พญานาคในฝั่งพระพุทธศาสนาจะแยกออกเป็นสองสาย ได้แก่สายมุจลินท์(ต้นตระกูลสีทองและเขียว) และจัมเปยยะ(ต้นตระกูลสีรุ้งและสีดำ แม้กาละนาคราชก็เป็นพญานาคราชสีดำตัวแรกในพุทธศาสนาแต่เพราะไม่มีทายาทสืบสกุลจึงไม่นับรวม) แรกเริ่มเดิมทีพญานาคก็ไม่ได้มีสีสันเป็นอันมากเท่าในปัจจุบันกาล พญามุจลินท์เองว่ากันว่ามีเกล็ดกายสีเขียวอมทอง(สีผ้าถุง เหมือนพญาภูริทัตและพี่น้อง) ในขณะที่พญาจัมเปยยะมีสีขาวมะลิทั้งกายตัดกับสีดวงตาและยอดหงอนแดงกัมพล และพญาจัมเปยยะก็เป็นอดีตชาติหนึ่งของพระพุทธองค์นั่นเอง