รัฐในสมัยพุทธกาลเป็นรัฐแบบ "นครรัฐ" (city-state) โดยรัฐส่สนใหญ่ปกครองแบบราชาธิปไตย หมายความว่า มีผู้ปกครองคนเดียวที่มีอำนาจเด็ดขาด แต่มีนครรัฐบางนครรัฐคือนครรัฐของพวกเจ้าลิจฉวี (นครรัฐไพศาลี) ที่ปกครองด้วยระบอบการปกครองที่อาจจะเรียกได้ว่า เป้นประชาธิปไตยโดยตรง (แต่ก็คงไม่ถึงขนาดเอเธนส์ ) หรือหากจะพูดให้ถูกกว่านั้นคือเป็นอภิชนาธิปไตยที่มีความเป็นประชาธิปไตยอาจจะใกล้เคียงกว่า