10 มี.ค. เวลา 16:57 • สุขภาพ

#EP04 อะไรเอ่ย?...Hydroxocobalamin vs Cyanocobalamin

อีกครั้งสำหรับเรื่องน่าปวดหัวของ Vitamin B12 หรือรู้จักอีกชื่อคือ Cobalamin หรือกลุ่มโครงสร้าง Cobamides ที่มี Cobalt เป็นส่วนประกอบ
“เรามี Hydroxocobalamin มั้ย?”
“หืม--ชื่อเหมือนวิตามินบี 12 แต่ไม่ค่อยคุ้นเลยแฮะ”
สำหรับ Vitamin B12 ที่มีจำหน่ายในไทยเราจะคุ้นๆ อยู่ 2 โครงสร้าง คือ Cyanocobalamin และ Mecobalamin (หรือ Methylcobalamin) แต่ที่จริงเรายังมีอีก 1 ตัว คือ Hydroxocobalamin ซึ่งตอนนี้ไม่มีจำหน่ายในไทย
ที่จริงแล้ว Traditional Vitamin B12 มีสองตัว คือ Cyanocobalamin และ Hydroxocobalamin ซึ่งมีประวัติการใช้การศึกษามานาน อยู่ในรูปที่คงตัวพอที่จะทำออกมาเป็นยาได้ เมื่อฉีดเข้าร่างกาย จึงจะเปลี่ยนไปเป็นรูปที่ออกฤทธิ์ (Active form) คือ Methylcobalamin และ Adenosylocobalamin
ส่วน Mecobalamin เพิ่งพัฒนามาตัวหลังๆ จึงมีข้อมูลการศึกษาจำกัดอยู่ จากชื่อดูจะเป็น Vitamin B12 ที่อยู่ในรูปพร้อมออกฤทธิ์เลย แต่มีการศึกษาพบว่า การทาน Mecobalamin เข้าไปก็ยังต้องถูกเปลี่ยนเป็นรูปออกฤทธิ์ด้วย Pathway เดียวกับ Cyanocobalamin หรือ Hydroxocobalamin อยู่ดี ดังนั้นในปัจจุบันจึงยังไม่พบประโยชน์ที่เหนือกว่าอย่างเห็นได้ชัด ตอนนี้ยังราคาสูงกว่าด้วย ก็ต้องรอการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป ซึ่งหลังๆ ต่างประเทศเริ่มพัฒนาเป็นยาฉีดแล้วด้วย
แต่ในไทย ตอนนี้มีขึ้นทะเบียนเฉพาะยากิน แล้วหากต้องการรูปแบบฉีดล่ะ?
ก็ต้องพูดถึงสองตัวนี้...Hydroxocobalamin และ Cyanocobalamin
ความเหมือนก่อน
ทั้งสองตัวหลังฉีดแล้วจะเปลี่ยนไปอยู่ในรูป Active form ได้ทั้งคู่
ความต่างคือ
1. Hydroxocobalamin พบว่าสะสมอยู่ที่ตับได้ดีกว่า Cyanocobalamin จับกับ Plasma Protein ได้ดีกว่า ขับออกจากร่างกายได้ช้ากว่า ทำให้การรักษาแบบ maintenance นั้น hydroxocobalamin สามารถให้ได้นานทุก 2-3 เดือน ในขณะที่ cyanocobalamin ต้องให้ทุกเดือน
2. Hydroxocobalamin บริหารทาง IV/IM Route เท่านั้น ส่วน Cyanocobalamin ได้ทั้ง IV/IM/deep SC Route ทั้งนี้ทั้งนั้นต้องศึกษาก่อนว่า Product นั้นออกแบบ formulation ให้ทาง route ใดด้วย (บาง Product ของ Hydroxocobalamin ก็ออกแบบมาให้ IM เท่านั้น)
3. Hydroxocobalamin มีอีกหนึ่งข้อบ่งใช้ นั่นคือ การรักษาพิษจาก Cyanide หลักการคือยาจะไปจับกับ Cyanide และ Form ตัวเป็น nontoxic cyanocobalamin ซึ่งไม่มีพิษต่อร่างกาย และขับออกทางปัสสาวะ ใน US มีใช้ในรูปแบบของ Cyanokit เตรียมพร้อมสำหรับพิษ Cyanide ด้วย
4. เพื่อการออกฤทธิ์กำจัด Cyanide ทางปัสสาวะอย่างรวดเร็ว ต้องให้ IV Route ดังนั้น สำหรับการรักษาภาวะขาด Vitamin B12 ควรให้ IM เนื่องจากการให้ IV จะทำให้ Vitamin B12 ถูกกำจัดออกทางปัสสาวะเร็วเกินกว่าจะเอาไปเก็บที่ตับได้
5. ในประเทศอเมริกาจะนิยมใช้ Cyanocobalamin มากกว่า แต่ในแถบยุโรปจะนิยม Hydroxocobalamin ทั้งนี้ก็ขึ้นกับการศึกษาและแนวทางปฏิบัติแต่ละที่
สรุปก็คือ ถ้าบ้านเราไม่มี Hydroxocobalamin ก็ใช้เป็น Cyanocobalamin แทนได้ แต่อาจจะต้องฉีดบ่อยหน่อยเมื่อระดับวิตามินบีคงที่แล้ว อาจจะเป็นฉีดทุกเดือน แทนที่จะเป็นทุกสามเดือนแทน
โฆษณา