23 ม.ค. เวลา 00:30 • ปรัชญา

ถ้าเสียทุกอย่างไป วันนี้คุณคือใคร?

"Who are you when all is taken?" (ถ้าเสียทุกอย่างไป วันนี้คุณคือใคร?)
นี่เป็นประโยคที่ทำให้ผมสะดุดคิดอยู่นานมากเลย ผมเพิ่งอ่านหนังสือ Man Search For Meaning จบ หนังสือเล่มนี้เขียนโดยศาสตราจารย์ Viktor Frankl ในช่วงที่เพิ่งถูกปล่อยตัวออกมาจากค่ายกักกันของนาซี
ใช่ครับศาสตราจารย์ Viktor Frankl เป็นหนึ่งในผู้โชคร้ายที่ถูกทหารนาซีจับตัวไปทารุณต่างๆ นาๆ สิ่งที่ทำให้ผมสะดุดคือจริงๆ เขารู้ว่านาซีกำลังเริ่มจับตัวชาวยิวไปไว้ในค่ายกักกันก็เลยทำเรื่องวีซ่าเพื่อเตรียมจะย้ายไปอเมริกา แต่โชคร้ายที่พ่อของเขาป่วยไม่สามารถเดินทางได้ เขาเลยเลือกที่จะอยู่ดูแลพ่อและโดนนาซีจับตัวไปเป็นนักโทษในที่สุด
ในช่วงที่โดนจับตัวเข้าไป นักโทษทุกคนโดนบังคับให้ทิ้งทุกอย่างที่นำติดมา โกนผมและขนทุกส่วนของร่างกาย และถูกสั่งให้ไปอาบน้ำ หลังจากอาบน้ำเสร็จทุกคนถูกสั่งให้ยืนเรียงแถวหน้ากระดาน ไม่มีเสื้อผ้า ไม่มีสิ่งของ ไม่มีญาติพี่น้อง ไม่มีครอบครัว ไม่มีเพื่อน ไม่มีแม้แต่ชื่อด้วยซ้ำ (เพราะทุกคนถูกแทนด้วยหมายเลข) ช่วงเวลานั้นเองที่มีคำถามขึ้นมาในใจของศาสตราจารย์ว่า "ตอนนี้พวกเขาคือใครกัน?"
นักโทษทุกคนโดนบังคับให้ทำงานอย่างหนัก ถูกจำกัดอาหารให้เหลือพอแค่ไม่ตาย และคนที่ดูไม่มีแรงหรือทำงานไม่ไหวก็จะถูกนำไปรมแก๊สเพื่อให้เสียชีวิต เมื่ออยู่ในสถานการณ์แบบนี้ทำให้หลายๆ คนหมดความหวังที่จะมีชีวิต บางคนเลือกที่จะฆ่าตัวตาย บางคนก็นอนเฉยๆ สูบบุหรี่รอให้ผู้คุมมาซ้อมจนเสียชีวิต (ในค่ายกักกัน บุหรี่เปรียบเสมือนเงินที่นำไปแลกน้ำหรืออาหารได้) บางคนเลือกที่จะจุดบุหรี่แทนที่จะเก็บไว้แลกน้ำกับอาหารเพียงเพราะแค่อยาก "มีความสุข" กับวันสุดท้ายของพวกเขา
When life losses meaning, human resort to short-term pleasure seeking
(เมื่อชีวิตเสียจุดหมายไป คนเราจะหันหน้าเข้าหาความสุขชั่วคราว)
จากเหตุการณ์ต่างๆ ในค่าย สิ่งที่ Viktor ค้นพบคือคนที่ยังอยู่รอดในค่ายนี้คือคนที่มีจุดหมายในชีวิต บางคนอยากกลับไปหาครอบครัว หรืออย่างเช่น Viktor เองเขาแค่อยากจะเขียนงานวิจัยที่ทำอยู่ให้เสร็จเพราะคิดว่าไม่มีใครเขียนต่อจากเขาได้ ความหมายเหล่านี้คือสิ่งที่ทำให้นักโทษหลายคนในค่ายทำทุกวิถีทางเพื่อให้ตัวเองไม่ตายและมีความหวังว่าจะได้ออกไปจากที่นี่ซักวัน
หลังจากที่จบสงครามและฝั่งนาซียอมแพ้ นักโทษทั้งหมดถูกปล่อยตัวแต่ความทรมาณยังไม่จบแค่นั้น หลายคนกลับไปถึงบ้านก็พบว่าครอบครัวตัวเองเสียชีวิตหมดแล้ว และในเคสของศาสตราจารย์เองก็พบว่าภรรยาเขาก็เสียชีวิตไปแล้วเช่นกัน ชีวิตของเขาไม่เหลืออะไรแล้ว ในช่วงท้ายของชีวิต Viktor จึงตัดสินใจเปิดสถานบำบัดและอุทิศตัวเองเพื่อช่วยผู้คนค้นหาความหมายของการมีชีวิตอยู่
ผมตัดพาร์ทนึงที่ชอบมา คิดว่ามันเหมาะกับคนยุคใหม่ที่เบื่อกับชีวิตมาก
"สิ่งที่แย่คือในทุกวันนี้คนเรามีเวลาว่างมากกว่าที่เคยมี แล้วมันแย่ยังไงนะหรอ? เพราะอย่างน้อยเมื่อเรามีส่วนร่วมกับอะไรซักอย่าง เราจะรู้สึกว่าเรามีจุดหมายและเป้าหมาย ตอนที่บรรพบุรุษของเราล่าสัตว์หรือหาอาหารในสมัยก่อน พวกเขามีส่วนร่วมกับชีวิตและนั่นทำให้พวกเขารู้สึก "มีชีวิต" แต่ในสมัยนี้ ยิ่งสำหรับคนสูงอายุแล้ว คนเรามีเวลาว่างมากกว่าที่เคยด้วยเทคโนโลยีต่างที่มาทำแทนเรา และนั่นจะนำมาสู่ปัญหาที่ใหญ่ขึ้น" - Viktor Frankl
หลังจากอ่านจบผมต้องกลับมานั่งคิดกับตัวเองอยู่นานเลย เอาจริงคือเป็นหนังสือที่ค่อนข้างโหดร้าย รู้สึกว่าชีวิตตัวเองโชคดีมากๆ แล้วที่ไม่ต้องผ่านเหตุการณ์แบบในหนังสือ ตัวผมเองก็มานั่งคิดนะว่า ถ้าตัดทุกอย่างออกไป "ผมคือใคร?" เป็นคำถามที่วันนี้ยังตอบไม่ได้เหมือนกัน แต่จะพยายามหาคำตอบเอา แล้วสำหรับเพื่อนๆ ละครับ?
ถ้าเสียทุกอย่างไป วันนี้คุณคือใคร? (Comment ด้านล่างได้นะครับแชร์มุมมองกัน)
ติดตาม Blog ผมเพิ่มเติมได้ที่ https://www.jakkrapat.com
โฆษณา