไลท์ที่สำคัญของบริเวณอุทยาน ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือนอกกำแพงเมืองเดิม
วัดแห่งนี้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยองค์ใหญ่ซึ่งมีนามว่า "พระพุทธอจนะ" องค์พระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ในมณฑป ซึ่งปัจจุบันยอดพระมณฑปได้พังทลายหมดแล้ว เหลือแต่เพียงผนังกำแพงโดยรอบ ไม่มีหลังคาปกคลุม เป็นพระพุทธรูปกลางแจ้งจนถึงทุกวันนี้
วัดศรีชุมเคยมีการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยพระเจ้าลิไท และมีการดูแลบูรณะเรื่อยมา สันนิษฐานว่าวัดนี้ได้ถูกทิ้งร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย จนกระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 9 ได้มีโครงการบูรณปฏิสังขรณ์ ในปี พ.ศ. 2495 โดยเริ่มมีการบูรณะพระพุทธรูปพระอจนะ โดยศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี และอาจารย์เขียน ยิ้มสิริ วัดจึงอยู่ในสภาพที่เห็นในปัจจุบัน
"วัดศรีชุม" มาจากคำเรียกพื้นเมืองเดิม ซึ่งหมายถึง ต้นโพธิ์ ชื่อ ศรีชุม จึงหมายถึงดงของต้นโพธิ์ แต่ในหนังสือพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาที่เขียนในสมัยอยุธยาตอนปลาย ไม่เข้าใจความหมายนี้แล้ว จึงเรียกสถานที่นี้ว่า "ฤาษีชุม"
พระมณฑปของวัดศรีชุมกว้างประมาณ 32 เมตร สูง 15 เมตร ผนังหนา 3 เมตร ผนังด้านซ้ายมีช่องทางลับเจาะเป็นทำเป็นทางบันได ในผนังขึ้นไปถึงหลังคา ตามฝาผนังอุโมงค์มีภาพเขียนเก่าแก่ แต่เลอะเลือนเกือบหมด โดยภาพเขียนเหล่านี้มีอายุเกือบ 700 ปี
เพดานผนังมีแผ่นหินชนวนสลักภาพลายเส้นเป็นเรื่องในชาดกต่างๆ มีจำนวน 50 ภาพ เรียงประดับต่อเนื่องกัน ทั้งหมดนี้ถือได้ว่าเป็นงานจิตรกรรมไทยที่เก่าแก่ที่สุด
แต่น่าเสียดายที่วันที่ผมไป ทางผู้ดูแลไม่เปิดช่องลับให้นักท่องเที่ยวเดินขึ้นไป ชาวบ้านแถวนั้นได้เล่าให้ผมฟังว่าสาเหตุมาจากมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินเข้าช่องลับขึ้นไปยังช่องเปิดด้านบน แล้วนั่งห้อยขาลงมายังพระพุทธอจนะแล้วถ่ายรูป นับเป็นเรื่องไม่สมควร ทางการจึงได้ปิดช่องลับไม่ให้เข้าไป ซึ่งก็ไม่รู้ว่าในอนาคตทางการจะกลับมาเปิดช่องลับให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปชมภาพวาดพุทธชาดกอันล้ำค่าที่มีอายุมานานกว่า 700 ปีอีกไหม
นอกจากช่องทางลับจะมีศิลปวัฒนธรรมล้ำค่าแล้ว ยังเป็นที่มาของตำนานเรื่องเล่าพระพูดได้อีกด้วย
โดยในสมัยอยุธยา เมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพในปี พ.ศ. 2127 ที่เมืองแครง ทำให้หัวเมืองต่าง ๆ ยกเลิกการส่งส่วยให้กับพม่า แต่ยังมีเมืองสวรรคโลกที่ไม่ยอมทำตามพระราชโองการของพระองค์ พระองค์จึงนำทัพเสด็จมาปราบเมืองเชลียง และได้มีการมาชุมนุมทัพที่วัดศรีชุมแห่งนี้ก่อนที่จะไปตีเมืองเชลียง
และด้วยการรบในครั้งนั้นเป็นการรบระหว่างคนไทยกับคนไทยด้วยกัน ทำให้เหล่าทหารไม่มีกำลังใจในการรบไม่อยากรบ สมเด็จพระนเรศวรจึงได้วางแผนสร้างกำลังใจให้กับทหาร โดยการให้ทหารคนหนึ่งเข้าช่องทางลับขึ้นไปทางด้านหลังองค์พระ และพูดให้กำลังใจแก่เหล่าทหาร ด้านทหารเข้าใจว่าพระอจนะได้ทรงแสดงอิทธิปาฏิหาริย์จึงเกิดกำลังใจที่จะต่อสู้ ตำนานพระพูดได้จึงเกิดขึ้นมาด้วยเหตุนี้
นอกจากตำนานเรื่องพระพูดได้แล้ว พระพุทธอจนะ ยังเป็นที่เลื่องลือถึงความศักดิ์สิทธิ์ได้รับนับถือว่ามีมนต์เสน่ห์และเอกลักษณ์ชวนให้ใครๆ มาเที่ยวชมและสักการะอย่างไม่ขาดสาย และถือเป็นหนึ่งในสถานที่เที่ยวที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดสุโขทัย
การที่ผมได้มากราบนมัสการพระพุทธอจนะ ณ วัดศรีชุมแห่งนี้ พร้อมกับได้เห็นช่องทางเดินลับ กับช่องเปิดที่อยู่ด้านข้างขององค์พระกับตาตัวเอง ทำให้ยิ่งรู้สึกอินกับตำนานเรื่องเล่าพระพูดได้ที่เคยได้ยินได้ฟังมา
การที่ได้มาเห็นสถานที่จริงในประวัติศาสตร์มันช่วยให้เราสัมผัสได้ถึงความสำคัญ และเข้าใจประวัติศาสตร์ของสถานที่นั้นๆ ได้
หากใครอยากอินอยากเข้าใจตำนานพระพูดได้มีที่มาอย่างไร ลองไปกราบนมัสการพระพุทธอจนะที่วัดศรีชุมกันครับ
- 18
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
