ชวนรู้จักสาร "ฟอสฟีน" จากเหตุสารเคมีรั่วไหล
การเป็นข่าวที่น่าตกใจเมื่อช่วงค่ำของวันที่ 4 มกราคมที่ผ่านมา เมื่อเกิดเหตุรถกระบะบรรทุกถัง 200 ลิตรทำสารเคมีรั่วไหล ในพื้นที่ซอยพรสว่าง 12 ต.สำโรงเหนือ อ.เมืองสมุทรปราการ จ.สมุทรปราการ โดยเป็นสารเคมีที่ใช้กำจัดศัตรูพืช โดยมีกลุ่มควันลอยกระจายทั่วบริเวณ และมีกลิ่นค่อนข้างรุนแรง จนในเวลาต่อมาชื่อของสาร
อลุมิเนียม ฟอสไฟด์ หรือ "ฟอสฟีน" ก็หลุดออกมาในหน้าสื่อ
เบื้องต้นตำรวจเรียกคนขับรถกระบะบรรทุกสารเคมีรั่วไหลเข้ามาในชุมชนสำโรงเหนือ จังหวัดสมุทรปราการ มาสอบสวนดำเนินคดีแล้ว พร้อมเรียกผู้ประกอบการบริษัทหลังให้ขนสารเคมีอันตรายมากับรถบรรทุกที่ไม่มีระบบควบคุมความปลอดภัย จนกระทั่งเกิดเหตุอันตรายขึ้น
ว่าแต่ อลุมิเนียม ฟอสไฟด์ หรือ ฟอสฟีน คืออะไร?
Phosphine (ฟอสฟีน) เป็นหนึ่งในสารรมที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เนื่องจากเป็นสารที่สามารถแพร่กระจายได้ทั่วบริเวณ โดยที่ไม่ทิ้งสารพิษตกค้าง จัดเป็นสารประเภท Inorganic หรือสารประกอบทางเคมี โดยมีสารออกฤทธิ์ คือ Aluminium phosphide สาเหตุที่่ต้องเก็บในรูปของ Aluminium phosphide เป็นเหตุผลเกี่ยวกับความคงตัวของสาร เนื่องจากฟอสฟีน(PH3) ไวต่อความชื่้น ซึ่งจะกระทบต่อการจัดการเมื่อเกิดอัคคีภัยจากฟอสฟีนด้วย(ห้ามใช้น้ำในการดับ)
Aluminium phosphide มีความสามารถในการกำจัดแมลง ในระยะตัวอ่อน และตัวเต็มวัยของแมลงได้เกือบทุกชนิดได้อย่างรวดเร็วในความเข้มข้นไม่สูงมากแต่สำหรับแมลงในระยะไข่และระยะดักแด้ ต้องใช้เวลารมนานกว่าปกติ และต้องใช้ความเข้มข้นสูงขึ้น เนื่องจากในสองระยะนี้มีอัตราการหายใจที่ต่ำทำให้ได้รับพิษของฟอสฟีนช้า ซึ่งกลไกการทำงานของอลูมิเนียมฟอสไฟด์จากการใช้สารรม จะส่งผลโดยตรงต่อระบบทางเดินหายใจของศัตรูพืช ทำให้ไม่สามารถนำออกซิเจนไปใช้ได้และตายในที่สุด
นอกจากสามารถทำลายแมลงศัตรูพืชแล้วยังสามารถทำลายศัตรูพืชชนิดอื่น เช่น หนู นก หรือเชื้อราในโรงเก็บได้ เพื่อคุณภาพที่ดีของผลผลิต จึงควรมีวิธีที่ป้องกันแมลงและศัตรูพืชควบคู่หลังจากการรมสาร เนื่องจากการใช้ ฟอสฟีน เป็นการทำลายศัตรูพืชที่ไม่มีสารพิษตกค้าง และไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผลผลิต จึงเรียกว่าเป็นการควบคุมและกำจัดมากกว่าการป้องกันแมลงศัตรูพืชในระยะยาวได้
อย่างไรก็ตาม ฟอสฟีนก็มีข้อเสียที่รุนแรง อาการของผู้ที่ได้รับพิษจากก๊าซฟอสฟีน คือ มีพิษต่อระบบหายใจอย่างรุนแรงเมื่อสูดดม ทำให้ไอ รู้สึกแสบร้อนคอ ปวดจุกบริเวณหน้าอก หายใจลำบาก หายใจเร็ว ปอดบวมน้ำ มีน้ำในเยื่อหุ้มปอด จนถึงหายใจล้มเหลวได้ อาจเกิดภาวะ Adult respiratory distress syndrome (ARDS) ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง อาการระบบประสาทคือ วิงเวียนศีรษะ ปวดศีรษะ มึนศีรษะ เดินเซ มือสั่น
ถ้าได้รับสัมผัสมากๆ อาจทำให้ ชัก หมดสติ อาการของหัวใจคือ หัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งมีทั้งแบบ ST-T wave changes, global hypokinesia หรือ atrial and ventricular arrhythmias แบบอื่นๆ ระดับเอนไซม์หัวใจสูงขึ้น มีน้ำในเยื่อหุ้มหัวใจ หัวใจล้มเหลว กรณีกินก้อน aluminium phosphide เข้าไปจะทำให้เกิดอาการระบบทางเดินอาหารคือ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง และท้องเสีย การได้รับปริมาณสูงทำให้ การหายใจล้มเหลว หัวใจล้มเหลว ชัก ตับวาย ไตวายเฉียบพลัน ตับอ่อนอักเสบ ต่อมหมวกไตวาย ความดันโลหิตต่ำ และเสียชีวิตได้
ภาพแสดง EKG จากการได้รับพิษของฟอสฟีน
ปัจจุบันการได้รับพิษจากฟอสฟีน ยังไม่มียาต้านพิษที่จำเพาะ แต่เนื่องจากฟอสฟีนสารมารถถูกขับออกจากร่างกายโดยใช้เวลาไม่นาน การรักษาแบบประคับประคองจึงเป็นแนวทางหลักในปัจจุบัน ดังนั้น เมื่อมีผู้ได้รับพิษจากฟอสฟีน ควรรีบนำตัวส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
ทั้งในการปฐมพยาบาลสามารถทำได้ โดยหากได้รับพิษจากฟอสฟีนทางการหายใจ ให้นำตัวผู้ป่วยออกมาอยู๋ในที่อากาศบริสุทธิ์ ไม่ปนเปื้อนสารพิษ โดยจัดให้ผู้ป่วยอยู่ในท่ากึ่งนั่งกึ่งนอน หากมีการสัมผัสฟอสฟีนทางผิวหนัง ให้ถอดเสื้อผ้าหรือชุดที่ปนเปื้อนออก ค่อย ๆ ชำระล้างผิวหนังด้วยน้ำและสบู่ ให้สวมถุงมือเพื่อป้องกันมือขณะทำการปฐมพยาบาล หากสารเข้าตาให้ค่อย ๆ ล้างด้วยน้ำสะอาด 2- 3 นาที (ให้เอาคอนแทคเลนส์ออก ถ้าสามารถเอาออกได้) และควรเร่งนำส่งโรงพยาบาลทันที
อ้างอิง
- 71
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
