ปากน้ำประแส จ.ระยอง
จากการเป็นแหล่งค้าขาย เป็นตลาดปากน้ำที่สำคัญในท้องถิ่นและภูมิภาค ทศวรรษที่ ๒๔๙๐ ตลาดประแสซบเซาลง และเปลี่ยนแปลงมาเป็นการทำประมงเชิงพานิชย์ขนาดใหญ่จนเป็นที่รู้จักกันไปทั้งประเทศ และทำให้คนประแสมีรายได้สูงเป็นที่เล่าลือกัน
เนื่องจากช่วงเวลานั้นหัวเมืองชายฝั่งตะวันออกมีความเคลื่อนไหวทางการทหารเป็นอย่างมากจากเหตุการณ์สงครามระหว่างสยามกับญวน เกิดการสร้างป้อมปราการและค่ายทหารในพื้นที่ฝั่งตะวันออกทั้งป้อมปราการเมืองฉะเชิงเทราและค่ายเนินวงเมืองจันทบุรี บุคคลสำคัญที่เป็นผู้ควบคุมบังคับบัญชาการศึกทางทะเลในยุคนั้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวคือ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ) หรือสมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่
การก่อสร้างวัดโยธานิมิตที่มีการสร้างเจดีย์ทรงระฆังบนฐานที่ซ้อนลวดบัวมาลัยเถาหลายชั้น จำลองรูปแบบมาจากเจดีย์วัดประยูรวงศ์ฯ ที่อาจถือว่าเป็นการสร้างเจดีย์องค์ระฆังเป็นครั้งแรกในกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นเอกลักษณ์ของงานช่างในกลุ่มตระกูลบุนนาคและแบบประเพณีนิยมในเวลาต่อมา
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อเสด็จผ่านปากแม่น้ำประแส คราวเสด็จประพาสชายฝั่งทะเลตะวันออก พ.ศ. ๒๔๒๗ โปรดเกล้าฯ ให้สร้าง “วัดสมมติเทพฐาปนาราม” ที่บริเวณแหลมสนนั้นประกอบ “พระเจดีย์เดิม” ที่เป็นเจดีย์องค์ระฆังย่อมๆ และพระราชทานสิ่งของไว้ที่วัดตามสมควร
อนึ่ง ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ช่วงเวลาผ่านไปไม่นานนักก็น่าจะลืมไปแล้วว่ามีการสร้างเจดีย์รูปทรงระฆังเหล่านี้ในพื้นที่ต่างๆ โดยไม่มีวัดเพื่ออะไร เจดีย์ทรงระฆังนี้รูปแบบเดียวกับเจดีย์ที่วัดทะเลน้อยหรือวัดราชบัลลังก์ปฏิฐาวราราม ซึ่งในบริเวณที่เป็นจุดยุธศาสตร์หลายแห่งแถบปากน้ำหรือจุดชัยภูมิ
ตามเส้นทางเดินทางหรือเดินทัพก็พบเจดีย์ทรงระฆังองค์ย่อมๆ โดยไม่มีวัดปรากฎอยู่ เช่น ที่ “เขาน้อย” ฝั่งตรงข้ามกับเมืองจันทบูรเก่าที่ล้อมรอบด้วยกำแพงหินขนาดใหญ่ ซึ่งชาวบ้านยุคต่อมาเรียกว่า “หัววัง” บริเวณปากน้ำแหลมสิงห์ ปากน้ำประแส และวัดทะเลน้อย ปากน้ำระยอง ช่องแสมสาร ไปจนถึงเชิงเขาบางทรายที่บางปลาสร้อย เป็นต้น
ส่วนด้านเหนือเป็นที่ทำการทหารรักษาความสงบเรียบร้อยและป้องกันกลุ่มโจรสลัดเพราะเป็นที่เปลี่ยว และบริเวณนี้ตั้งอยู่ใกล้เกาะมันทั้งสาม คือเกาะมันนอก เกาะมันกลางและเกาะมันใน ซึ่งมักมีพวกสลัดออกไปพำนักใช้เป็นที่หลบภัยและดักปล้นเรือต่างๆ ที่โด่งดังคือ “เสือผ่อน” จนมีความทรงจำสำหรับคนสูงวัยในกลอนลำตัดเก่าและคำบอกเล่ามาจนถึงบัดนี้ และก่อนหน้านั้นคือจอมโจรก๊กต่างๆ
#สยามเทศะโดยมูลนิธิเล็กประไพวิริยะพันธุ์
ติดตามบทความ วิดีโอ และรายการต่างๆ เพิ่มเติมได้ที่
Official Web : https://siamdesa.org
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
