== อาหาร ยา และสมุนไพร ในมุมมองการแพทย์แผนไทย ==
เรื่อง "อาหาร ยา และสมุนไพร" เป็นเรื่องที่หลายๆ คนสับสน เช่น ขมิ้นชัน ก็เป็นได้ทั้งอาหารและยา และอันที่จริงอาหารทุกอย่างก็ล้วนเป็นยาในตัวมันเองทั้งนั้น
แต่ในทางเภสัชกรรมไทยนั้น เราจะไม่ใช้สมุนไพรเชิงเดี่ยวเป็นยา แต่ใช้เป็นแค่ "ตัวยา" ซึ่งเป็นหนึ่งใน "เครื่องยา" หลากชนิดที่นำมาผสมผสานกันเพื่อให้เกิด "รสยา" เพื่อผลทางการรักษาที่ต้องการ กลายเป็นยาตำรับ คือยาที่ปรุงจากสมุนไพรหลายๆ ตัวเพื่อให้ตัวยาแต่ละชนิดผสมผสาน เกื้อกูลและหนุนกัน
โดยในทางเภสัชกรรมไทย เรามองว่า การใช้ตัวยาเดี่ยวๆ เพียงอย่างเดียวอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ ภูมิปัญญาแพทย์ไทยโบราณเรา จึงต้องผสมตัวยาหลายตัวเพื่อให้ฤทธิ์ของตัวยา "คาน" หรือ "หนุน" กัน
ดังนั้น... การกินสมุนไพรในชีวิตประจำวัน เราก็ไม่ถือว่าเป็นยา แต่จัดเป็น "อาหาร" เช่น ขิง ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด ถ้าเราไม่เอามาใช้เป็นตัวยา เพื่อปรุงเป็น "ยาตำรับ" แบบนี้ไม่ถือว่าเป็น "ยา" ในนิยามของการแพทย์แผนไทย
นอกจากนี้ ยังมีความสับสนกันระหว่าง "ยาสมุนไพร" กับ "ยาแผนไทย" เช่น การเอา "สารสกัดฟ้าทลายโจร" มาทำเป็นแคปซูล ถือเป็น "แคปซูลสมุนไพร" แต่ไม่ใช่ "ยาแผนไทย" นะคะ ก็เป็นแค่สารสกัดสมุนไพรที่ไม่ว่าแพทย์ไหนๆ จะแพทย์แผนปัจจุบัน แผนจีน แผนอินเดีย ก็สามารถนำไปใช้ในการรักษาโรคได้ แต่การใช้สารสกัด "เชิงเดี่ยว" ไม่ใช่วิธิคิดตามหลักแพทย์แผนไทย
ที่ไม่ถือเป็น "ยาแผนไทย" ก็เพราะแผนไทยเราไม่ใช้ยาเชิงเดี่ยว ดังเหตุผลที่อธิบายไว้ด้านบน แต่ๆ เรามีข้อยกเว้นว่า... ถ้าหากใช้ทั้ง 5 หมายถึง นำทั้ง 5 ส่วนของสมุนไพรมาปรุงยา ก็อนุโลมถือว่าเป็นยาได้ เช่น ใช้ฟ้าทลายโจร ทั้ง 5 ส่วน คือ ราก ต้น ใบ ดอก ลูก (หรือฝัก) ซึ่งแต่ละส่วนจะมีสรรพคุณที่แตกต่างกัน แต่โบราณว่าการใช้ทั้ง 5 จะช่วยสมดุลย์ตัวยาในตัวเอง โบราณท่านถือว่า "ใช้ได้"
เพราะฉะนั้น การกินสารสกัดสมุนไพรเชิงเดี่ยว โดยไม่มีความรู้ หรือไม่ได้รับการแนะนำจากแพทย์ถือเป็นเรื่องอันตราย ไม่ควรหาซื้อมากินเองนะคะ
#ความรู้แพทย์แผนไทย #สุขภาพ #wellness #เภสัชกรรมไทย
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
